Türkler Moskova’ya ne zaman gitti?

Fuad Safarov

Kaynak: https://medyagunlugu.com/

 

Rusya’da yayın yapan İslami Ansiklopedi sitesi, Türklerin Moskova’da geçmişi konusunda ilginç bir araştırma yaptı.

Araştırmaya göre, Osmanlı İmparatorluğu’nun elçilerinin Moskova ziyaretleri 16. yüzyılda başladı. Tarihçilere göre ikili ilişkiler Karadeniz’deki ticaret yolları aracılığıyla 1497’de resmen kuruldu. Bu tarihten sonra Osmanlı ve Rus Çarlığı arasında savaşlar, ittifaklar, yardımlar ve dostluklarla süren dönemler yaşandı.

Rus tarihçi Sergey Belokurov’a göre, ilk dönemlerde Türklerin Moskova’da sürekli bir yeri bulunmadığı için kent merkezindeki Kitay-Gorod semtinde kalıyordu. 1709 yılında ise Türk elçiler Kremlin Sarayı’nın Krutitski Manastırı’nın avlusundaki binaya yerleşmeye başladı.

Makaleye göre, Moskova’da ilk Türklerin çoğu savaşta ele geçirilen esirlerdi. 1665 yılına ait belgelerde “Türk Maşay” ve “Türk Ahmet” diye iki isim geçiyor. Rus tarihçilere göre, o dönemlerde Moskova’nın Müslüman topluluğuna Türkler de dahil olmaya başladı. Bu Türkler ya Rusya’ya gelen tacirler ya da savaş esirleriydi. Savaş esirlerinin Rus Ortodoksluğunu kabul ettiği belirtiliyor.

1811 yılında Moskova’da 35 Türk’ün yaşadığını belirten Rus tarihçiler, 19. yüzyılın ortalarında Moskova’da Türk uyruklu kişilerin sayısının arttığına işaret ediyor. Bunların çoğunu Osmanlı’da yaşayan Ermeni, Rum, Süryani kökenli vatandaşlar oluşturuyordu. Örneğin, 1873 yılında Türk tacir Şerif Osman’ı Moskova’da tanımayan yoktu.

Araştırmada, “Rusya ve Türkiye arasında kadim tarihi ilişkilere rağmen, Moskova’da Türk topluluğu genelde SSCB’nin son yıllarında oluşmaya başladı. SSCB döneminde Moskova’daki Türklerin çoğu siyasi mülteciler ve komünistlerdi. Örneğin, Nazım Hikmet burada uzun süre yaşadı ve toprağa verildi” denildi.

Kayıtlara göre, Moskova’da 1989’da en az bin Türk vatandaşı yaşıyordu. Rus ekonomi dergisi Delovıe Lyudi’e göre 1998 yılında Rusya başkentindeki Türklerin sayısı 15-20 bindi. Bugün ise Türk topluluğu temsilcilerine göre Moskova’da yaklaşık 40 bin Türk yaşıyor.

Sovyet döneminde Moskova’da yaşayan Türklerin çoğunun Rus vatandaşlığına geçtiğini belirten araştırma, ortak evli sayısının da fazla olduğunu dikkat çekiyor.