Ruslar, Galataport projesinden endişeliler

Bizim memlekette Gezi Parkı’ndaki ağaçlar halkın direnişine rağmen köklenmeye devam edilir, Metro kazılarında bulunan tarihi eserlere birkaç çanak, çömlek denip, İstanbul’un siluetini bozan gökdelenlere eyvallah denilir, yeni projelerle İstanbul tarumar edilip, yağmalanırken Ruslar da Galataport projesinden endişeliler..

Allah allah ne iş, diye merak ederseniz, mesele şu:

Karaköy’de 1200 metrelik sahil şeridini içeren ve “Galataport” adıyla bilinen Salıpazarı Kruvaziyer Liman projesi, kapsamında Peygamber İIia Rus Ortodoks Kilisesi’nin yıkılma ihtimali üzerine harekete geçen Türkiyeli Ruslar, kilisenin yıkılmayıp restore edilmesi çağrısında bulundu.

İstanbul’da Aya Panteleimon Kilisesi, Aya Andrei Kilisesi ve Peygamber İlia Kilisesi olmak üzere üç Rus Ortodoks kilisesi bulunuyor. Bunlardan Peygamber İlia Kilisesi, Galataport Projesi kapsamında yıkılma tehdidi altında.

İstanbul’daki Rus kiliselerinin tarihi hakkında net bilgiler yok. 1870’li yıllarda Ruslar tarafından İstanbul’da ikamet eden Ruslar için inşa edildikleri biliniyor. Bolşevik Devrimi’nden kaçarak İstanbul’a yerleşen Beyaz Ruslar da bu kiliseleri kullanmaya başlıyor. Kiliseler tam da bu dönemde Fener Rum Patrikhanesi’ne bağlı olan Athos Rahipleri'ne geçiyor.

Peygamber İlia Rus Ortodoks Kilisesi yıkım riski altında

Şu anda sadece iki Rus kilisesi, belediyede ibadethane olarak kayıtlıyken Peygamber Ilia Rus Ortodoks Kilisesi, 40 yılı aşkın süredir resmi bir statüye sahip değil. Kilisede çalışan rahip 1972 yılında hayatını kaybedince, Fener Rum Patrikhanesi tarafından yerine yeni biri görevlendirilmiyor ve kilise kapanıyor. Peygamber İlia Kilisesi’nin yıllardır faaliyette bulunmaması ve resmi kayıtlarda ibadethane olarak geçmemesi, kilisenin özel yatırımcıların eline geçmesine zemin hazırlıyor.

Türkiyeli Ruslar kiliseyi restore etmeye hazır

Ancak Türkiye’deki Ruslar, kiliselerinin yıkılmasını engellemekte kararlı. Konuyu Türk ve Rus basınında gündeme getiren Rus cemaati, Peygamber İlia Kilisesi’ni restore edip ibadete açmaya hazır olduklarını söylüyor. Rus İzvestiya gazetesine konuşan Türkiye’deki Rus cemaatinden Kars doğumlu Vasilisa Denisenko, Rusya’nın Türkiye Büyükelçisi’nden sponsor bulma konusunda yardım sözü aldıklarını belirtiyor.

Türkiye’de ikamet eden Ruslar için Rus Ortodoks Kiliseleri, inançları ve vatanlarıyla aralarında bir bağ. Ortodoks Rusların Türkiye genelinde sayıları 100 bin olsa da Paskalya gibi bayramlarda Rus kiliseleri, ibadet etmek için dolup taşıyor. 1999 yılından beri İstanbul’da yaşayan Yelena Tarasova İzvestiya’ya yaptığı açıklamada “Biz burada Fener Rum Patriği’ne bağlıyız, ama tüm dualarımızı Rusça yapıyor, Moskova Patriği için de dua ediyoruz. Sonuçta biz Rusuz ve kilisemiz için mücadele edeceğiz.” diyor.

“Kilise, yeni nesil Türkiyeli Ruslar için de gerekli”

RS FM’e konuşan Mihail Başlayev de vaftiz töreninin gerçekleştiği Peygamber Ilia Kilisesi’nin şu anda hizmet vermemesi ve yıkılma tehdidi altında olması nedeniyle çok üzgün olduğunu ifade etti. İstanbul’da kalabalık bir Rus topluluğu olduğunu vurgulayan Başlayev, “Sadece eski nesil Beyaz Ruslardan bahsetmiyoruz, yeni bir nesil daha var artık ve herkesin kiliseye ihtiyacı var. Bu nedenle kilisemiz yıkılmamalı. Aksine tadilat edilip hizmete açılmalı” diye konuştu.

“Yıkım İstanbul’un kültürel tarihine de darbe olur”

Mihail Başlayev’in eşi Yelena Başlayev ise yıllardır kapıları kilitli duran Peygamber Ilia Kilisesi’nin eşiğindeki aşınmış mermeri göstererek “Buraya bakarsanız, Rusların bu kiliseye zamanında ne kadar sık geldiğini ve mermeri dahi aşındırdıklarını görürsünüz” dedi. Yelena Başlayev, şu anda çok kötü durumda olan kilisenin sadece Türkiyeli Ruslar için değil; İstanbul’un kültürel tarihi ve zenginliğinin korunması adına da yıkılmayıp restore edilmesi gerektiğini vurguladı.

Fener Rum Patrikhanesi’nden yardım sözü

Rusların kiliselerini yıktırmama mücadelesi başlamış durumda. Bunun için öncelikle Peygamber Ilia Rus Ortodoks Kilisesi’nin resmi olarak ibadethane statüsüne kavuşması gerekiyor. Türkiyeli Ruslar, konuya ilişkin resmi kayıt başvurusunu yaptı. İkinci olarak da Rus kiliselerinin yeniden Ruslara geçmesi bekleniyor. Fener Rum Patrikhanesi’nin bu konuda yardım sözü verdiği belirtiliyor. İzvestiya’ya konuşan Vasilisa Denisenko, “Fener Rum Patriği, Rus kiliselerinin eskisi gibi Ruslara verileceğini söyledi. Ayrıca Fener Rum Patrikhanesi'nden iki rahip şu anda Rusya’da eğitim görüyor. Bartholomeos, yakında hizmete başlayabilecek olan rahiplerden birinin bizim kilisemizde göreve başlayacağı sözünü verdi” açıklamasında bulundu.

Galataport projesinin, Peygamber İlia Kilisesi’nin kaderini ne şekilde etkileyeceğini zaman gösterek. Bu süreç içinde kesin olan bir nokta var: Türkiyeli Ruslar, kiliselerini korumak için seslerini duyurmaya devam edecek.

Kaynak: www.rsfmradio.com