Kısalık yeteneğin kız kardeşidir

Kısalık yeteneğin kız kardeşidir (Краткость- сестра таланта).

Bu söz, kısa öykünün en önemli ustalarından Anton Pavloviç Çehov'a aittir.

11 Nisan 1889'da Moskova'da kardeşi Aleksandr'a yazdığı mektupta kullanır bu ifadeyi.

(Çehov A.P. Tüm Eserleri. Cilt XIV. Moskova, 1949).

***

Anton Pavloviç Çehov çok sevilen bir yazar.

Çalışmalarına ömrünün çeyrek asırlık kısmını adamış ve bu süre zarfında yaklaşık 1000 farklı eser yazmayı başarmıştı.

Günümüzde hala geçerli olan birkaç bilinen imgeyi yaratan oydu ve daha sonra efsane haline gelen kardeşlerinden birine yazdığı bir mektupta yer alan bir cümleyi yazan oydu.

"Kısalık, yeteneğin kız kardeşidir."

Sıradan yazıda karmaşık hiçbir şey yoktur. Ancak bir eseri akılda kalıcı ve özlü hale getirmek çok, ama çok zor olabilir. Bunun için metnin temel fikrini iyi aktarmanız gerekir.

Anlamsal bileşeni kaybetmeden tüm gereksiz unsurları kaldırmanın tek yolu budur. Kısa bir metin bile, yetenekli bir kişinin katkısı varsa, okuyucuya gerekli duygusal rengi ve ana fikri gayet iyi aktarabilir.

İşi gevezeliğe vuran bir yazar, okuyucusunun zamanına değer vermez ve ona ana mesajı iletmek için çabalamaz. Sonuçta, metnin ana fikri, gereksiz sözcüklerin kalabalığı içinde kaybolur.

Bu kural konuşmalar sırasında ve özellikle monologlar sırasında da geçerlidir. Kişi düşüncesini ne kadar hızlı ve basit bir şekilde ifade ederse, dinleyici bu düşünceyi o kadar iyi anlayacaktır.

Uzun cümleler ise sizi sadece şaşırtabilir, hatta sıkabilir.

Çehov, kısalığın önemini ilk kavrayan kişi değildi. Antik Sparta zamanlarında bile, askeri liderler kısa ama çok duygusal konuşmalar yapmaya çalışırlardı. Ve Spartalıların askeri maceralarının tarihinin de gösterdiği gibi, bu boşuna değildi.

Bu nedenle, sınırlı anlam içeren uzun ve büyük cümlelerden kaçınmakta fayda var.

 

***
Kısalık, özlü olma hakkında alıntılar, aforizmalar:

Bir hatibin en büyük başarısı sadece söylenmesi gerekeni söylemek değil, aynı zamanda gerekmeyeni söylememektir. - Cicero 

Dilin en büyük erdemi açıklıktır. -Stendhal

Ve en parlak konuşma bile uzarsa sıkıcı hale gelir. - Blaise Pascal 

Kısalık zekânın ruhudur. - William Shakespeare 

Çok konuşmak ve çok şey söylemek aynı şey değildir. - Sofokles 

Gerçek belagat, söylenmesi gereken her şeyi söyleyebilme yeteneğidir, ama daha fazlasını değil. — François de La Rochefoucauld 

Gerçek bilge, çok şeyi kısa ve net bir şekilde söyleyebilen kişidir. — Aristophanes 

Ne kadar çok saçma konuşursan, diğerleri seni o kadar az dinlemek ister. — Dmitry Eyt

***

Konuyla ilgili bazı anektodlar:

Ernest Hemingway bir zamanlar, herhangi bir okuyucuyu etkileyecek sadece altı kelimeden oluşan bir hikaye yazabileceğine dair bir bahse girmişti.
Bahsi kazandı:

"Satılık: bebek ayakkabıları. Hiç giyilmedi."

***
Frederick Brown, yazılmış en kısa korku hikayesini yazdı:

"Dünyadaki son adam bir odada oturuyordu. Kapı çalındı..."

***
O. Henry, geleneksel bir hikayenin tüm bileşenlerine sahip olan en kısa hikaye için düzenlenen bir yarışmayı kazandı - bir olay örgüsü, bir doruk noktası ve bir çözüm:

"Sürücü bir sigara yaktı ve ne kadar benzin kaldığını görmek için benzin deposuna eğildi. Ölen adam yirmi üç yaşındaydı."

***
İngilizler de en kısa hikaye için bir yarışma düzenlediler. Ancak yarışmanın kurallarına göre, kraliçeden, Tanrı'dan, seksten ve gizemden bahsetmek zorundaydı.
Birincilik, şu hikayenin yazarına verildi:

"Aman Tanrım," diye haykırdı kraliçe, "Hamileyim ve kimden olduğunu bilmiyorum!"

***
En kısa otobiyografi yarışmasının kazananı,
"Eskiden pürüzsüz bir yüzüm ve kırışık bir eteğim vardı, ama şimdi tam tersi" diyen yaşlı bir Fransız kadın oldu.