DOSTOYEVSKİ MUTLULUĞU ÜÇÜNCÜSÜNDE YAKALAYABİLDİ

Necati Güngör

Mutsuz bir evlilik ve onu kumarbazlığa kışkırtan bir başka beraberlikten sonra Dostoyevski'nin sıkıntılı yaşam koşulları sürüyordu… Genç yaşta ölen abisinin ailesine bakmak durumunda kalmıştı. Sara hastalığının ötesinde yoksulluk ve kumarbazlık iki büyük illet olarak yakasını bırakmıyordu. Parasal yükümlülükleri yüzünden yayıncılarla yıkıcı sözleşmeler imzaladı ve onlar tarafından “Suç ve Ceza” (1866) ve “Kumarbaz” (1867) gibi yapıtları olağanüstü bir hızla yazmaya zorlandı. “Kumarbaz” romanı üzerinde çalışırken Anna Grigorievna Snitkina adında bir sekreter tuttu ve aynı yıl onunla evlendi.

Snitkina çalışmaya başlayalı henüz bir ay olmuştu.

Genç kıza evlenme önerisinde bulunmadan önce çok ikircim yaşamıştı. Çünkü işlerini akıllıca toparlayan kız yaşça çok küçüktü kendisinden. Böyle bir öneriden önce kızı testten geçirdi.

"Yeni bir roman düşünüyorum" dedi kıza. "Romanın kahramanları yaşlı bir adamla genç bir kız. Adam kızı seviyor ama, ona açılmaktan korkuyor. Reddedilme korkusu... Sence kıza açılmalı mı adam, evlenme önerisinde bulunmalı mı?"

Sekreter kız konuyu beğenmişti. "Gerçek aşk görünüşe hapsolmaz. Adam tereddüt etmemeli, kız ona olumlu yanıt verir mutlaka..." deyince, koca yazar kıza açılmak üzere kendinde cesaret bulmuştu.

Evlendiklerinde Dostoyevski kırk altı, Snitkina yirmi yaşındaydı. Huzurlu bir evlilikleri oldu. O kadar ki, üstadın, evlilik yüzüğünü kumarda rehin bırakmasını bile sorun etmedi kadın. Parasını kendi ödeyip yüzüğü kurtardı.

Bu arada Dostoyevski’nin romanları da tutunmuş, para kazanmaya başlamıştı.