'Ded Moroz' imajı Rusya'da nasıl değişti?

Eleonora Goldman

Kaynak: https://www.rbth.com/

 

Ded Moroz, Noel Baba benzeri, hediyeler taşıyan kışın ortaya çıkan bu ihtiyar, ancak Sovyet Birliği döneminde Yeni Yıl'ın vazgeçilmez bir karakteri haline geldi, ama bu karakter Rus folkloründe eski çağlardan beri var olmuştur.

Yeni Yıl sembolü, hediyelerle dolu nazik kış ihtiyarı, Slav mitolojisinde tamamen farklıydı. Bir insanı veya bir hasadı dondurarak öldürebilen bir tanrıydı ve onu adaklarla yatıştırmaya çalışıyorlardı. 

Rus 'Morozko' halk masalı bu yaşlı adamla bir karşılaşmayı anlatır: kadın kahraman onun soğukla imtihanına dayanır ve sonra kadına zenginlikler bahşeder. Ancak, başka bir karakteri dondurarak öldürür.

Ded Moroz, ancak 19. yüzyılın ikinci yarısında Noel ve Yeni Yıl'ın başlangıcıyla ilişkilendirilmeye başlandı. Bazı eski kartpostallarda, kırmızı paltolu ve Noel ağacı olan sakallı yaşlı bir adam görebilirsiniz.

O zamanlar, esas kış bayramı Yılbaşı değil, Noel'di ve Rusya'da Batı'daki gibi 'Büyükbaba Nikolay' ('Aziz Nikolay' veya 'Noel Baba') analoğu yaratılmaya çalışılıyordu. 

Ancak Ded Moroz'un merkezi ve olumlu bir karakter haline gelmesi, SSCB'nin ana kış tatilini Noel yerine Yılbaşı olarak belirlemesiyle 1930'larda gerçekleşti.

İyi kalpli yaşlı bir adam, torunu 'Sneguroçka' ('Kar Kızı') ile birlikte artık yılbaşında çocukları ziyaret ediyor ve onlara hediyeler getiriyordu. 

Kartpostallarda Ded Moroz sadece yılbaşı hediyeleri ve çocuklarla değil, aynı zamanda Sovyet sanayi ve biliminin başarılarıyla da yan yana resmedilmiştir.

Nükleer bir buzkıranla, Baykal-Amur hattında bir trenle ya da yeni bir uçağın kanatlarında. 

Ded Moroz, yılbaşı kutlamalarının yanı sıra Maslenitsa şenliklerine de katılmaya başladı.

Ve Yeni Yıl öncesinde Sovyetler Birliği işçileriyle iletişim kurmak amacıyla fabrikaları, işyerlerini ve kolektif çiftlikleri ziyaret etti.

Ded Moroz ve Snegurochka ile Yeni Yılı kutlama geleneği, başlangıçta onun hakkında masallar ve efsaneler olmayan yerlerde bile tüm ülkede yaygınlaştı. SSCB'nin dağılmasından sonra bile korundu.

Günümüzde Rusya'nın farklı bölgelerinin kendi sembolik Yeni Yıl kişileri var. Örneğin Yakutistan'da Chyskhaan, Yamal'da - Yamal Iri, Tataristan'da - Kysh Babai var. 

Rus Ded Moroz'un resmi ikametgahı ise Rusya'nın kuzeyindeki Veliky Ustyug'da bulunuyor.