Türkologlar Moskova’nın kalbinde bir araya geldi

Tatiyana Şuvalova / ruvr.ru

Moskova’daki Kızıl Meydan’ın hemen karşısında bulunan Moskova Devlet Üniversitesi Asya ve Afrika Ülkeleri Enstitüsü’nde her yıl düzenlenen Dmitriyevskiy Türkoloji Konferansı, bu yıl da başarılı bir şekilde gerçekleştirildi.

Türk Dili ve Türk ve Slav Dilleri arasındaki ilişkilerin yanı sıra, Başkır ve Gagavuz Dilleri konusunda çalışmalar yapan ünlü Sovyet Türkolog Nikolay Konstantinoviç Dmitriyev onuruna uzun yıllardır Asya ve Afrika Ülkeleri Enstitüsü’nde düzenlenen konferans, Dilbilimi ve Edebiyat olmak üzere iki ana bölümden oluşuyor. Bu yılki konferansta en fazla katılımın yaşandığı Dilbilimi, aynı zamanda bu yılın en popüler çalışma dalı oldu.

Konferansın açılışı Orhan Pamuk ve Nazım Hikmet gibi yazarların eserlerini Rusçaya çeviren ünlü Türkolog ve çevirmen Apollinariya Avrutina tarafından yapıldı. Avrutina, açılış konuşmasının ardından ‘‘Türk Dilbiliminde Fonoloji’’ konulu bir de bilimsel sunum yaptı.

Toplantının devamında, Doğubilimci ve arkeolog İgor Kızlasov, ‘‘Erken Ortaçağ'da Tanrıça Umay kültünün özellikleri’’ konulu bir sunum yaptı.

Konferans kapsamında sunumu yapılan bilimsel raporların içerisinde İnna Vıklıyuk tarafından hazırlanmış olan ‘‘Türkçedeki kısaltmaların analizi’’ ve Eleonora Korotışevskaya’nın Türkçedeki soru ekleri ve tonlamada değişiklik yapmak sureti ile (Biraz daha çorba?, Sen gel. Ben? Hani dün yapacaktın? gibi) daha kısa yoldan iletişim kurma yolları üzerine hazırladığı ‘‘Türkçedeki eliptik sorular’’ isimli çalışmalar oldukça ilgi çekti.

Hakas Dili (Hakasça) üzerine yapılmış olan morfoloji çalışması ve eski Uygur metinleri üzerine yapılmış olan araştırmaların yorumlandığı çalışma da ilgi çeken diğer sunumlardı. Türkçe üzerine hazırlanmış çalışmalardan biraz daha farklı bir kulvarda bulunan ve kurgusal dillerdeki (Esperanto, Navi dili, Tolkien’in eserlerindeki Elfler tarafından kullanılan Quenya ve Sindarin gibi) anlatım özellikleri konulu sunum da beğeni gördü.

 

Apollinariya Avrutina: 

‘‘Ünlü kürsü başkanımız Andrey Nikolayeviç Kononov onuruna St. Petersburg’da her yıl düzenli olarak Kononovskiy Türkoloji Konferansı düzenlenmekte. Moskova’da ise Dmitriyevskiy Türkoloji Konferansı düzenleniyor. Söz konusu konferansta ilk defa yer alıyorum. Fakat buradaki her şeyden son derece memnun kaldım ve bu sebeple artık bundan sonra her yıl bu organizasyona katılmayı düşündüğümü söylemeliyim. Yeterli büyüklükte ve zenginlikte bir içeriğe sahiptik. Bu büyük içerik ve yapılanma içersinde bazı ayrı bölümler kendiliğinden meydana geldi. Ancak genel bütünden çok da farkı bir noktada olmadıklarını belirtmek gerekir. Gerek bilimsel, gerekse kişisel bazda devamlı iletişimde kalmaya karar verdik. Çünkü haber, kaynak ve yeni yöntemlerin paylaşımı, hem çok faydalı bir arkadaşlık, hem de oldukça yararlı bir işbirliğidir kanaatindeyim. Ekim ayı sonunda St. Petersburg’da düzenlenecek olan Kononovskiy Türkoloji Konferansı’na Moskovalı Türkologları bekliyoruz’’.

Moskova Devlet Üniversitesi Asya ve Afrika Ülkeleri Enstitüsü Türkoloji Kürsüsü’nün 70.yılına ithaf edilen bu yılki konferansa, St Petersburglu ve Moskovalı bilim adamlarının yanı sıra,Novosibirsk’ten de Türkologlar katıldı.