Rus isimleri

Rusçada insanların üç ismi vardır.

Gerçi bizde de üç isimli insanlar vardır, ancak Ruslarınkinden farklı olarak bu bir zorunluluk ya da gelenek değildir.

Rusların ilk ismi (имя ) ona verilen isme tekabül eder. Rus isimlerinde öyle çok fazla çeşitlilik yoktur. Genellikle dinsel ya da tarihsel kökü olan, geleneksel isimlerdir. Bizde olduğu gibi yeni, orijinal isimler türetme merakları yoktur.

İkinci isim (отчество ) baba ismidir. Soyadı kanunundan önce bizde de şu oğlu bu falan diye kullanılırdı.

Üçüncü isim ( фамилия) ise bildiğimiz soyadıdır.

İlk isimlerin çokça söyleniş biçimi vardır. Resmi söyleniş biçimi resmi evraklarda, resmi ortamlarda ya da çok samimi olunmayan insanların hitabında kullanılır.

Bir de resmi olmayan, yakın çevrenin, arkadaşların, ailenin hitabında kullanılan biçimler vardır.

İlk ismin aldığı şekillere bir örnek verelim:

Örneğin bir erkek ismi olan Mihayil ( Михаил ), samimi ortamlarda Mişa (Миша), Mişenka (Мишенька ), Mişka (Мишка). Miha (Миха), Mişutka (Мишутка), Mişutonka (Мишутонька), Mişutoçka (Мишуточка)’ya dönüşebilir.

Bir kadın ismi olan Yelena (Елена) da samimi ortamlarda Lena (Лена), Lenoçka (Леночка), Lenka (Ленка), Lenok ( Ленок), Lenusya (Ленуся) olarak söylenebilir.

Gördüğünüz gibi Rus isimlerinin çok fazla çeşidi olmasa da samimi söylenişlerinin çok yaratıcıdır ve çeşitlilikleri vardır.

Bizde de bazı isimler, arkadaş, eş, dost ortamlarında kısa ve samimi bir şekil alır. Mesela İbrahim, ibo; Mehmet, memo; Fatma, fato; Aptullah, apo oluverir.

İngilizcede Michael’ın Mike, Nicholas’ın Nick olması gibi.

Hani Nickname diyoruz ya…

Aşağıda çok rastlanan Rus isimlerinin listesini göreceksiniz. Birinci sütunda ismin resmi belgelerde, ortamlarda söyleniş ve yazılış biçimini göreceksiniz. İkinci sütundaysa daha samimi ortamlarda ve arkadaşlar arasında söyleniş biçimleri var. Üçüncü sütunda göreceklerinizse en samimi ortamlarda, aile içinde, yakın arkadaşalar arasında söyleniş biçimleri.

Rusça erkek isimleri:

Александр   Алексей   Анатолий   Андрей   Антон   Борис   Виктор   Владимир   Дмитрий   Евгений   Егор   Иван   Игорь   Михаил   Николай   Олег   Павел   Пётр   Роман   Сергей   Фёдор   Юрий

Саша, Шура   Лёша, Алёша   Толя   Андрюша   Антоша, Тоша   Боря   Витя   Володя, Вова   Дима   Женя   -  Ваня   -   Миша   Коля    -    Паша   Петя   Рома   Серёжа   Федя   Юра

Сашенька, Шурочка   Лёшенька, Алёшенька   Толенька   Андрюшенька   Антошенька, Тошенька   Боренька   Витенька   Володенька, Вовочка   Димочка   Женечка   Егорушка   Ванечка   Игорёк   Мишенька   Коленька   Олежка, Олеженька   Пашенька, Павлик   Петенька   Ромочка   Серёженька   Феденька   Юрочка

Kadın isimleri:

Анна   Алла   Анастасия   Антонина   Варвара   Дарья   Екатерина   Елена   Елизавета   Зинаида   Инна   Ирина   Лариса   Людмила   Любовь   Мария, Марья   Наталия, Наталья   Надежда   Оксана   Ольга   Светлана   Тамара   Татьяна   Юлия   Яна

Аня    -    Настя   Тоня   Варя   Даша   Катя   Лена   Лиза   Зина    -    Ира   Лара   Люда, Люся, Мила   Люба   Маша   Наташа   Надя    -    Оля   Света   Тома   Таня   Юля    -

Анечка, Аннушка, Анюта   Алочка   Настенька   Тонечка   Варенька   Дашенька   Катенька, Катюша   Леночка   Лизонька   Зиночка   Иночка   Ирочка   Ларочка   Людочка, Люсенька, Милочка   Любочка   Машенька   Наташенька   Наденька   Оксаночка, Ксюша   Оленька   Светочка   Томочка   Танечка   Юленька   Яночка

Bazı isimler hem erkekler, hem de kadınlar için kullanılır, ancak söyleniş biçimleri farklıdır. Örneğin erkek isimleri Aleksabdır (Александр)  ve Yevgeniy (Евгений), kadınlar için kullanıldığında Aleksandra (Александра) ve Yevgeniya (Евгения) olur.

Bazı isimlerin ise kısaltılmış ve samimi söyleniş halleri yoktur, en samimi ortamlarda söyleniş halleri vardır. Örneğin, Егор, Игорь, Олег, Оксана, Алла, Инна, Яна.

Baba isimlerinin kullanılışına örnek verirsek;

Иван Петрович	İvan, Piyötr’un oğlu
Михаил Сергеевич	Mihayil, Sergey'in oğlu
Анна Петровна	Anna, Piyötr’ün kızı
Oльга Сергеевна	Olga, Sergey'in kızı.

Rusların soyadı ise kadınlar için kullanıldığında dilin özelliğinden dolayı farklı bir ek alır.

Vladimir Putin (Владимир Путин) örneğindeki Putin soyadı karısı için kullanıldığında Putina ( Lyudmila Putina - Людмила Путина ) olur.

Bir şahıs için üç ismin bir arada kullanıldığı birkaç örnek verelim:

имя - отчество - фамилия

Иван Иванович Иванов - İvan İvanoviç İvanov

Павел Антонович Петров - Pavel Antonoviç Petrov

Мария Ивановна Иванова - Mariya İvanovna İvanova

Татьяна Сергеевна Андреева - Tatyana Sergeyevna Andreyeva Rus edebiyatından bir kitabı okurken bir kişiye pek çok farklı isimlerle hitap edildiğini görürsünüz. Rusya’da isim konusunda görgü kuralları çok önemlidir. İsimlerin nasıl kullanılacağı bir adabı muaşeret konusudur. Mihayil Sergeyeviç Gorbaçov, örneğinden bakalım. Mihayil Sergeyeviç, Sergey’in oğlu Mihayil anlamındadır. Bir Rus onu Mihayil Sergeyeviç diye çağırır. Yabancıların da bu şekilde kullanmaları gerekir. Rusça’da Bay ve Bayan gibi hitap kelimeleri bulunsa da günlük yaşamda pek kullanılmamaktadır. Yakın arkadaşları ise Gorbaçov’a kısaca Mişa diye hitap ederler.