Kaynak:
https://dzen.ru/
Rus aristokrasisinde Fransız ihtişamı
18. ve 19. yüzyıllarda Rusya, Fransız kültürüne karşı
gerçek bir moda yaşadı. Avrupa geleneklerini aktif olarak benimseyen I.
Petro'dan sonra, Rus soyluları için ana kültürel referans noktası Fransa oldu.
Soyluların Fransızca öğrenmesi zorunluydu; öyle ki bazı
ailelerde çocuklar önce Fransızca konuşur, sonra Rusça öğrenirdi. Mektuplar,
sosyal sohbetler, hatta çocukların yetiştirilmesi bile genellikle
"Fransızca" yapılırdı. Paris gezileri sosyal hayatın zirvesi olarak
kabul edilirdi ve Fransız öğretmenler en iyi eğitimcilerdi.
Giyimde ve günlük yaşamda Fransız stilinin modası da tam
anlamıyla hakimdi. Salonlarda Paris'in en yeni başkent kıyafetleri
tartışılıyor, hanımlar doğrudan Fransa'dan kumaş ve parfüm sipariş ediyor,
beyler ise Fransız desenlerine göre dikilmiş frak ve silindir şapkalarla hava
atıyordu.
Gastronomik
seçim - "kurbağa bacağı" olmadan
Tüm bu etkilere rağmen Rus mutfağı her şeyi benimsemedi.
İki ünlü Fransız lezzeti olan salyangoz ve kurbağa bacağı, kök salmayanlar
arasında özel bir yere sahip.
Sebepler oldukça pragmatikti. İlk olarak, Rusya'nın iklimi
ve tarım alışkanlıkları bu yemeklerin günlük beslenmede yer almasına katkıda
bulunmadı. Salyangozlar elbette merkez bölgede bulunuyordu, ancak kimse onları
yenilebilir bir ürün olarak görmüyordu. Kurbağalar da her yerde bulunuyordu,
ancak bunlar lezzetli bir et kaynağı olarak değil, bataklık sakinleri olarak
algılanıyordu.
İkincisi, Rus mutfağı zaten zengin bir "kraliyet"
ürünleri yelpazesine sahipti. Mersin balığı, sterlet, siyah havyar, somon ve av
eti lezzet olarak servis edilirken, tatlı olarak güney illerinden hamur işleri
ve tatlılar sunulurdu. Bu yemekler tanıdık, ulaşılabilir ve refahın bir simgesi
olarak değer görüyordu. Fransız lezzetleri ise, geçmişlerine bakıldığında
gerçek bir zorunluluktan ziyade egzotik bir heves gibi görünüyordu.
Psikolojik
bariyer
Psikoloji de önemli bir rol oynadı. Halk bilincinde kurbağa
bataklık, vıraklama ve kirle, salyangoz ise kesinlikle tabağa yakışmayan, yavaş
ve "sürünen" bir yaratıkla ilişkilendiriliyordu. Aristokratlar
arasında bile bu ürünlere karşı tutum genellikle temkinliydi.
Fransa'yı ziyaret eden birçok Rus soylusu, bazen meraktan,
bazen de "herkes gibi olma" arzusuyla salyangoz ve kurbağa bacağı denemiştir.
Ancak, ülkelerine döndüklerinde bu yemekleri malikanelerinin menüsüne dahil
etmek için acele etmemişlerdir. Daha çok, "Fransızların yediği bir
tuhaflık" olarak anılırlar.
Fransız
yemeklerini Rusya'ya tanıtma girişimleri
İlginçtir ki, bazı şefler bu lezzetleri Rus restoranlarının
menülerine dahil etmeye çalıştı. 19. yüzyılın sonlarında, St. Petersburg ve
Moskova'da Avrupa'dan özel olarak getirilen salyangozları servis eden Fransız
restoranları vardı. Ancak, salyangozlara olan talep son derece sınırlıydı:
Bunlar çoğunlukla diplomatlar, yabancı tüccarlar ve birkaç estetistti.
Sovyet döneminde durum daha da değişti: "burjuva
mutfağı" gayri resmi olarak yasaklandı. Ünlü "Metropol" veya
"Prag" restoranlarının bile menülerinde bu tür yemekler yoktu.
Fransa
Kültürü Ele Geçirdi Ama Yemeği Neden Ele Geçiremedi?
Salyangoz ve kurbağa hikâyesi, bir ülkenin diğerine olan
kültürel etkisinin her zaman gastronomiye yansımadığını açıkça göstermektedir.
Rusya, Fransız dilini, modasını, mimarisini, iletişim biçimlerini ve
parfümerisini gönüllü olarak ödünç almış, ancak yemek konusunda geleneklerine
sadık kalmıştır.
Bunun nedeni, mutfağın sadece bir damak tadı meselesi
değil, aynı zamanda alışkanlıklar, iklim ve ürün bulunabilirliğiyle de ilgili
olmasıdır. Balık, et, mantar ve meyve bolluğuyla Rusya için Fransız bataklık
lezzetleri gereksiz görünüyordu.
Özet
Fransa'nın Rus soyluları üzerindeki derin kültürel etkisine
rağmen, bu ülkenin gastronomi gelenekleri ancak kısmen kök salabilmiştir.
Salyangoz ve kurbağa, gurmeler için nadir bir yemek olarak kalmış ve bugün hâlâ
yalnızca lüks restoranlarda bulunabilmektedir. Rusya'da hiçbir zaman yaygın bir
ürün haline gelmemiş ve Fransız gastronomisinin sembolleri olarak, Rus
kültürüne hiçbir şekilde uyarlanmadan onlara atfedilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder