Rusça deyimler

Kaynak: http://www.rusyam.com/

Kuşkusuz deyimler bir dilin dağarcığındaki en önemli şeylerden.

Ruslar deyim kullanmayı çok severler. Bundan dolayı bir Rus gazetesini okurken ya da Rusların konuşmalarını dinlerken mutlaka deyimlerle karşılaşırsınız. 

Zaten Rusça sahip olduğu deyimler açısından dünyanın en zengin dillerinden sayılır. Doğal olarak Rusça’ya yabancı dillerden giren deyimler çok. Fransızca’dan olsun İngilizce’den olsun harfi harfine çeviri sonucu Türkçe’de de kullanılan bu deyimleri tanımakta zorlanmayacaksınız. Buna örnek olarak «медовый месяц» [midóvıy mésyats] (balayı) deyimini gösterebiliriz. 

Rusça deyimlerin dünyasına dalarken enteresan bir şeyle karşılaşabilirsiniz. Bazı Rusça ve Türkçe deyimlerinin anlamları aynı olmasa da birbirine o kadar yakın ki onları bir bilmece gibi çözeceksiniz. Mesela, Türkler «bir şeyi fazlasıyla abartmak» anlamına gelen «pireyi deve yapmak» deyimini kullanırken Ruslar «sinekten fil yapmak» derler.

En çok zorluk çekeceğiniz deyimler ise gerçek Rusça deyimleri olur. 

Aşağıda Türkçedeki bazı deyimlerin Rusçada kullanılan benzeri karşılıklarını bulacaksınız.

Aklı başına gelmek – Взяться за ум [vzYAt’sa za um]

Ne olursa olsun! Ne olacaksa olsun! – Будь что будет! [Bud’ şto BUdet’]

Her şeyden önce – В первую очередь [fPErvuyu Oçered’]

Aptala yatmak – Валять дурака [valYAt’ duraka]

Kendine hakim olmak – Взять себя в руки [vzYAt’ sebya v ruki]

Ne pahasına olursa olsun – Во что бы то ни стало [VAşto by to nisTAla]

Zaman zaman – Время от времени  [vREmya at vremeni]

Sırılsıklam ıslanmak – Промокнуть до нитки [pramakNUt’ danitki]

İstediğini yapmak; bildiğini okumak – Гнуть свою линию [gnut’ svaYU liniyu]

Acı tecrübe – Горький опыт [GOrkiy Opıt]

Konuşma yeteneği – Дар речи [dar REçi]

Pireyi deve yapmak – Делать из мухи слона [DElat’ iz MUhi sLOna]

Mesele kalmadı – Дело в шляпе [dela f şlyape]

Dilini tutmak – Держать язык за зубами [derJAt’ yazık za zuBAmi]

Denizde kum onda para – Денег куры не клюют [deneg kury ne klyuyut]

Krallar gibi yaşamak – Жить на широкую ногу [jit’ na şirokuyu nogu]

Canciğer olmak – Душа в душу (жить) [duşa v duşu (jit’)]

Elmanın yarısı gibi, çok benzer – Как две капли воды [kak dve kapli vadı]

Yok daha neler! – Как бы не так! [kak by ni tak]

Öküzün trene baktığı gibi bakmak – Как баран на новые ворота (смотреть) [kak baran na novıe varota (smotret’)]

İnadına – Как назло [kak nazlo]

Hiç bir şey olmamış gibi – Как ни в чём не бывало [kak nifçyom ne byıvalo]

Seni/onu buraya hangi rüzgar attı? – Каким ветром занесло тебя/его сюда? [kakim vetram zanisLO tebya/yivo syuda]

Şamar oğlanı – Козёл отпущения [kazYOl atpuŞEniya]

Güzel bir jest; şık bir hareket – Красивый жест [krasivıy jest]

Başını alıp gitmek – Куда глаза глядят [kuda glaza glyadyat]

On parmağında on marifet olmak – Мастер на все руки  [MAster nafse ruki]

Karga sesli olmak – (Кому) медведь на ухо наступил  [(kamu) medved’ na uha nastupil]

Ölüm kalım meselesi – Между жизнью и смертью [mejdu jiznyu i smertyu]

Her adımda – На каждом шагу  [na KAjdam şagu]

İlk bakışta – На первый взгляд  [na pervıy vzglyad]

Ayrı ayrı dillerde konuşmak (bir birini anlamamak) – На разных языках (говорить) [na raznıh yazıkah (gavarit’)]

Etekleri zil çalmak – На седьмом небе (быть) [na sidmom nebe (bıyt)]

(Birisiyle) ortak dil bulmak; anlaşmak – Найти общий язык (с кем-либо) [nayti obşiy yazık]

Kulağına küpe olmak – Намотать (себе) на ус [namatat’ sibe na us]

Hatır için – Не в службу, а в дружбу  [ni v slujbu a v drujbu]

İki kelimeyi (sözü) bir araya getirememek – Не уметь двух слов связать [ni umet’ dvuh slov svyazat’]

Dünyada! Hayatta olmaz (hiçbir şekilde) – Ни за что на свете! [nizaşto na svete]

İşe yaramaz – Ни рыба ни мясо (о человеке) [ni rıba ni myasa]

Sabah sabah; sabahın körü – Ни свет ни заря [nisvet ni zarya]

Sır olmak; ses seda yok; haber yok – Ни слуху ни духу [nisluhu niduhu]

Benim için hava hoş – Ни холодно ни жарко [ni Holadna ni JArka]

Bir koşu gidip geliver! – Одна нога здесь, другая – там! [adna naga zdes’, drugaya tam]

Baş başa; teke tek – Один на один [adin na adin]

Sözün özü, tek kelimeyle – Одним словом [adnim sLOvam]