Tolstoy’un Okuma Listesi

Kaynak: https://oggito.com/

Hayatın Her Evresi İçin Olmazsa Olmaz Kitaplar

Dünyada büyük iz bırakmış insanlara ilham veren eserler ve kişiler her zaman merak konusu olmuştur. Bu olağanüstü yetenekleri kimler etkiledi ve onları geliştiren nelerdi? Carl Sagan ve Gabriel García Márquez’in okuma listelerinin ardından sıra bize unutulmaz eserler bırakmış Tolstoy’da.

Lev Tolstoy, 50. doğum gününden kısa bir süre sonra derin ruhsal bir krizin içine düşmüş ve bu sıkıntıdan hayatın anlamını bularak çıkmaya karar vermişti. Bunu dünyanın belli başlı felsefi ve dini gelenekleri üzerine bitmek bilmeyen bir istekle okumalar yaparak ve bu sayede hepsinin insan ruhunun gerçeğini çözme konusunda ciddi anlamda benzerlikler gösterdiğini keşfederek yaptı. Birçok büyük yazar gibi o da doyumsuz bir edebiyat okuruydu ve bunları son yıllarında yazdığı Tolstoy’un Günlüğü – Bilgelik Takvimi isimli kitabında derledi.

Ancak geniş ve verimli okumaları bir yana, Tolstoy belli kitapların kendi gelişiminde özellikle etkili ve önemli olduğunu daha önce belirtmişti. 63 yaşında bir arkadaşına yazdığı mektupta, hayatı boyunca onu en çok etkileyen kitapları listeledi. 25 Ekim 1881 tarihli bu mektup yazarın şu sözleriyle başlıyordu: “Başladığım ama bitiremediğim bu listeyi basılması için değil, senin dikkatine gönderiyorum, çünkü hâlâ tamamlanmaktan çok uzak.” (Okuma elbette doğası gereği tamamlanmayacak bir eylem – insan edebiyatı “bitirmeyi” hiçbir zaman ümit edemez ve bitiremez de.)

“Bir Etki Bırakan Çalışmalar” başlığı altında Tolstoy, okuma listesini çocuklukla başlayan ve o zamanki yaşıyla biten, hayatın 5 evresine bölüyor. Her başlığı mükemmelliklere göre derecelendirmiş, “harika” “ç. harika” ve “muazzam”. Tolstoy’un gençlik yıllarını kişinin en biçimlendiren yılları saydığı aşikâr, bu yıllar için nitelik ve nicelik bakımından çok daha fazla kitap önermiş. Bunun yanında yirmili yaşlar ve otuzların başı, her iki anlamda da daha bereketsiz görünüyor ve çoğunlukla şiir kitapları var. Tolstoy bu seçimleri birçok insanın çalışıp para kazanması gereken dönemlerde daha az okuma lüksüne sahip olduğunu ya da insanların gençliğinde yaşamaktansa daha çok okumaya zaman ayırması gerektiğini düşünerek yapmış olabilir. Öte yandan listesinde yalnızca iki tane tanınmış kadın yazar olmasının nedeni de büyük ihtimalle önyargısından ziyade, yaşadığı çağ ve kültüründen kaynaklanıyor.

İşte Tolstoy’un birçoğunun Türkçe çevirilerini de bulabileceğiniz okuma listesi

Çocukluktan 14 Yaş Dolaylarına

Harika

Binbir Gece Masalları: Ali Baba ve Kırk Haramiler

Puşkin’in Şiirleri: Napolyon

Ç. harika

Küçük Kara Tavuk, Pogorelski

Muazzam

Yusuf’un Kıssası, İncil

Byliny Halk Masalları: Dobrinya Nikitiç, İlya Muromets, Alioşa Popoviç

14 Yaşından 20 Yaşına

Harika

The Conquest of Mexico, William Prescott

Masallar, Nikolay Gogol: “Palto”, “İki İvan’ın Münakaşası”, —- “Nevski Bulvarı”

Ç. harika

Duygusal Bir Yolculuk, Laurence Sterne

Zamanımızın Bir Kahramanı, Mihail Lermontov

Bahtsız Anton, Dmitri Grigoroviç

Polinka Saks, Aleksandr Druzhinin

Bir Avcının Not Defteri, İvan Turgenev

Ölü Canlar, Nikolay Gogol

Yevgeni Onegin, Alexandr Puşkin

Julie ya da Yeni Heloise, Jean-Jacques Rousseau

Muazzam

Matta İncili: “Dağdaki Hutbe”

İtiraflar, Jean-Jacques Rousseau

Emile ya da Eğitim Üzerine, Jean-Jacques Rousseau

Nikolay Gogol’un Toplu Masalları: “Viy”

David Copperfield, Charles Dickens

20 Yaşından 35 Yaşına

Harika

Şiirler, Fyodor Tyutçev

Şiirler, Kolstov

İlyada ve Odysseia, Homeros

Şiirler, Afanasiy Fet

Şölen ve Sokrates’in Ölümü, Eflatun

Ç. harika

Hermann ve Dorothea, Johann Wolfgang Goethe

Notre Dame’ın Kamburu, Victor Hugo

35 Yaşından 50 Yaşına

Harika

Henry Wood’un (Ellen Wood) romanları

George Eliot’un romanları

Anthony Trollope’un romanları

Ç. harika

İlyada ve Odysseia, Homeros

Byliny Halk Masalları

Ksenofon’un Anabasis’i

Muazzam

Sefiller, Victor Hugo

50 Yaşından 63 Yaşına

Harika

Discourse on Religious Subject, Theodore Parker

Robertson’un Vaazları

Ç. harika

Yaratılış Kitabı

Progress and Poverty, Henry George

Hıristiyanlığın Özü, Ludwig Feuerbach

Muazzam

Pensées (Düşünceler), Blaise Pascal

Epiktetos

Konfüçyüs ve Mensiyüs

Lalita-Vistara: Ya da Sakya Sinha’nin Erken Dönem Yaşam Anıları, Rajendralala Mitra

Laozi

Kaynak: (Brainpickings.org)