Moskova

Moskova

25 Mart 2012 Pazar

İstanbul’un ilk Rusları

Mustafa ALTUNTAŞ /VATAN

1917’de ülkelerini terk etmek zorunda kalan Ruslar’ın İstanbul macerası kitap oldu. “Esir Şehrin Misafirleri Beyaz Ruslar” kitabında Rus kadınlar İstanbullu erkeklerin başını döndürüyor, Türk kadınlar buna isyan ediyor.

Kızıl Ordu’ya muhalif olan ve kendilerine Beyaz Rus denilen mülteciler, savaş sonrası 1919 ve 1920 yıllarında kitleler halinde İstanbul’a göç etti. 150 bin Beyaz Rus, Fransız ve İngilizler tarafından İstanbul’un çeşitli semtlerine yerleştirildi. Bakırköy, Yeşilköy, Adalar başta olmak üzere İstanbul’un farklı mekanlarına yerleştirilen Ruslar kısa sürede günlük yaşama karıştı.

Boşanmalar arttı

Barlarda, lokantalarda çalışan Rus kadınları İstanbul’da bulunan erkeklerin ilgisini çekti. Cebindeki son kuruşu bu kadınlara harcamaktan çekinmeyen Türk erkekleri yasak aşka yöneldi. Boşanmalar patladı.

Rus başı modası başladı

Rus kadınları karantina bölgelerinde hastalık kapmamak için saçlarını kesip başlarına eşarp sarıyordu. Türk kadınları da Rus kadınlarına özenince, İstanbul’da Rusbaşı adlı bir saç modeli akım haline geldi. İstanbul halkına pasta zevkini de aşılayan bu Ruslar oldu. Osmanlı’nın geleneksel muhallebicilerinin yerini bu pastaneler aldı. Pastaneler artık yeni kaçmak yeriydi.

İstanbullular denizle girmek için deniz hamamlarını kullanıyordu. Deniz hamamlarından çıkmak kadınlar için yasaktı. Osmanlı İstanbul’unda yüzme bilen kadın da yoktu. Rus kadınların mayo ve üzerindeki kıyafetlerle denize girip çıkmaları İstanbul’da deprem etkisi yarattı. Dönemin basınında bu durum “Deccal Florya kıyılarından çıkacak” şekilde yorumlandı. Türk kadını denize girmeye başladı.

Kadınlar taşladı

Bu kadınların rahat hareketleri bazı ailelerde huzursuzluk meydana getirdi. Türk kadını birlik olup bazı yerlerde Rus kadınlarını taşlamaya başladı. Türk kadınının Ruslarla ilgili şikayeti 1923 yılı Ağustos ayında yetkili makamlara yapılan başvuruyla resmiyet kazandı. Çok sayıda İstanbullunun imzaladığı şikayet dilekçesinde Rus kadınlarının İstanbul’dan çıkarılması istendi. Türk kadınlarının eşleriyle gezmek istedikleri ancak Türk erkeklerinin tek başına sahile gittikleri öne sürüldü.

Atatürk’ün vatandaşlık talimatı

Cumhuriyet döneminde Ruslar’ın bir kısmı Avrupa ve Güney Amerika’ya giderken, bazıları Türk vatandaşlığına geçip Türkiye’de kalmak istedi. Ruslar mağdur olmasın diye Türkiye Cumhuriyeti bu istekleri mümkün olduğunca geri çevirmedi. 23 Kasım 1923’te Ankara’dan gelen talimatla yüz Rus’un vatandaşlık işlemleri gerçekleştirildi.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder