Kaynak:
http://www.turkrus.com/
Moskova’daki ünlü Tretyakovskaya Galerisi önemli bir
sergiye daha ev sahipliği yapıyor.
Sanatseverlerin merakla beklediği ünlü Rus ressamın
175'inci yaş günü şerefine düzenlenen sergi 18 Ağustos tarihine kadar açık
kalacak.
Sergide Repin’in dünyanın 26 farklı müzesinden getirilen
300 eseri sanatseverlerle buluşuyor.
İlya
Repin
Kaynak: Vikipedi,
özgür ansiklopedi
İlya Yefimoviç Repin ( Илья́ Ефи́мович Ре́пин, (5
Ağustos (eski takvimle 24 Temmuz) 1844, Çuguyev, Harkov
Guberniyası, Rus İmparatorluğu - 29 Eylül, 1930, Kuokkala, Viipuru
Eyaleti, Finlandiya) Rusya'nın önde gelen ressam
ve heykeltıraşlarındandır.
Peredvijniki (Geziciler) sanat okulunun bir üyesi olan
Repin, çalışmalarının önemli bir bölümünü, doğduğu memleketi
olan Ukrayna'ya adamıştı. Gerçekçi eserlerinin çoğunda büyük
bir psikolojik derinlik vardır ve mevcut sosyal düzenle olan gerilimi
yansıtırlar. 1920'lerin sonlarında hakkında ayrıntılı eserler yayınlanmış ve
yaklaşık on yıl sonra bir Repin tutkusu gelişmiştir. SSCB'deki "Sosyalist
Realist sanatçılar tarafından örnek alınması gereken model bir
"ilerici" ve "gerçekçi" olarak övülmüştür.
Hayatı
ve çalışmaları
Repin'in Zdrawneva, Beyaz Rusya'daki taşra evi,
günümüzde bir müzedir.
Repin, Sloboda Ukrayna olarak adlandırılan tarihî
bölgenin merkezinde, Harkov yakınındaki Çuhuiv kasabasında Rus
bir anne-babadan doğdu. Babası asker, annesi öğretmendi. Bunakov adlı
bir ikona sanatçısı yanında çıraklık yaptı ve portre ressamlığında
bir ön eğitim aldı. Yerel kiliselere ikonolarını satarak geçimini sağladı.
1866'da Sankt-Peterburg'a gitti ve kısa süre sonra İmparatorluk
Sanatlar Akademisi'ne öğrenci olarak kabul edildi.
Okul yıllarında, A.A. Porohovsçikova adlı bir iş adamı ona
ilk tablo siparişini verdi. Slav bestecilerin bir grup portresi, Repin'in geniş
çaplı takdir görmüş ilk tablolarındandır. 1872'deki okul projesi Jarius'un
Kızının Hayata Geri gelişi ona bir altın madalya kazandı ve İtalya ve
Fransa'da altı yıllık bir inceleme gezisi yapmasını sağlayacak bir burs elde
etti.
1870'te İdil Nehri üzerinde yaptığı bir gezide en
meşhur tablosu olacak olan Volga'da Sal Çekicileri'nin konusunu buldu. Bir
salı çeken işçileri zorlu işini gösteren bu tablo 1873'te sergilendi,
izleyiciler ve eleştirmenler tarafından takdirle karşılandı.
Öğrencilik yıllarında sanat eleştirmeni Vladimir
Stasov ile arkadaş oldu, ayrıca Modest Musorgksi, Nikolay
Rimski-Korsakov and Aleksandr Borodin ile tanıştı. 1872'de Vera
Şevtsova ile evlendi.
Bursu sayesinde 1873-1876 yıllarında İtalya'yı gezdi
ve Paris'te yaşadı. Paris'te tanıştığı Fransız Empresyonist tarzı
Repin'in ışık ve renk kullanımına etki etmiştir. Ancak, kendi stili, eski
Avrupa ustalarınınkine, özellikle Rembrandt'a yakın kalmış, empresyonizmi
hiçbir zaman benimsememiştir. Paris'te "Paris Kafesi" ve meşhur
"Sadko" tablolarını yaptı. Ancak bursunun süresinin bitmesine iki yıl
kala, 1876'da Rusya'ya geri dönmeye karara verdi ve kendini Rusya temalarına
adadı. Önce doğum yeri olan Çuguyev'e, bir yıl sonra da Moskova'ya
taşındı.
Rusya'ya geri dönüşünde hem tarihî hem de güncel konularla
ilgilendi. 1879'da "Bir propagandacı'nın Tutuklanması"nı yaptı. Bir
yıl sonra Türk Sultanına Mektup Yazan Zaporojya Kazakları tablosunun
ilk versiyonunu tamamladı. Leo Tolstoy'la tanışıp arkadaş oldu, onun
birkaç kere portresini yaptı. 1881'de o dönemin meşhurlarının (bunlardan biri
ölüm döşeğindeki Mussorgski olmak üzere) birkaçının portrelerini
yaptı. Sanat koleksiyoncusu ve Moskova'daki Tretyakov Galerisi'ne adını
vermiş olan Pavel Mikhailoviç Tretyakov, portresini yapmış olduğu
kişilerden bir diğeri idi. Kursk Vilayetinde Dini Geçit
Töreni ve Korkunç İvan ve Oğlu, 16 Kasım 1581'de için ön
çalışmalarını bu dönemde üretti.
Repin, Moskova'dan St. Petersburg'a taşındıktan sonra
1882'de karısı Vera'dan ayrıldı ama ayrılıkları dostça oldu. Bu evlilikten dört
çocuğu olmuştu: Yuri, ve üç kızı Vera, Nadya ve Tatyana. Çocuklarını çok
seviyor ve sık sık portrelerini yapardı. Aynı yılda Repin Gezginler grubundan
ayrıldı. Gezginlerin kapalılıklarını, ve gruplarına yeni üye almamalarını
onaylamıyordu.
1882 ila 1899 arasında İlya Repin Avrupa'da, Sibirya'da,
Kırım'da ve Uzak Doğu'da gezilere gitti. Bu dönemde Rusya'nın önde gelen
sanatçılarından sayılmaktaydı.
1890'da Çar III Aleksander, Sanat Akademisini yeniden
düzenlemeye ve millî bir sanat resim ekolü oluşturmaya karar verdi. Bunun gerçekleşmesini
sağlamak için Repin'i eğitim sisteminde reformlar yapmakla görevlendirdi ve onu
Akademi'ye aldırdı. 1893'te Repin St. Petersburg Sanat Akademisi'ne üye
seçildi. 1894'te profesör, 1898-99'da Rektör oldu. Oradaki eğitim sisteminde
reformlar yapmakla görevlendirdi. En meşhur ressamlardan olan Repin, diğer
Gezginler üyelerinin de Akademi'ye katılmasına önayak oldu. Repin ve eski
Gezginler, Akademide reform yaptıklarına inanıyorlardı, ama bir zamanlar
eleştirdiği bu kurumun içine girmekle Repin onun bir parçası hâline geldi.
Örneğin, 1905 devrimi sırasında devrimcilere desteğini vermemiştir
Çar III. Aleksander 1892'de St. Petersburg Sanat
Akademisi'ne profesör olarak atadı ve Fransız Legion D'Honneur'e seçildi.
1901'de Maxim Gorky'nin bir portresini yaptı.
1900'de Rus yazar Natalia Nordman ile evlendi.
1903'te karısının Finlandiya'nın Kuokkala kasabasındaki villasına taşındılar.
Nordman 1914'te ölünce ev ona kaldı.
Meslek hayatı boyunca Repin, kendini halk kökenli saymış,
sanatında da halkı kendisine konu edinmiştir. Sık sık taşra halkının (hem
Ukraynalı hem Rus) resmini yapmıştır, ancak hayatını sonlarına doğru Rus
İmparatorluk seçkin kitlesinin mensuplarının da, yani entelejansiya ve
aristokrasinin (Çar II. Nikola da dahil olmak üzere), tablolarını
yapmıştır.
1878'de Repin bir davette Türk Sultanına mektup yazan Zaporojya
Kazaklarının hikâyesini duydu. Bir efsaneye göre bir Türk Sultanı
Kazaklara teslim olmalarını emreden bir mektup yazmış, Kazaklar da böyle bir
talebi çok gülünç bularak Sultana alaycı bir cevap mektubu yazmışlardır. Repin
bu temayı işleyen bir tablo üzerinde on yıldan uzun bir süre çalıştı.
Gezginler
Repin'in 1864'te başkente gelmesiyle yaklaşık aynı zamanda
bir grup öğrenci İmparatorluk Akademisi'ndeki akademik resmiyete
başkaldırdılar. Bu grup, Akademi'nin altın madalya yarışmasında konu
belirlenmesi ve ayrıntılı kuralcılığa karşı çıkıyorlardı. "Gezginler"
olarak da bilinen "Peredvizhniki Sanatçıları Derneği", Rus sanatını
gayrıresmi kanadını meydana getirdiler. Repin öğrenciliğinden beri sempati
duyduğu ama kariyerine zarar vermemek için mesafeli durduğu Gezginler grubuna,
Avrupa'dan geri dönüşünden kısa bir süre sonra, 1878'de, katıldı. Bu halkçı
akım Repin'in milliyetçi duygularına uyuyordu, kendisi de kısa zamanda derneğin
ileri gelenlerinden biri oldu.
1852'den sonra Sankt Petersburg'a yerleşti ama anavatanı
Ukrayna'yı ziyaretlerine devam etti, ayrıca arada yabancı ülkelerdeki geziler
de yaptı. Viyana (1873), Paris (1878 ve 1900), Berlin (1896), Venedik (1897) ve
Roma'da (1911) sergilere katıldı.
Tarihi
ve çağdaş konular
Çar II. Aleksandr'ın 1881'de cinayetinden az evvel
başlayarak, Repin Rusyadaki ihtilal hareketi temalı bir dizi resim
yaptı: İtiraf Reddi, Bir Propagandacının Tutuklanması, Buluşma,
ve Onu Beklemiyorlardı. Sonuncusu, Rus ve Ukrayna millî motiflerini ve
tezatlı ruh hallerini bir araya getiren bir şaheseri sayılır. Büyük
ebatlı Kursk'ta Dinî Resmî geçit, Rus Millî tarzının prototipi sayılır,
çünkü farklı sosyal sınıflar ve bunlar arasındaki gerilimleri göstermektedir;
bunlar geleneksel dinî uygulamalar içinde yerlerini almışlar, yavaş ama önüne
geçilmez bir ilerleyen hareket içinde bütünleşmişlerdir.
1885'te Repin psikolojik olarak en yoğun eserlerinden biri
olan Korkunç İvan ve Oğlu 'nu tamamladı. Bu tuvalde, İvan, kontrolden
çıkmış bir hiddetle oğluna vurup onu ölümcül şekilde yaralamasının ardından
oğluna sarılmış, dehşet dolu bir ifade içinde gösterilmektedir. İvan'ın korku
dolu çehresi ile oğlunun, huzurlu yüzü bir tezat oluşturmaktadır.
Repin'in en karmaşık tablolarından Osmanlı İmparatoru
IV. Mehmed'e Mektup Yazan Zaporojya Kazakları, onu on yıldan fala bir süre meşgul
etti. Bu tabloda Ukrayna Kazak milliyetçiliğini sergilemeyi amaçlamıştır.
1870'lerin sonlarında başladığı bu tabloyu 1891'de bitirmiş, hemen ardından
tablo Çar tarafından, o zamanlar bir tablo için rekor bir ücret olan 35.000
ruble'ye satın alınmıştı.
Olgunluk çağında Repin pek çok meşhur Rus'un portesini
yapmıştır. Bunların arasında romancı Leo Tolstoy, saray fotoğrafçısı Rafail
Levitsky, bilim adamı Dmitri Mendeleev, devlet adamı Konstantin
Pobedonostsev, besteci Modest Musorgksi, çellist Aleksandr
Verjbiloviç, filantropist Pavel Tretyakov, ve Ukraynalı şair ve
ressam, Taras Şevçenko bulunur.
1903, Rus hükümeti ondan İmparatorluk Rusya'sı Devlet
Konseyi'nin törensel bir toplantısını temsil eden bir 400x877 cm ebatlı tablo
sipariş etti. Repin, iki öğrencisi ile beraber bu tabloyu tamamladı.
Tamamlanması iki yıl süren bu tabloda seksenden fazla devlet büyüğünün portresi
bulunmaktadır. Repin'in romatizması sağ elini nerdeyse felç ettiği için bu
tablonun büyük bir kısmını sol eliyle yapmıştır.
1905 Rus-Japon Savaşı'nın Rusya'nın malubiyetiyle
sonlanmasının ardından Rusya'da sosyal gerginlikler başladı. St.
Petersburg Kanlı Pazarındaki barışçıl nümayişin şiddetli bastırılışı Repin'e
ilham olmuş, Kanlı Pazar ve Kızılın Cenazesi adlı eserleri
yapmıştır. Bu dönemde Repin ders vermeyi bıraktı ve Tolstoy'la beraber idam
cezasının sona erdirilmesi için faaliyetlere girişti. 1911'de Roma'yı ziyaret
etti, sonra Kuokkala'da anılarını yazmaya koyuldu.
Repin Finlandiya hayran oldu, 1919'da Finlandiya Sanat
Derneği'ne 23 Rus sanatçısının birer tablosunu ve kendisine ait 7 eseri
bağışladı. Atheneum müzesi'ndeki Repin koleksiyonu bu şekilde hayata
kavuştu.
Hayatının
sonları
Penaty, günümüzde Repino olarak adlandırılan
Kuokkala 'daki Repin Evi Muzesi.
Repin, Finladiya Büyük Dükalığı'ndaki Kuokkala'da, Penaty olarak
adlandırdığı evini kendisi tasarladı. (Penaty kelimesi, ev tanrıları
anlamına gelen Latince "Penates"ten türemişti). 1917 Ekim Devriminden
sonra Finlandiya bağımsızlığını ilan etti. Çeşitli Sovyet kuruluşları Repin'i
Rusya'ya geri dönmesi için davet etti ama kendisi yolculuk için çok yaşlı
olduğunu öne sürerek reddetti. Ölümünden sonra bulunan, bu dönemde yazılmış
özel mektuplarında Bolşevikler iktidarda oldukça Rusya'ya dönmeyeceğini
yazmıştır.
Bu dönemde Repin zamanının çoğunu dinî konuların
resimlerini yapmaya ayırdı, ama bu konuları işleme tarzı geleneksel değil,
yenilikçiydi. Geçici Yönetimin Başı Aleksandr Kerenski'in bir portesi
hariç, 1917 devrimi ve onu izleyen Sovyet dönemi hakkında kayda değer bir resim
yapmadı. Son tablosu olan Hopak, Ukrayna Kazakları temalı, neşeli ve
coşkulu bir tuvaldi. Repin 29 Eylül 1930'da Kuokkala'da öldü ve evinin yakınına
gömüldü.
Devam Savaşı'ndan sonra Finlandiya, Kuokkala'yı Sovyetler
Birliğine bıraktı, ve kasaba (Leningrad Oblast'ına bağlı) Repino olarak yeniden
adlandırıldı. Penaty, UNESCO'nun Sankt Petersburg ve İlgili Anıtlar
Grubu adlı Dünya Miras sitesinin parçasıdır. Penaty 1940'ta
bir ev müzesi olarak halka açıldı.
Eserleri
Repin tablolarında Ukrayna ve Rusya'daki gündelik hayatı
resmetmiş ve sosyal haksızlıkları sergilemiştir. Daha sonraki eserleri tarihî
konular hakkında veya meşhur Rus besteci ve yazarların portreleri olmuştur.
Eserlerinde renk ve ışık oyunlarını ustaca kullanması
Empresyonizmin bir etkisi olarak yorumlanmış, sunduğu insan portreleri ise
duyguları yansıtmaktasıyla öne çıkmışlardır.
Etkisi
Repin'in 340 eseri 1924'te Moskova'da, 1925'te Leningrad'da
bir jübile sergisinde halka sunulmuştur ama Repin bu sergilerde hazır değildi.
1930'larda Repin'in çalışmaları Sovyet realizminin bir modeli sayılmıştır,
kendisi bu konuda pek az bir gayret göstermiş olsa da. Repin'in adı, Tolstoy, Mussorgski and Rimski-Korsakov'la
beraber sayılır olmuştur. 1930'da, ölümünden bir ay önce yayimlanana Küçük
Sovyet Ansiklopedisi'nde, "olağanüstü Rus ressam" tanımlamasıyla
kaydedilmiştir.
1926'da kendisini ziyarete gelen bir Sovyet sanatçılar
grubuna devrim temalı eserlerini hediye etmiştir: "Göstericilere Ateş
Edilmesi", "Kızıl'ın Cenazesi, Çarın İdam Sehpası. Ayrıca Kerenski'in
bir portesini de yapmıştır.
Alexander Glazunov'un Şark Rapsodisi Op. 29
(1889), İlya Repin'e adanmıştır.
Repin tarafından yapılmış bir tablonun en yüksek fiyatı
£4.5 milyon ($7.2 milyon) olmuştur, Bir Paris Kafesi adlı eser için. "Birleşik
Sanatçılar Reytingi"nde, en yüksek kategori olan "1- Dünya çapında ün
yapmış, en az bir yüzyıldır değerini korumuş" olarak sınıflandırılmıştır.
Asteroid 2468 Repin onu anısına adlandırılmıştır.
Hakkında
yorumlar
Repin'in biyografisin yazmış olan F. ve J. Parker, onun Rus
sanatındaki konumu hakkında şöyle demişlerdir:
"Batı sanat tarihçileri ve eleştirmenleri Repin'in
başarı ve katkılarını fazla önemsememişlerdir, ya onun 'millî' kimliği takdir
edilmediğinden ya da -ki bu daha muhtemeldir- Repin teknik bir yenilikçi veya
yeni bir sanat ekolunun yaratıcısı olmadığından. Üstelik o bir realistti ve
modernist değildi. Lâkin, hem devrim öncesi hem de Sovyet Rusya'da, Repin'in yeri Dostoyevski ve Tolstoy, Mussorgski ve Rimski-Korsakov'un
yanı başındadır. O her şeyden önce Ruysa'nın en önde gelen millî sanatçısıdır,
eserleri Igor Grabar'ın önermiş olduğu millî sanat kıstaslarına
uymaktadır: halkın ruhunu yansıtmalı, onun düşünce ve emellerini ifade etmeli;
heyecanlandırmalı ve onun tarafından anlaşılabilir olmalıdır."
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder