Mustafa
Kemal Yılmaz
Rus yazar Yuri Bondarev bugün Moskova’da hayatını kaybetti.
En ünlü kitapları bir zamanlar Türkçeye çevrilmiş olsa da, şimdilerde bu ismi
hatırlayanların sayısı yok denecek kadar az. “Mücadele romanı” olarak anılan
alt türün tüketimi bugün çok sınırlı bir çevreye hapsolmuş durumda.
2007 yılında ilk kez Moskova’ya gittiğimde “muhakkak
yapmalıyım” dediğim şeylerden biri Bondarev’le tanışmaktı. Ama Rusya kafamdaki
pek çok idolü yıktı, yanı sıra hayalleri değiştirdi. Bondarev’i de unutulmaya
terk etti.
Bugün ölüm haberini okuyunca zihnimde iki anı canlandı.
İkincisinden başlayayım. 2008 ya da 2009’da bir yüksek
lisans dersinde hoca “Bondarev’i okuyan var mı?” diye sormuştu. Benim dışımda
dersi alan beş ya da altı Rus öğrenci vardı. Ama el kaldıran bir tek bendim.
Ben onların bilmeyişine şaşırırken, onlar da haklı olarak benim daha doğru
dürüst Puşkin’i, Dostoyevski’yi, hatta Tolstoy’u bile okumamışken Bondarev gibi
daha düşük kalibrede bir yazarı biliyor olmama hayret ettiler. Oracıkta Türk
solunun tarihini, 1998-2000’lerin Ankarasını, öğrenci gençliğin haleti
ruhiyesini, elden ele gezen kitapları anlatamayacağım için omuz silkmekle
yetinmiştim.
İlk anı 2000 ya da 2001 yılına ait (başka bir yazıda yer
vermiştim buna, ama tekrarlamanın yeridir). Benden yaşça epey büyük, tabiri
caizse “80 kuşağından” bir “devrimci” ile tanışmıştım. Uzun uzun kitaplardan
konuştuk. Bondarev’in adını da ilk kez bu şahıstan duydum. Sıcak Kar romanından
söz etmişti. Söylediğine göre, 12 Eylülden sonra tutuklandığında işkence
görmüş, ama direnmeyi başarmıştı. “Her şeyi bu kitaba borçluyum. Onlar
yaptıysa, ben de yaparım dedim”, diye anlatmıştı o günleri.
Sonrasında Sıcak Kar romanını fellik fellik
sahaflarda aradığımı hatırlıyorum. Ardından yine bir İkinci Dünya Savaşı
anlatısı olan Kıyı romanını almıştım. Şimdi bakıyorum, üzerine Nisan
2005 tarihini düşmüşüm. Demek ki, Rusça öğrenmeye karar verdiğim sıralar. Demek
ki, o günlerde başımda dolanan şarap dumanlarında Bondarev’in de payı olmuş.
Öyle ya da böyle.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder