Şopogolizm: Rusya'da 'No Buy' hareketinin şansı var mı?

Kaynak: https://turkrus.com/

  

Günümüz dünyasında alışveriş, sadece temel ihtiyaçları karşılamak değil, aynı zamanda bir kaçış, bir terapi yöntemi haline gelirken, Batı'dan çıkan “No Buy” (Satın Alma) hareketi, bu tüketim çılgınlığına karşı çıkan bir akım olarak Rusya'nın da kapısını çaldı.

Rusçada "şopogolizm", yani "shopping-alışveriş hastalığı" denen durum tartışılıyor.  Kimileri bunu finansal bilinçlenmenin bir göstergesi olarak görürken, büyük şirketler için tehdit, çevreciler içinse sürdürülebilir tüketimin bir parçası olarak değerlendiriliyor.

Ancak en büyük mücadeleyi, stresle başa çıkmanın yolunu alışverişte bulanlar veriyor.

M. Komsomolets'in aktardığı, Rusya’da bu bağımlılığı yenmeyi başaranların hikayeleri, “No Buy” hareketinin sadece bir trend değil, aynı zamanda bir yaşam tarzı değişimi olduğunu gösteriyor. 

Yazının özeti şöyle:

Moskova’da yaşayan Galina, yıllarca maaşının büyük bir kısmını gereksiz alışverişlere harcayan biriydi. Bankacılık sektöründe iyi bir pozisyonda çalışmasına rağmen, ay sonunda cüzdanında neredeyse hiç parası kalmazdı. En büyük hatasını, pahalı ama gereksiz eşyalar alarak kredi çektiğinde anladı. Durumu ancak işini kaybedince fark etti. O andan itibaren, lüks tüketim alışkanlıklarını bırakıp, indirim marketlerinden alışveriş yapmaya, toplu taşımaya binmeye ve harcamalarını deftere kaydetmeye başladı. Bu süreçte öğrendiği en önemli şey, mutluluğun tüketimle değil, kontrollü harcamayla da sağlanabileceğiydi.  

Benzer bir hikaye St. Petersburg’dan 25 yaşındaki Varvara’nın da başına geldi. Maddi olarak rahat bir hayat süren genç kadın, ayrılığın yarattığı boşluğu alışverişle doldurmaya çalıştı. Ancak babasının hastalanması ve ailenin işlerini kaybetmesi, onu köklü bir değişime zorladı. Alışveriş bağımlılığından kurtulmak için telefonundaki tüm alışveriş uygulamalarını sildi, gereksiz kıyafetlerini sattı ve harcamalarını kategorilere ayırarak kontrol etmeye başladı. Artık lüks tüketim yerine parkta yürüyüş yapmayı ve kendi yemeklerini hazırlamayı tercih ediyor.  

Şopogolizmin en ilginç versiyonlarından biri ise Tomsk’ta yaşayan 28 yaşındaki muhasebeci Yevgeniya’nın hikayesi. Onun zaafı kıyafetler veya kozmetik değil, kitaplar oldu. Kendi ifadesiyle, kitapçıdan çıkmadan önce "bu son alışveriş" diyordu, ama her seferinde yeni kitaplarla dolu torbalarla dönüyordu. Psikologlar, bu tür davranışların genellikle stres ve kaygıyla baş etme mekanizması olduğunu belirtiyor. Neyse ki Yevgeniya, alışveriş yerine doğada vakit geçirmeyi ve yeni insanlarla tanışmayı keşfetti. Artık "No Buy" hareketinin aktif bir üyesi olarak, sosyal medya gruplarında bilinçli tüketimi teşvik ediyor. Onun için en büyük kazanım, maddi durumunu dengelemek değil, hayatını gerçekten zenginleştiren şeyleri keşfetmek oldu.  

Psikologlar, alışveriş bağımlılığının genellikle anlık mutluluk arayışıyla tetiklendiğini belirtiyor. Beyin, alışveriş yaparken "hızlı dopamin" salgılayarak kısa süreli bir tatmin hissi yaratıyor. Ancak bu tatmin geçici olduğu için, bağımlılar sürekli olarak yeni şeyler satın alma ihtiyacı hissediyor.

“No Buy” hareketi, sadece bütçeyi korumak değil, aynı zamanda tüketim alışkanlıklarını sorgulamak ve daha bilinçli bir yaşam sürmek için bir fırsat sunuyor. Ancak uzmanlar, ani ve sert kesintilerin de ters etki yaratabileceğini söylüyor. Bu nedenle, alışverişin yerine insanların kendilerini iyi hissedeceği yeni hobiler koymaları gerektiğini vurguluyorlar. Galina, Varvara ve Yevgeniya’nın hikayeleri, bilinçli tüketimin kişisel özgürlüğün bir parçası olabileceğini ve mutluluğun sadece bir alışveriş sepetinde aranmayacağını gösteriyor.