Rusya Federasyonu coğrafyası ve idari yapılanması

Rusya Federasyonu dediğimiz kocaman bir coğrafya. Bir ucu Kaliningrad’dan başlayıp, öbür ucu Vladivostok’ta biten dev bir ülke. Böyle bir ülkenin yönetilebilmesi ancak kolay anlaşılamayacak bir idari sistemle mümkün.

Rusya, idarî olarak birçok federal yapıya bölünmüştür.

Rusya ve bölgeleri hakkındaki bilgileri özetlemek gerekirse;

Rusya’da 85 idari bölge var. 85 federal birimden 21'i cumhuriyet, 9'u eyalet (kray), 48'i bölge (oblast), 2'si federal şehir, 1'i özerk bölge (oblast) ve 4'ü özerk okrug'dur.

Bu federal birimler 9 tane federal bölge ile idare edilir. Rusya aynı zamanda ekonomik ve istatistiksel gereksinmeler için 12 ekonomik bölgeye ayrılır.

Bunlar şöyle:

Federal vilayetler (города федерального значения) :

2 Federal Vilayet var. Bunlar Moskova Bölgesi ve St. Petersburg. Moskova, Rusya Federasyonu’nun başkenti, St. Petersburg ise 2. Büyük şehri. Bölgeler, bu iki şehrin merkezlerinin dışında geniş bir bölgeyi kapsarlar.

Cumhuriyetler (республики):

Rusya Federasyonu’nda 21 cumhuriyet vardır. Bu cumhuriyetler kısmi özerkliğe sahiptirler. Her cumhuriyet kendi anayasaları, başkanları ve meclisleri vardır. Uluslararası politikada Federal Hükümete bağlıdırlar.
Rusya Federasyonu içinde yer alan cumhuriyetler şunlardır; Adige, Altay, Başkurdistan, Buryatya, Çeçenya, Çuvaşistan, Dağıstan, Hakasya, İnguşya, Kabardin-Ballcar, Karelya, Komi, Kalmikya, Karaçay-Çerkes, Mari El, Mordovya, Kuzey Osetya-Alaniya, Saha Cumhuriyeti (Yakutistan), Tataristan, Tuva, Udmurtya’dır.

Oblastlar (области):

Rusya Federsayonu’nda 48 oblast vardır. Bir oblast bir nevi idari, coğrafi bölgedir. Kendi idari yönetimleri bulunmaktadır. Ancak cumhuriyetlere göre daha az özerkliğe sahiptirler.
Rusya içindeki oblastlar, yani yöreler ise şunlardır:

Amur, Arhangelsk, Astrahan, Belgorod, Bryansk, Çelyabinsk, Çita, Irkutsk, Ivanovo, Kaliningrad, Kaluga, Kemerovo, Kirov, Kostroma, Kurgan, Kursk, Leningrad, Lipetsk, Magadan, Moskova, Murmansk, Nijni Novgorod, Novgorod, Novosibirsk, Omsk, Orenburg, Oryol, Penza, Pskov, Rostov, Ryazan, Sahalin, Şamara, Saratov, Smolensk, Sverdlovsk, Tambov, Tomsk, Tula, Tver, Tümen, Ulyanovsk, Vladimir, Volgograd, Vologda, Voronej, Yaroslavl’dır.

Kraylar(края) :

Rusya Federasyonu’nda 9 kraylık vardır. Kray bir nevi coğrafi bölgedir. Bunlar oblastlarla aynı yasal statüye sahiptir. Kray, sözcüğünün tarihten gelen Rusya’nın sınır bölgeleri için kullanılan geleneksel bir anlamı vardır.
Bunlar; Altay Krayı, Habarovsk, Kamçatka Krayı, Krasnodar, Krasnoyarsk, Perm, Primorski, Stavropol’dur.

Otonom okruglar (автономные округа):

Rusya Federasyonu’nda 4 otonom bölge (Okrug) vardır. Bunlar özerkliğe sahiptirler. Bu özerklik düzeyinin cumhuriyetle oblastlar arasında bir yerde olduğunu söylemek mümkün. İdari hukuk yapıları oblastlarda olana yakındır.

Otonom oblast (автономная область):

Rusya Federasyonu’nda sadece bir otonom oblast vardır.

Aşağıda en büyük şehirlerin, hangi bölgelerde olduklarının ve nüfuslarının gösterildiği bir liste var:

	Şehir	Bölge	Nüfus
1	Moskova	Moskova	10,126,424
2	St. Petersburg	St. Petersburg	4,661,219
3	Novosibirsk	Novosibirsk Oblastı	1,425,508
4	Nijniy Novgorod	Nijniy Novgorod Oblastı	1,311,252
5	Yekaterinburg	Sverdlovsk Oblastı	1,293,537
6	Samara	Samara Oblastı	1,157,880
7	Omsk	Omsk Oblastı	1,134,016
8	Kazan	Tataristan	1,105,289
9	Çelyabinsk	Çelyabinsk Oblastı	1,077,174
10	Rostov-on-Don	Rostov Oblastı	1,068,267
11	Ufa	Başkortostan	1,042,437
12	Volgograd	Volgograd Oblastı	1,011,417
13	Perm	Perm Krayı	1,001,653
14	Krasnoyarsk	Krasnoyarsk Krayı	909,341
15	Saratov	Saratov Oblastı	873,055
16	Voronej	Voronej Oblastı	848,752
17	Tolyatti	Samara Oblastı	702,879
18	Krasnodar	Krasnodar Krayı	646,175
19	Ulyanovsk	Ulyanovsk Oblastı	635,947
20	Izhevsk	Udmurtya

Uyarı: Nüfus bilgileri birkaç yıl öncesinin bilgileri. Örneğin bazı yeni bilgileri, örneğin Kırım’ı içermiyor.