Vikipedi, özgür ansiklopedi
Aralıkçılar İsyanı, Dekabrist İsyanı veya Aralıkçılar
Başkaldırısı ( Восстание декабристов), İmparatorluk Rusyası'nda 14 Aralık 1825
(Miladi: 26 Aralık 1825) tarihinde çıkan askeri ihtilaldir. Bazı subayların
önderliğinde 3.000 imparatorluk askeri, I. Nikolay'ın
abisi Konstantin yerine tahta geçmesi nedeniyle isyan etmesidir. Olay aralık
ayında olduğu için "Aralıkçılar İsyanı" adını aldı. İsyan, Çar I.
Nikolay tarafından bastırıldı; ve asiler Sibirya'ya
sürüldü. İsyan, Sankt Petersburg'daki Senato Meydanı'nında
yaşandı.
Çar I. Aleksandr öldükten sonra, asiller
tahtın yeni varisi olarak büyük oğlu Konstantin'i seçti. Ama o tahta geçmek
istemedi. Böylece onun yerine, tahta kardeşi I. Nikolay geçti. I. Nikolay'ın
3.000 asker ve subayları, 14 Aralık (26 Aralık) sabahında Senato Meydanı'na geldi.
Asi askerler, Sankt Petersburg'daki diğer ordunun da kendilerine katılacağını
zannettiler; ama yanıldılar. Asilerin en üst rütbeli 2 subayı Prens Trubetskoy ve Albay Bulatov çatışma alanından kaçınca,
yerlerine yetkili olarak Prens Eugene Obolensky geçti.
Rus Çarı'nın 9.000 kişilik koruyucu ordusuyla, asi ordu gün
boyu çatıştı. Nikolay süvari alaylarını kullanmak istediyse de, atlar buzlarda
kayıp düştü. Gün sonunda topçu alaylarının ateşlenmesiyle, asi ordunun direnci
kırıldı; ve kaçmaya başladılar. Kuzeye doğru kaçarlarken, Neva Nehri üzerinde
tekrar toplanmak isteseler bile, topçu alaylarının atışları nedeniyle nehrin
buzu kırıldı; ve ordunun büyük bir çoğunluğu nehirde donarak öldü.
Yakalanan 5 Aralıkçı lider idam edildi, kalanlar Sibirya'ya
ve Uzak Doğu'ya sürüldü. Liderlerin idamı sırasında, liderler ölmeden ipler
koptu. Rus geleneklerine göre, eğer bir kişinin idam sırasında idam ipi
koparsa, hayatı bağışlanırdı. Ancak Nikolay onların hayatını bağışlamadı. Yeni
ip getirttirip, idamı tekrarlattı.
1856 yılında tahta II. Aleksandr çıkınca,
sürülen asilerin batıya geri dönmelerine izin verdi. Ancak çoğu dönmedi.
Dönenlerse, 1861'de yapılan reformların etkisiyle geri döndü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder