İlk Rus dilbilimcilerinden biri: Vladimir Dal

Atasözleri ve darbımeseller halk bilgeliğinin kökenlerini oluşturur. Onların sığım ile doğruluğu tüm zamanlarda güncelliğini korur: “Acele işe şeytan karışır”, “Damlaya damlaya göl olur” ve pek çokları gibi...

Kaynak: http://turkish.ruvr.ru/

Peki, Rus dilinde ne kadar atasözü var? Bu soruya verilecek yanıt çok kolay: Vladimir Dal’i okuyun, anlarsınız.

Vladimir Dal’in derlediği “Rus halkının atasözleri” başlıklı derleme 30 küsür bin atasözünden oluşuyor. 

Büyük Rus şairi Aleksandr Puşkin, gerek bu eseri, gerekse “Canlı Rus dili sözlüğü”nün yazılmasıyla ilgili Dal’in planlarını değerlendirmiş ve şöyle yazmıştı: “Bu derleme, basit bir iş, sıradan bir eğlence değil. Bu yepyeni bir iştir. Sizi kıskanmalıyız, çünkü sizin amacınız var. Yıllar boyunca bir serveti biriktirdikten sonra hayran kalan çağdaş ve gelecek kuşaklara sandıkları birden açmak”.

Vladimir Dal, folkloru düzenli şekilde incelemeye başlayan 19.yüzyılın ilk Rus dilbilimcilerinden biri oldu. Daha gençlik yıllarında bilim adamı kendini alışılmadık anlam ile yabancı içerikle hayret eden sözleri, tabirleri, bulmacaları kaydetmeye başladı. Zamanla bu merak hayatının anlamına dönüştü. Rus folklorunun sistem haline getirilmesi ve yayınlanmasına Dal yaratıcılık hayatının büyük bir kesimini ayırdı. “Halktan olan bir kimsenin dili basit olup aynı zamanda canlı ve renkli. Buna rağmen, tahsil gören insanların konuştukları kitap dilinden onun dilini berraklık ve kesinlik ayırtediyor”. Bu sözleri Vladimir Dal notlar defterinde kayda almıştı.

Çağdaşlar, yazar ve etnograf, doktor ve zoolog olan Vladimir Dal’in pek çok şeyi kolay ve çok iyi öğrendiğini söylüyordu. Kader onu büyük Rus şairi Aleksandr Puşkin ile tanıştırdı. Onların rastgele görüşmesi, sonra sıcak samimi ilişkileri Vladimir Dal’in hayatında büyük rol oynadı.

1832’de istifa eden Dal Moskova’ya taşınıyor ve hayatının başlıca amacı olan “Rus dilinin açıklayıcı sözlüğü” üzerinde çalışmaya kendisini odaklıyor. Dal’in sözlüğüne her birinin önemi ve anlamı verilen 200 binden fazla söz dahil edildi. Bu eser, yalnız sözlük olmakla kalmadı. Dal’in yazılar derlemesi dil üstüne enformasyondan başka, halkın yaşamı, Rus inançlar ile alametleri hakkında da bilgi veriyor. Rus dilinin araştırılmasına ilişkin bu kadar ayrıntılı şekilde yazılan eser, gerek yazarın çağdaşları, gerekse gelecek kuşaklar için büyük kültür olayını oluşturdu. 

Günümüze kadar “Dal’in açıklayıcı sözlüğü” Rus dilinin kaynak ve sırlarının en iyi rehberi olması özelliği bozulmadı.
Tamamını oku: http://turkish.ruvr.ru/2014_11_21/Ilk-Rus-dilbilimdji/