Moskova

Moskova

30 Ocak 2018 Salı

Kadın şef



1954 yılında Moskova'da bulunan bir araba fabrikasındaki işçi, şefini dinliyor.


Sovyetler Birliği'nde 1928 yılında kadın işgücünün %24'ü aktif olarak çalışıyordu, 1940'a gelindiğinde bu oran %39'a çıkmış, 1950'lilerde ise %90'ı geçmişti.

Dünyanın çatısı



Ünlü gezgin Marco Polonun "Dünyanın çatısı" diye isimlendirdiği Pamir dağlarının 7495 metrelik zirvesi aynı zamanda Sovyetler Birliğinin en yüksek noktasıdır.

1931 yılında Sovyet dağcıları tarafından keşfedildi ve Stalin ismi verildi.

1956 da zirvenin adı Komünizm olarak değiştirildi.


SSCB dağıldıktan sonra zirvenin bulunduğu Tacikstanın kararıyla 849-907 yıllar arası yaşayan Samanidler devletinin hükümdarı İsmoil Somoninin adıyla değiştirildi.

27 Ocak 2018 Cumartesi

Sovyetler Birliği’nden günümüze, Rus üniversite öğrencileri


Rusya’da her 25 Ocak’ta üniversite öğrencilerinin bayramı olan Öğrenci Günü kutlanıyor.

Aziz Tatyana Günü olarak da bilinen bu bayram, uzak geçmişe dayanan köklere sahip.

1755 yılında Aziz Tatyana Günü 25 Ocak’ta, Rusya İmparatoriçesi Yelizaveta’nın kararnamesiyle Rusya’nın ilk yüksekokulu olan Moskova Lomonosov Devlet Üniversitesi (MGU) kuruldu.


Aziz Tatyana Günü böylece ilk üniversitenin kuruluş günü, sonra da bütün öğrencilerin günü olma niteliğini kazandı. Moskova Üniversitesi’nin kuruluşundan yaklaşık 40 yıl sonra onun nezdinde açılan Aziz Tatyana Ev Kilisesi günümüzde de faaliyet göstermekte.

25 Ocak 2018 Perşembe

MGU, Times Higher Education dergisinin 'Avrupa'nın en güzel üniversiteleri' listesinde




Rusya'nın başkenti Moskova'da yer alan Moskova Devlet Üniversitesi (MGU), Times Higher Education dergisinin 'Avrupa'nın en güzel üniversiteleri' listesinde ilk 10'a girmeyi başardı.

Yedi Stalin gökdelenlerinden bir tanesi olan binanın toplam 33 kilometre uzunluğunda koridoru ve 5 bin odası bulunuyor.


İngiliz Times Higher Education dergisi, MGU kampüsünün hem yazın hem kışın muhteşem göründüğüne vurgu yaptı.

Rus Çarı'ndan 50 milyar dolarlık hata!


Rus Çarı II.Alexander'ın Alaska'yı ABD'ye satması: 50 Milyar Dolarlık Zarar

19. yüzyılın sonlarında, Rus İmparatoru II. Çar Alexander, Alaska'nın sert ve soğuk ikliminden dolayı ilgilenemedi. ABD tarafından Alaska'nın zorla ele geçirilmesinden korkan Çar, bu geniş toprakları Mart 1867'de sadece 7 milyon dolar karşılığında ABD'ye satmaya karar verdi.


Doğal gaz ve çeşitli kaynaklara sahip Alaska'yı satmış olmasıyla Rusya, milyar dolarların üzerinde para kaybetti.

24 Ocak 2018 Çarşamba

Sert ayazlara rağmen hayatına devam eden Yakutistan




Dünya'nın en soğuk yerlerden biri olarak bilinen Yakutistan'da aşırı soğuk hava hayatın devam etmesine engel olmuyor. 

Kimi zaman eksi 62 dereceye ulaşan hava sıcaklığı yabancı turistleri bile korkutmadı.

Rusya Federasyonu’nun Yakut Saha cumhuriyetinin Oymyakon köyünde 1938 yılında -77,8 derecelik soğukluk tespit edilmesiyle Kuzey Yarım küresinin en soğuk noktası olarak kayda alınmıştı.

Rusya'da Epifani bayramı






Rusya’da 18-19 Ocak tarihlerinde kilise kontrolünde açılan haç şeklindeki havuzlara çok sayıda kişi giriyor. Böylece İsa’nın vaftiz edilişi anılırken, su ile hastalıkların tedavi edildiği ve günahlardan arınıldığına inanılıyor.

Güzelliğiyle göz kamaştıran Moskova Metrosu



1931’de inşası başlatılan Moskova Metrosu, günümüzde büyüklük bakımından New York, Paris veya Londra metroları ile karşılaştırılsa da iç mimari ve dekorasyon bakımından dünyanın en güzel metrosu olduğu herkes tarafından kabul ediliyor.

Moskova Metrosu’nun toplam ray uzunluğu 300 kilometre. Bu mesafe Avusturya’nın başkenti Viyana ve Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag arasındaki mesafeye eşit.

Sovyetler Birliği döneminde yetkililer İkinci Dünya Savaşı’nın devam ettiği Ekim 1941’de metroyu yıkmaya karar vermiş, yıkım için özel bir plan geliştirmek amacıyla bir kararname çıkarılmıştı, ancak karar daha sonra iptal edilmişti.

Alman Siemens-Bauunion şirketi 1920’li yıllarda metronun inşaatı için başvuruda bulunmuştu ancak başvurusu reddedilmişti.


Mayakovskaya metro istasyonunun tasarımında sadece rodonit taşları kullanılmadı. Metal kemerlerde, dışı paslanmaz çelik levhalarla kaplanan Rus havacılık ve uzay mühendisi Konstantin Tsiolkovskiy'in zeplin projesinin detayları kullanıldı. 'Geleceğin zeplini' adı verilen 500 bin metreküplük dev hava aracı Tsiolkovskiy'in tasarımı esas alınarak 1930'lu yılların başlarında üretilmeye başlamıştı. Ama Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasıyla projeye son verildi. Zeplin parçalara ayrıldı. Bu parçalar Mayakovskiy metro istasyonunun yapımında kullanıldı.

22 Ocak 2018 Pazartesi

Rus ruhu ne demektir?


Samih Güven


Rus ruhu (Русская душа-Russian soul) kavramı psikoloji, davranışlar, insan ve toplum yaşamının ahlaki boyutlarını da içine alan oldukça geniş bir kavramdır. Çoğu zaman Rus kimliğini, aidiyet duygusunu ve Rus insanının ortak karakter özelliklerini tanımlamak için kullanılır.

Bu kavram ilk olarak Rus kimliğini anlatmak üzere Gogol, Tolstoy ve Dostoyevski gibi yazarlar tarafından edebi eserlerde gündeme getirilmiştir.

Rus ruhunun önemli bir yönü geçmişle bağlantı kurmasıdır. Ortak tarihi geçmiş, yaşanan acılar ve mücadelenin ortak ifadesidir. Bu açıdan zorluklara karşı iyimserliği, köylülerin bilgeliğini ve gençliğin kurtarıcı gücünü gündeme getirmiştir ilk zamanlar.

Dostoyevski kavrama başka bir boyut eklemiştir. Batı düşüncesinin karşısında konumlandırmış, gelenekleri ve Ortodoks inancını ön plana almıştır.

Rus ruhu kavramının bir başka önemli boyutu da ulusal birlik idealine dayanmasıdır. Bu ideal, önemli Rus edebi klasiklerinde de desteğini bulmuştur. Nostalji ve kültürel öykü kavramın güçlü destek noktasını oluşturmaktadır. Bu kapsamda Rus ruhuna sahip olmak topluma aidiyet ve Rus ulusunu ve topraklarını sevmek demektir.

Bazı yazarlara göre, Rus ruhu aynı zamanda sıra dışı hayatta kalma yeteneğini, fiziksel, zihinsel ve ahlaki direncin yüksekliğini, bilgiye duyulan yüksek ihtiyacı ve otoriteye mesafeli olmayı simgelemektedir.

Batılı ruhu ve Rus ruhunu karşılaştıran değerlendirmelere göre ise Rusya’da duygusal bakış açısı günlük hayatta daha yüzeydedir. Batıda ise daha derinlerdedir, normlarla kapatılmış ve sınırlandırılmıştır. Bu yüzden batı ruhu Rus ruhuna göre rasyonelliği daha fazla öne alır. Ruslar toplumun ve çevrenin görüşlerine daha fazla odaklıdır. Sosyalleşme, konuşma, paylaşma daha yüksektir. Batı ruhu bireyselliği, Rus ruhu ise kolektiviteyi daha fazla gündeme getirir.

Bazı yazarlara göre, Rus ruhu kavramının en ilginç yönlerinden biri de Rus yaşam tarzına nüfuz eden çelişkileri uzlaştıran bir yönü olmasıdır. Örneğin yoksulluk, azla yetinme yoluyla manevi büyüme için bir araç haline gelebilir. Yabancılara karşı soğukluk, yüzeysel davranışçı düşünceler yerine gerçek ve derin kişilerarası ilişkiler için bir çaba anlamını taşıyabilir.

Bazılarına göre akılcı, rasyonel ve mantıksal olmaktan çok duygusal ve sezgi temelli bu bakış açısı batılılar için ilginç bir yöndür. Bazı Rus yazarlar batının yaklaşımını ve kibirli tavrını Rusların alaycılıkla karşıladığını ve bunun da Rus ruhunun bir parçasını olduğunu düşünür. Rus ruhunun bir başka yönü de zorluklara karşı geliştirilmiş olan espri anlayışının var olmasıdır.

Genel olarak Rus ruhu ortak Rus karakterini de ifade eder. Bunun içinde duygusallık, dürüstlük, dobralık, doğaya entegre yaşam biçimi, zorluklara dayanma gücü, sabır, arkadaşlarını dikkatle seçme ve fedakarlık gibi unsurlar vardır.


Aslında ne zaman bir şeyin ruhundan söz etsek o şeyi oluşturan parçaların anlamlı bir bütünlüğünden söz ediyoruz. Bu yüzden bahsedilen unsurların toplamıdır Rus ruhu.

Rusyalıların "duvar halısı" sevgisi nereden?



SSCB devrindeki kadar yaygın olmasa da, özellikle Rusya'nın taşrasında "duvar halısı" geleneği hala yaşıyor. 

Rusya'da halk neden duvarlarını halıyla kaplamayı seviyor? 

Coen kardeşlerin ünlü filmi "The Big Lebowski"yi izleyen Ruslar neden en çok kilim detayına bayılıyor? 

Halıların Rus apartmanlarına girişi 1960'lara rastlar, yani Hruşov'a atfen, "Hruşofka" tabir edilen beş katlı yeni evlerin ortaya çıktığı döneme... 

Ne var ki, bu evler Sovyet şehirleşmesi adına bir ilerleme sayılsa da "yalıtım sorunu"ndan muzdariptirler. Duvardan gelen soğuğu kesmek için kıvrak zekalı Rusyalıların bulduğu çözüm basittir: duvara yün halı asmak.

İç içe yaşayan Sovyet vatandaşları için duvar halısının bir işlevi de komşudan gelen sesi minimuma indirmek.

Öte yandan, Tacikistan, Türkmenistan ve Kazakistan gibi Sovyet cumhuriyetlerinde üretilen bu halıların göze hoş gelen bir tarafı da yok değil.

RBTH'deki yazıya göre, Rusyalıların genel olarak halı sevgisi Sovyet mimarisinin sınırlılıklarıyla açıklanamaz. 16. yüzyıl Avrupasında olduğu gibi Rusya topraklarında da bir dönem pahalı doğu halıları statü göstergesi olarak satın alınmış ve kullanılmış. 17. yüzyılda Çar I. Aleksey'in odasının bütün duvarları, zemini ve hatta tavanı halılarla kaplı idi. Rus soyluları bu geleneği sonraki yüzyıla da taşıdı. 19. yüzyıldan itibaren de halı yavaş yavaş daha alt katmanların evlerine sirayet etti.

Halının statü göstergesi olarak işlevinin Sovyet zamanında da devam ettiği söylenebilir. Ortalama maaş 120 ile 150 ruble arasında seyrettiği 1960 ve 1970'li yıllarda halı fiyatlarının 125 rubleden başlaması dikkate değer bir durum. Çin ve Vietnam'dan gelen ithal halıların fiyatı ise 1500 rubleye kadar çıkabiliyordu.


Bununla birlikte yeterince parası olmak her büyük alışverişte olduğu gibi halı almak için de kafi değildi. İsim yazdırmak, sırada beklemek (bazen aylarca) gerekebiliyordu. Zor elde edilmesinden olsa gerek, gündelik hayatta halıya zarar vermekle ilgili batıl inançlar da eksik olmuyordu. Halıyı duvara çivilemek huzursuzluk getirir, gibi...


21 Ocak 2018 Pazar

Siyah Gözler

Siyah Gözler - Dark Eyes '' Açi Çörniye'' -1987

Sovyet Yönetmen - Nikita Mikhalkov
Oyuncular: Marcello Maostoianni ve Silvana Mangana

...Filmin tümünde Çehov'un değişik kısa hikayelerinden esinlenildi; başlangıç olarak ''Küçük Köpekli Kadın''dı, sonraları filme bu öyküye uygun, ''Karım'' ''Doğum Günü Partisi'' ve ''Boyun Eğmiş Anna''dan öğeler filme katkı ve tamamlama yapıldı.

Amacımız Çehov'un bu hikayelerini perdeye aktarmak değil, O'nun ortamını yaratmaktı. Biz eserin yazısına değil ruhuna saygı duymaya çalıştık...'' diyor yönetmen Mikhalkov.

Ve, iki ünlü sinema ustası ''Nikita Mikhalkov ile Marcello Mastroianni'' nin birbirlerine karşı yıllardır besledikleri hayranlıklarının bir sonucu.

Ortaya çıkarılan film tam bir iki usta şöleni.


...Film; Orta yaşlı bir İtalyan olan Romano, bir geminin yemek salonunda bir Rus tacire rastlar. Romano emekçi bir sınıftan gelmektedir, ancak zengin bir ailenin kızı olan Elisa ile evlidir. Elisa'nın babası ölünce, ailenin bütün işlerini Elisa üstlenmiş ve Romano'da bir kral gibi yaşamaya başlamıştır.
25 yıllık evliliklerini ve yaşam hikayesini bu Rus tacire anlatmaya başlar Romano…

17 Ocak 2018 Çarşamba

Bir masal gibi: Rusya'nın kuzey ışıkları




Rusya'nın Murmansk bölgesindeki Lovozero kasabasının yakınlarında görülen kuzey ışıkları, hem dünya gözüyle izleyenleri, hem de fotoğraflarına bakanları büyüledi.


Kutup bölgelerinde, özellikle geceleri gözlemlenen ve Kuzey ışıkları adlandırılan doğal ışımalar, atmosferin ağırlıklı olarak iyonosfer tabakasında meydana geliyor ve kuzey manyetik kutbuna yaklaştıkça artıyor. Atmosferin 100 ila 1000 kilometre aralığında oluşan kutup ışıklarının yatay uzunluğu binlerce kilometreyi bulabiliyor. Yay, bulut ve çizgi şeklinde oluşan kutup ışıklarının yaygın rengi yeşil. 

Rusçadan "yat" çıkalı 100 yıl oldu




Çoğu Slav kökenli dilin kullandığı Kiril alfabesinin geçmişi, 9. yüzyılda ilk Bulgar devletinde, Bizanslı din adamları Kiril (Cyril) ve kardeşi Methoduius'a dayanıyor. İki kardeş bu alfabeyi, Orta Çağ Yunan (Bizans) alfabesinin temelinde geliştirerek Yunancada bulunmayan birtakım Slav seslerini de buraya eklemişlerdi. Avrasya coğrafyasında bugün 250 milyondan fazla insan, farklı ülkelerde bu alfabeyi kullanıyor.


Kiril alfabesinin kullanıldığı Rusya’da 1917 Devrimi sonrası, 1918'de dil alanında da bazı reformlar hayata geçirilmişti. Alfabeden bazı harflerin çıkarılıp yerine yenilerinin getirilmesinin üzerinden 100 yıl geçti. 

1918 yılında alınan kararla, alfabeden “yat (ѣ)”, “fita (ѳ) ve “і” harfleri çıkarıldı.


Bu harflerin yerlerine bugün kullanılan “ye (е),” f (ф) ve i (и) harfleri getirildi.

Bugün Rusça öğrenenlerin hiç bilmediği bu harfler, tarihin tozlu raflarında duruyor.

14 Ocak 2018 Pazar

Yeni yılın eskisi olur mu?

Hülya Arslan   



Her yıl Aralık ayının sonuna doğru Rusları saran yeni yıl heyecanı Ocak ayının ortasına kadar sürer. Şehir süslemeleri; meydanlardaki, evlerdeki yılbaşı çamları Avrupa ülkelerinde olduğundan çok daha uzun süre kaldırılmaz. Rusların "yılbaşı tatili" bitmek bilmez. 

Önce, pek çok dünya ülkesi gibi 31 Aralık gecesi saat 12.00'de yeni yıla girer Ruslar. Noel'i daha sonra, 7 Ocak'ta kutlarlar. Biz Türkler buna pek dikkat etmeyiz. Toplumumuzda bu daha çok Ermeni Noel'i olarak bilinir. Sosyal medya hesaplarımız  -sanki diğer Ortodokslar için farklıymış gibi- Ermeni dostların Noel'ini kutlayan mesajlarla entelektüel bir havaya bürünür. Ruslar Noellerini daha çok dini ritüellerle ve gene evlerinde kurulmuş mükemmel masalarda eşlerine, dostlarına telefon ederek geçirirler.  

13 Ocak geldiğinde ise bir kez daha 31 Aralık'ın heyecanı sarar hepsini. "Eski Yeni Yıl"ı kutlayacak olmanın telaşıyla bir kez daha çeşit çeşit mezelerin üstüne dizildiği kolalı örtüler masalara serilir. 

Peki nedir bu "Eski Yeni Yıl"?

1918 yılına kadar Jülyen takvimini kullanan Ruslar, Ekim Devrimi'nin ardından miladi yani Gregoryan takvimine geçerler. Her iki takvim arasındaki 13 günlük fark Çarlık Dönemi'nde uluslararası ilişkilerde ciddi bir problem yaratmamış, diğer dünya ülkeleri ile siyasi ve ticari ilişkiler 13 günlük farkla da olsa yürütülebilmiştir. Ancak, Bolşevik hükümet, Rusya'dan gönderilen postaların zarftaki mühür tarihinden önce Avrupa ülkelerine vardığını fark edince iş değişir. 14 Şubat 1918'te "Rusya'nın diğer kültürlerle aynı zaman diliminde olmasını sağlamak amacıyla" bir kararname yayınlanır ve Gregoryan takvimine geçilir. Ne var ki o dönemde kilise faaliyetleri durdurulmuş olsa da Rus Ortodoks camiası kendi içinde bu takvimi kabul etmez ve eski düzenini korur. Bu resmi olmayan bir tavırdır ama halkın büyük bir çoğunluğu özellikle "Eski Yeni Yıl" konusunda kilisenin yanında durur. 


Günümüzde yapılan istatistikler, Rusya'da nüfusun yarısının bu önemli bayramı "gereği gibi" kutladığını gösteriyor. Pek çok müze ve kültürel organizasyonlar 13-14 Ocak günlerinde "Eski Yeni Yıl" temaları sergiler ve özel günler düzenlemeye özen gösteriyor. Herkes birbirinin "Eski yeni yılını en içten dileklerle kutluyor. Kadehler güzel dileklerle birbirine tokuşturuluyor...

Rusya'nın "en yaşanılası" kentleri




Rusya’da halkın görüşlerine dayanarak ülkede refah seviyesi en yüksek kentler belirlendi. Araştırmada halkın refah seviyesi, eğitim ve sağlık hizmetlerinin kalitesi, telekomünikasyon hizmetleri, ekoloji, altyapı, yeni konut inşaatları, konutların ve yolların kalitesi, yenilikler gibi kriterler göz önünde bulunduruldu. 

Devlet İstatistik Servisi (Rosstat) tarafından ülke genelinde yapılan anketlerin sonucuna göre hazırlanılan “en yaşanılası kentler” listesi (sondan başa) ve kentlerin en iyi olduğu konular şöyle: 

10) Orenburg: 

-Yol inşaatları

-Sağlık

-Konut hizmetleri

9) Novosibirsk

-Sanayi merkezi

-Moskova ve St.Petersburg’dan sonra en kalabalık nüfusa sahip

-Kültürel zenginlikleri çok fazla

8) Krasnoyarsk

-Sanayi merkezi

-Eğitm ve spor alanında en gelişmiş kent

7) Yekaterinburg

-Ulaşım merkezi

-Nüfusu en kalabalık dördücü kent

-Prestiji eğitim kurumlarına sahip

-Genç nüfusunun potansiyeli yüksek

6) Çelyabinsk

-Gelişmiş sanayiye sahip

-Ekoloji alanında ileride

-Bilimsel ilerlemeye önem veriyor

-Kara yolları kaliteli 

5) St.Petersburg

-Tarihsel mirasa sahip

-Mimarisi etkileyici

-Rusya’nın kültür başkentş

-Prestijli eğitim kurumlarına sahip

4) Krasnodar

-Kuban’daki en büyük kent

-İnşaat endüstrisi en gelişmiş kent

-İklimi güzel

-Eğitim kalitesi iyi

-İş yapmaya elverişli

3) Kazan

-Halkın yaşam kalitesini yükseltmeye yönelik özel devlet kampanyaları düzenleniyor

-Eğitim ve kültür merkezi

-Avrupa standartlarında yeni yollar inşa ediliyor

-Gelişmiş altyapıya sahip

2) Moskova

-Sanayi, kültür, eğitim, tarih merkezi

-Konut ve altyapı inşaatları hızı çok yüksek

-İş bulma ve kariyer yapma şansı yüksek

1) Tümen


-Eğitim, konut himetleri, yollar gibi pek çok alanda Rusya’da en iyi durumdaki kent olarak gösteriliyor.

Dünyada kaç tane Moskova var?



Rusya'nın başkenti Moskova elbette "kıyaslanamayacak kadar güzel" ama, dünyada "tek" değil! 

Tüm dünyada Moskova adını taşıyan 30 kadar şehir ve köy var. Kulağa şaşırtıcı gelse de, bunların 20'den fazlası Amerika Birleşik Devletleri'nde. Rusya'daki Moskova sayısı ise başkent hariç 3. Aynı adı taşıyan bu yerleşim birimleri Tver, Pskov ve Kirov vilayetlerinde.

İşte RBTH derlemesine göre, gezginlerin karşısına çıkabilecek 7 Moskova:

1. En Avrupalı Moskova Belçika'nın Ghent şehrinde. Yerleşim birimine Moscou adı Napolyon savaşları sırasında bölgede konaklayan Rus ordusunun anısına verilmiş.

2. Avrupa'daki en eski Moskova ise Polonya'da 1418'de kurulan Moskwa. Varşova'ya 130 kilometre mesafedeki kasabanın nüfusu sadece 110.

3. Dünyada komünizmin en çok taraftar bulduğu ülkelerden biri Hindistan. Sovyetler Birliği'nden esinlenen Hindu komünistler bir yerleşim birimine Moscow adını vermiş. Köyde yaşayan Hinduların bazılarının adı Lenin, Gagarin, Kruşçev, Brejnev ve Puşkin.

4. Bir Moskova da İskoçya'da var. Asıl adı Moss-hall ya da Moss-haw olan yerleşimin adı yine Napolyon savaşlarının anısına değiştirilmiş. Kasaba Kırım Savaşı'ndan sonra Rus mültecilere de ev sahipliği yapmış.

5. ABD'deki 20 Moskova arasında en kalabalık olan Idaho eyaletindeki 24 bin nüfuslu Moscow kasabası. Kasabanın neden bu adı taşıdığı belli değil. Muhtemelen kimse merak edip araştırmamış!

6. Moscow, Pennysylvania'nın 1850'lerde Rusya'dan göç eden Luteryen bir papaz tarafından kurulduğu tahmin ediliyor.


7. Tennesse'deki Moscow kasabası ise Amerikan İç Savaşı'na ev sahipliği yapmış yerlerden biri. Kasabada şimdi Moskova Savaşı (the Battle of Moscow) anısına bir anıt-kompleksi var.

13 Ocak 2018 Cumartesi

Nazım Hikmet'in şiirinden bir Rusça şarkı


Resim: Mustafa Çokbilir





Kaynak: Kavel Alpaslan  / gazeteduvar.com.tr  




15 Ocak Pazartesi günü, “…Çin’den İspanya’ya, Ümit Burnu’ndan Alaska’ya kadar / her mili bahride, her kilometrede / dostum ve düşmanım var. / Dostlar ki bir kere bile selâmlaşmadık /aynı ekmek, aynı hürriyet, aynı hasret için ölebiliriz. / Düşmanlar ki kanlarına susamışım / kanıma susamışlar. / Benim kuvvetim: / bu büyük dünyada yalnız olmayışımdır…” diye yazan usta şair Nazım Hikmet’in 116’ıncı doğum günü.

Nazım’dan bahsederken sıkça isminin önüne ‘dünyaca ünlü şair’ diye ekleriz. Yani kitapları dilden dile çevrilen şairin uluslararası ününden haberdarız. Daha doğru bir ifadeyle Nazım’ın, onu bu büyük dünya üzerinde yalnız bırakmayan, ‘selamlaşmadığı dostlarının’ olduğunu biliyoruz.

Elbette bir şairin eserlerinin farklı coğrafyalara taşınması, sadece o ülkedeki kitap raflarında yerini alması anlamına gelmiyor. Nasıl ki Pablo Neruda’nın şiirleri Türkiye’deki raflardan çıkıp müziğimizin içine girdiyse, Nazım’ın dizelerine de farklı coğrafyalarda rastlamak mümkün. Hele ki Nazım gibi dünyanın çeşitli halklarının acılarına, sevinçlerine, mücadelelerine kulak veren, ses olan bir şairden söz ediyorsak bu durum biraz da kaçınılmaz.

Hayatının büyük bir bölümünün Sovyetler Birliği’nde geçtiğini düşünürsek sanırım en az şaşıracağımız şey Nazım’a Sovyet müziğinde rastlamak olacak.

Sovyet cumhuriyetlerinin kültürel birikiminde Nazım’ın rolü büyük.

Bu da Rusça söylenmiş bir Nazım şiiri.

Moldovalı besteci Eugen Doga da Nazım’ın, Sovyet sanatçıların tarihte sürekli ilgisini çekmiş ‘uzay’ hakkındaki ‘Kosmosun kardeşliği adına’ şiirini bestesine eklemiş.


Önce Türkçesini hatırlayalım:

KOSMOSUN KARDEŞLİĞİ ADINA
Nazım Hikmet

Kosmosda bizden başka düşünen var mı
var
bize benzer mi
bilmiyorum
belki bizden güzeldir
bizona benzer mesela ama çayırdan nazik
belki de akarsuyun şankına benzer
belki çirkindir bizden
karıncaya benzer mesala ama tıraktörden iri
belki de kapı gıcırtısına benzer
belki ne güzeldir bizden ne de çirkin
belki tıpatıp bize benzer

13 Nisan 1961, Paris  



Rusça şarkı sözleri de şöyle:

ВО ИМЯ КОСМИЧЕСКОГО БРАТСТВА (КОСМИЧЕСКОМУ БРАТСТВУ)

Есть ли в космосе, кроме нас, живое существо?
Есть.
Похоже ль на нас?
Не знаю.
Может быть, красивей, чем мы?
Может быть, на бизона похоже,
в то же время нежнее травы?
А быть может, похоже на блеск текучей воды?
Может, менее красиво, чем мы?
Например, похоже на муравья,
в то же время громаднее трактора.
А может быть, на скрип двери похоже?
Может быть, не красивей, чем мы, и не хуже,
Может быть, как две капли похоже на нас?..

13 апреля 1961 года.




Not:  Aslında Nâzım Hikmet, 20 Kasım 1901'de Selanik'te doğmuş, aile çevresinde 40 gün için bir yaş büyük görünmesin diye bu tarih 15 Ocak 1902 olarak anılmış, kendisi de bunu benimsemiş. 

11 Ocak 2018 Perşembe

Rusça Konuşan Liderler

Yedi güçlü politikacının Rusça konuşabildiğini biliyor musunuz?

russialist.org



Rusça dünyanın en zor öğrenilen dillerinden biri olarak bilinir. Ancak yedi ünlü politikacının akıcı olarak Rusça konuşabildiği ortaya çıktı.

Bu isimlerden en tanınmışı Almanya Başbakanı Angela Merkel… 

Merkel okulda yabancı dil olarak Rusça öğrenmiş. Rusça dil yarışmasında üç kez birincilik alan Merkel,  herkesin içinde Rusça konuşmuyor.  Ancak Merkel’in 2005 yılında Moskova ziyaretinde tercüman olmadan gayet iyi iletişim kurduğu kaydedildi.

Fransa’nın eski Cumhurbaşkanı Jacques Chirac da Rusça biliyordu… 

Diğer Rusça konuşan liderler ise şöyle:


Finlandiya Devlet Başkanı Sauli Niinistö, Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nin eski lideri Kim Jong-il, ABD’nin ilk kadın Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, George Bush döneminin ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ve ABD’nin eski büyükelçisi Michael McFaul…

10 Ocak 2018 Çarşamba

Moskova gece hayatı


Samih Güven



Ne ilginç bir kavram şu gece hayatı! Hayat bir bütün değil mi ki gece ve gündüz diye ayırıyoruz. Bazı şehirlerde hiç gece hayatı olmadığından söz ediyoruz. Oralarda insanlar gece yaşamıyorlar mı yani. Bazı şehirlerden ise gece hayatının çekiciliğiyle bahsediyoruz. Evlerin dışında bir şeylerden, ortamlardan söz ediyoruz.

Aslında gece dışarı çıkıp eğlenilecek, hoş vakit geçirilecek, yenilip içilebilecek mekanların bolca olduğu bir durumdan bahsediyoruz sanırım. Ama konu Moskova olunca söylenmesi gereken çok şey var.

Evet Moskova’da gece dışarıda eğlenilecek, bir şeyler içilecek birçok güzel mekan var. Yani şehirde karanlık çökünce herkes evlerine çekilmiyor demek bu. Zaten konser salonları, tiyatrolar, sinemalar önemli bir devinim veriyor sokaklara. Yaz zamanı parklar da ayrı bir güzellik katıyor. Ayrıca geç saatlere kadar çalışan metronun, 24 saat açık kalan marketlerin, çiçekçilerin, dövizcilerin bulunması gayet hoş bence. Yani Moskova geceleri de yaşıyor, nefes alıyor bir bakıma. Ama bence en önemlisi gecenin bir vakti içiniz sıkılınca sokaklarda güvenle yürüyüş yapabilmeniz. Geniş, ışıl ışıl aydınlatılmış kaldırımlarda kadınların da güvenle yürümesi, topuk seslerinin yankılanması güzel değil mi?

Gelelim hep merak edilen barlar konusuna. Çok sayıda-aslında yüzlerce- bar vardır Moskova’da. Özellikle Cuma ve Cumartesi geceleri dolup taşarlar. Çoğunda “face kontrol” olur. İnsanlar giyimlerine dikkat eder bara gelirken. Kızlar düğüne gidermiş gibi süslenir. Bazen burası cennet mi dediğiniz olur ama unutmayalım ki cennet hep uzaktadır. Buralarda erkek de çoktur ve kızlar kimsenin üstüne atlamaz. Kızlar saatlerce dans eder. Yorulmayı bilmezler. Erkekler dans ederek, gülümseyerek ve olabildiğince sakin görünmeye çalışarak yaklaşır kızlara. Kızlar onlarla konuşup, gülümser, ama geri göndermesini de bilirler. Bazıları kızlarla iletişim konusunda amacına ulaşır elbet. Başarılarında kararlı bakışlarının, önceki erkeklerin, zamanın ilerlemesinin ve içkinin de payı vardır. Bazı kızlarsa hiç oralı olmaz. Arkadaşlarımla geldik ve eğleniyoruz sadece, gülüşümden belli değil mi der gibidirler.

Ama genellikle Moskova’daki barlar 25-35 yaş grubu arasına yöneliktir. Gençleri görürsünüz yani. Bu demek değildir ki orta yaşlardaki insanlar gidemez böyle yerlere. Herkes her yere gidebilir elbet. Ama önemli olan insanın kendini rahat hissedebileceği bir mekana gitmesidir.

İşte orta yaş grubun gittiği tam bir Rus lokantası ve barı olarak nitelenebilecek yerler de vardır. Buralar da insanların yemek yiyip, içki içerek eğlendiği ve saat 12’den sonra dj’in müzikleriyle herkesin coşkuyla dans etmeye başladığı güzel mekanlardır.
  

Yani Moskova asla uyumaz.

Lenin'in ölümden döndüğü an


Fuad Seferov



1917 Bolşevik Devrimi'nin lideri ve SSCB'nin kurucusu Vladimir Lenin'in 1919 yılında Moskova'da haydutlar tarafından silahlı gasba uğradığı ve şans eseri sağ kurtulduğuna dair tarihi belgeler ortaya çıktı. Rus basını, Sovyetler döneminde KGB arşivinde gizli tutulan ve günümüzde ilk kez gün ışığına çıkarılan söz konusu gaspla ilgili detaylı bilgileri paylaştı.

Saldırı 6 Ocak 1919'ta Moskova'nın Sokolniki semtinde gerçekleşti. Lenin, rahatsızlığı için hastaneye kaldırılan eşi Nadejd Krupskaya'yı makam aracıyla sık sık ziyarete gidiyordu. Ortaya çıkan belgelere göre, 6 Ocak 1919'ta Yakov Koşelkov adındaki haydut ve bir kaç çete üyesi Moskova'nın merkezindeki konaklarda hırsızlık yapmayı planlıyordu. Haydutlar araç bulabilmek için akşam saatlerinde sokağa çıkınca gözlerine Lenin'in makam arabası ilişti.

Lenin'in şoförü Stepan Gil o sırada yaşananları şöyle anlatıyor:

"Saatte 40-45 kilometre gidiyorduk. Bira fabrikası yakınlarında silahlı 3 kişi aniden yolumuzu keserek durmamızı istedi. Ben onlarına arasından geçerek arabayı sürmeye çalıştım çünkü onların devriye gezen askerler değil haydut olduklarından emindim. Fakat Lenin cama vurarak "Yoldaş Gil durmamız lazım, soralım ne istiyorlar. Belki devriye gezen görevlilerdir..." dedi.

Haydutlar ise arkamızdan koşarak bağırıyor ve ateş edeceklerini söylüyordu.

Lenin, "İşte görüyorsunuz. Durmamız lazım" dedi. Ben istemeyerek aracı durdurdum. Haydutlar kapıları sert şekilde açtılar ve dışarı çıkmamızı istediler.

Uzun boylu bir haydut, Lenin'i elinden tutarak aracın içinden dışarı çıkardı. Lenin'in kızkardeşi Mariya İliniçna ve koruma görevlisi İvan Çibanov'u da dışarı çıkardılar. 

Ben Lenin'e baktım. Elinde kimliği vardı. İki haydut ise onun yanındaydı, "Kıpırdama!" diyorlardı. 

Haydut elebaşısı ise elinde Mauser marka tabanca ile Lenin'in tam karşısında duruyordu. Lenin, "Ne yapıyorsunuz. Ben Lenin'im. İşte belgelerim" dedi.

O bunları söyleyince kalbim durur gibi oldu. Tamam dedim Lenin artık öldü. Fakat ya motor sesinden ya da iyi duymaması nedeniyle haydut Lenin'in "Levin" dediğini sandı. Bu durum bizi kurtardı.

Haydut, "Levin. Pekala. Ben de kentin gece ağası Koşelkov" diyerek Lenin'in elinden kimliğini aldı. Sonra Lenin'in paltosunun cebinden kağıtları, tabanca ve bir şeyler daha alarak cebine soktu."

Saldırganlar daha sonra Lenin'in makam aracına binerek kaçtı.

Şoför, Lenin'e, "Onlara ateş edebilirdim, fakat siz çatışmada hayatınızı kaybedebilirdiniz. Lenin de, "Evet yoldaş Gil. Doğru yaptınız. Ateş etmekle elimize hiçbir şey geçmezdi. Karşı gelmediğimiz için şu an hayattayız" dedi.

Haydutlar yaklaşık 200 metre gittikten sonra arabayı durdurarak gasp ettiği eşyalara göz atmaya karar verdi. İçlerinden biri Lenin'in kimliğini görünce, "Allah kahretsin! Bu Levin falan değil. Bu Lenin'in ta kendisiymiş!" bağırdı.

Haydut elebaşısı, "Hangi Lenin? Soyadları mı aynıymış" diye sordu. 

Diğeri, "Ne aynısı! İşte burada yazıyor. Halk Komiserleri Konseyi Başkanı" diyerek elinde tuttuğu kimliği gösterdi.

Koşelkov , "Olamaz! Meğerse Lenin'i yakalamışız. Ne kadar aptalız! Yakalasaydık çok para kazanırdık. Böyle bir rehine için neler vermezlerdi. Çabuk geri dönelim, ayağımıza gelen şansı kaçırmayalım"dedi.

Haydutlar araçla Lenin'i yeniden bulmaya çalıştı ama Sovyet lideri çoktan VÇEKA (Sovyet gizli servisi KGB'nin ilk adı) görevlileri tarafından hükümet binasına götürülmüştü.


VÇEKA, haydut çetesinin izine düştü. Önceleri operasyonlardan kurtulmayı başaran Koşelkov sonunda 21 Haziran'da pusuya düşürüldü. Çıkan çatışmada öldürüldüğünde elinde Lenin'den gasp ettiği tabanca  vardı... 

Rusya'da yılbaşı neden Noel'den popüler?


Kaynak: http://www.turkrus.com/


Rusya'da 9 Mayıs Zafer Bayramı'nın ardından halkın gözünde "en önemli bayram günü" yılbaşı. Noel, yani "rojdestvo" ise, daha geride kalıyor. Aslında ABD ve Avrupa'da olduğu gibi Rusya'da da, 1917 öncesinde halkın gözünde en popüler kış bayramı Noel'di. Ancak Sovyetlerin dine savaş açıp bu geleneği yok olmanın eşiğine getirmesiyle birlikte "seküler" bir yılbaşı, kış neşesinin sembolü oldu.

Ortodoks Hıristiyanlar İsa'nın doğumunu Katoliklerden ve Protestanlardan farklı olarak, eski takvime göre 7 Ocakta kutluyor. Bunun da sebebi Sovyet hükümeti 1918'de Gregoryen takvime geçilmesini kabul ederken Ortodoks Kilisesi'nin Jülyen gelenekte ısrar etmesi.

Noel ağacı geleneğinin kökleri Rusya'da çok eskilere uzanmıyor. Tam tersine, eski devrilerde, evin içine yeşil ağaç koymanın uğursuzluk getireceği yönünde bir batıl inanış mevcuttu. Yılbaşında köknarın başköşeye kurulması 19. yüzyıl sonlarında St. Petersburg'da yaşayan Almanlarla başlayan ve ardından imparatorluğun her köşesine yayılan bir gelenek.

Sovyetler Birliği'nde 1929'da Noel kutlamanın resmen yasaklanmasıyla birlikte kış neşesi ile birlikte Noel ağacı da yeni yıl kutlamalarına kaydı. Bu nedenle Noel Baba'nın Rus versiyonu Ded Maroz çocukları Noel arifesinde değil, yeni yılda ziyaret ediyor!


Batı folklorunda yer tutan "Elfler ve Cüceler" Rusya'da hiç bilinmez. Bunların yerine kış mitolojisinde Ded Maroz'un torunu Sneguroçka (Kar Kız) öneml yer tutuyor.

Rusya’da başkanlık seçimi tarihi yaklaşırken



“Yeni yılda ne istiyorsun bakim?”
“Sizin kalmanızı!”


Rusya’da başkanlık seçimi tarihi yaklaşırken konu gündeme yavaş yavaş hakim olmaya başlıyor.

Ancak aşağı yukarı hiç kimse bir sürpriz beklemiyor.


Bizde “çocuktan al haberi” diye bir söz vardır ya, doğru galiba.

7 Ocak 2018 Pazar

Rusça zor mu?



Kaynak: Rusça öğreniyorum grubu

Bazıları kendilerine "Rusça zor mu?" diye soranlara “шиншилла” kelimesinin resimdeki Rusça el yazısıyla yazılışını gösteriyormuş.

Sanki evlerinde “шиншилла”  Çinçilla besliyorlar zannedersin, ya da kağıda sürekli el yazısıyla “шиншилла” yazıyorlar. Acaba hayatlarında hiç Çinçilla görmüşler mi? Çinçillanın ne olduğunu biliyorlar mı ya da bu kelimeyi kağıda el yazısıyla hiç yazmışlar mı?

Şakası bir yana, aslında yazması da, okuması da zor.


Not : Kısaca açıklayalım; “Шиншилла"—Çinçilla (Chinchilla), çinçillagiller familyasının bir cinsi olan kemirgenlerden. Kökeni aslen Güney Amerika olup, önceleri mavimsi boz postu yüzünden avlanmış ve neredeyse nesli tükenme aşamasına varmıştır. Bugün de ev ve kürk hayvanı olarak kullanılmaktadırlar.

6 Ocak 2018 Cumartesi

Rusya'nın saklı güzellikleri: Ünlülerin gözüyle, "görülmesi gereken yerler"



Rusya'da son yıllarda "iç turizm" gittikçe artan bir ilgiye mazhar oldu, oluyor... Ekonomik krizin yurtdışına gidişi zorlaştırmasıyla başlayan trend, Rusların kendi memleketlerini keşfettikçe artan ilgisi ile daha da yaygınlaştı. Muhakkak yıl görülmesi gereken yerler neler? Rusya'nın büyük coğrafyasının az bilinen güzellikleri nereler? Kommersant gazetesi, Rusya'nın önde gelen politikacılarına, iş dünyası temsilcilerine ve kültür-sanat insanlarına 2018 gezi listelerini sordu. Rusya'nın yanı sıra, dünyada da bu yıl tatil için önerilen yerleri listeledi:
 
Başbakan yardımcısı Arkadi Dvorkoviç: Dünya şampiyonasının düzenleneceği stadyumlar, Skolkovo'daki lise ve Taganrog'da Çehov'la ilgili yerler.

Sayıştay Başkanı Tatyana Golikova: Altay, Baykal, Kamçatka.

Vladimir Putin'in iş dünyası ombudsmanı Boris Titov: Kırım'daki Abrau Gölü ve Dyurso Köyü ve buradaki şampanya fabrikası.

Fosargo Yönetim Kurulu Başkanı Andrey Guryev: Hibini Dağları ve burada kurulu kayak tesisi. Ded Moroz'un memleketi Veliki Ustyug ve eşsiz mimarisi. Singapur.

Severstal Genel Direktörü Aleksandr Şevelev: Vologda ve Çerepovets. Vologda kremlini , Kirillo-Belozerski Manastırı ve metalurji müzesi görmeye değer yerler arasında.

Film yönetmeni Aleksey Uçitel: Moskova'dak Rus empresyonizmi müzesi. Nureyev Balesi. Meyerhold Merkezi'nde sahnelenen Solneçnaya Liniya (Güneş Hattı) oyunu.

M.Video Yönetim Kurulu Başkanı Said Gutseriyev: Meşhur kaplıca şehri Kislovodsk. Londra. Moskova.

Boeing Rusya Temsilcisi Sergey Kravçenko: Skolkovo'daki Boeing Merkezi. Korfu adası.

Eczane zinciri Rigla'nın genel direktörü Aleksandr Filippov: Kamçatka'daki gayzerler vadisi, Baykal Gölü ve Moskova'daki 42 numaralı sığınak.

Satranç büyük ustası Sergey Karyakin: Troitsa-Sergiyev Manastırı, Tretyakov Galerisi, Louvre.

Eğitim ve Bilim Bakan Yardımcısı Grigori Trubnikov: Altay, Baykal, Kırım.


Rusya Bankaları Birliği Başkanı Garegin Tosunyan: Dünyanın en eski şehirlerinden olan Erivan. Misafirperver Ufa. Hırvatistan'ın bütün şehirleri.