10 soruda geleneksel Rus ekmeği KARAVAY

Kaynak: http://www.moskovalife.com/

Rusya’da bir deyiş vardır: ‘Ekmek her şeyin başıdır’. Bu, hayatta her şey toz duman olabilir, para tükenebilir, özel hayatta işler ters gidebilir, otomobil arıza yapmış olabilir, ancak evde ekmek varsa henüz her şey yitirilmiş değildir anlamına gelir. Çünkü ekmek, üretimine onlarca insanın emek kattığı bir yiyecektir. Büyük çaba gerektirir. Bu nedenle de böylesine değerlidir. Rus’ta (Rusya’nın tarihteki eski adı) çok değişik türlerde ekmek yapılır. Ancak en popüler olanı ‘karavay’dır. İşte size karavay hakkında 10 soru.

1.‘Karavay’ kelimesinin kökeni nedir?

Bazı dilbilimcilere göre ‘karavay’ kelimesi slav kökenli değildir ve slav ülkeleri eskiden kimyonlu hint ekmeği ticareti yaptıkları için ‘kimyon’ anlamını taşır.

2.Karavay nerede icat edilmiştir?

Kesin olarak belli değildir. Tarihçiler bu tür basit bir ekmeğin Eski Mısır’da bile yapıldığını kabul ederler. Bu ekmeğin yapım tarifi zaman içinde Avrupa’ya ve Doğu Avrupa ülkelerine kadar ulaşmıştır. Karavay hala Bulgaristan’da, Polonya’da, Ukrayna’da, Belorus’ta ve Rusya’da yapılır.

3.Karavay’ın dış görüntüsü nasıldı?

Bu tür ekmek genelde yuvarlak olurdu ve büyük yapılırdı, üzerinde hiçbir bezeme olmazdı. Sadece birkaç ‘örgü’ bezemesi dışında. Slavlar daha sonraları karavayı hamurdan yaptıkları bezemelerle süslemeye başlamışlardır. Sıklıkla da kartopu bitkisinin dalı yapılırdı, çünkü bunun sihirli etkiye sahip olduğuna inanılırdı.

4.Karavay’ın tarifi nasıldır?

‘Düğün karavay’ı denilen ekmeğin tarifi çok basittir. İçine konulacak malzemeleri her yerde bulabilirsiniz: 1 kg un, 50 gr. maya, 250 gr. tereyağı, 1 bardak şeker, ½ litre süt, 2 yumurta, bir fiske tuz.

5.Karavay’ın hazırlanması sırasında hangi ritüeller yapılırdı?

Karavayın hazırlanması çok sayıda ritüelle ilişkilidir. Su yedi ayrı kuyudan getirilirdi. Değirmenden un alması için hayatında hiç alkollü içki içmemiş birini gönderirlerdi. Karavay sadece yaşlıo beryoza, meşe, çam veya akağaçtan kesilen odunlar kullanılrarak pişirilirdi. Karavayı 5, 7 ya da 9 kişi, yani sadece tek sayılı insan tarafından hazırlanırdı. Karavay fırından çıkarıldığında masaya koymadan önce, onunla beraber üç kere dönülürdü.

6.Karavay’ın düğündeki rolü nedir?

Düğün karavayını pişirme şerefi sadece evli, çok cocuklu bir kadına verilirdi. Eski slavlar sadece böyle bir kadının ekmek üzerinden yeni evlilere aile mutluluğunu verebileceğine inanırlardı. Karavayı fırına evli bir erkek koyardı. Ekmeğin misafirlere dağıtılmak üzere parçalara ayrılması görevi ise çocuklarındı.

7. Yeni eve taşınma karavayı nasıl hazırlanırdı?

Yeni ev yemeğine genelde tüm aile çağırılırdı, bu da onlarca akrabanın değişik yerlerden gelmesi demekti. Hepsinin de karnını doyurmak gerekirdi. Yemek karavayla başlardı. Ekmeğin hamurunu ailenin reisi hazırlardı, pişirme görevi ise hanımındı. Karavayın küçük küçük parçalarını evin köşelerine yerleştirilirdi ki kötü ruhları kovalasın.

8. Cenaze için neden karavay yapılırdı?

Bu gelenek hala bazı bölgelerde yaşatılmaktadır. Karavay cenaze toprağa verilmeden önce pişirilirdi. Karavay merhumun tabutunun üzerine yerleştirirdi ve böylece son yolculuğuna uğurlanırken ona eşlik ederdi. Definden sonra karavay orada bulunanlara dağıtılırdı.

9. Nasıl karavayla misafirleri karşılarlardı?

Eve misafir geldiğinde evhanımı işlemeli bir örtü üzerinde karavay ikram ederdi. Genellikle karavayı tuzla beraber verirlerdi. Tuzluk hemen karavayın üzerinde bulunurdu.

10. Moskova’da nerede karavay yenebilir?

Tabii ki gerçek bir rus düğününde! Yakın bir zamanda düğün olmayacaksa bile unlu ürünler üreten bir işletmede karavay sipariş edebilirsiniz. Mesela, vip-tort.com ya da master-karavaev.ru. Aynı şekilde Moskova’daki manastırların fırınlarına da uğrayabilirsiniz. Örneğin, Belorusskaya’daki Valaam Manastırı’na (2. Tverskaya-Yamskaya Sok., 52) ya da Kitay-Gorod’daki İoanno-Predteçenskiy Manastırı’na (Malıy İvanovskiy Sok., d.2).

Derleyen: İgor Ryabtsev, Çeviren: Metin Uçar