Sovyet bankları neden girişlerin yakınından kaldırıldı? Bir avlu için ne anlama geliyorlardı?

Kaynak: https://dzen.ru/

 

Sovyet döneminde, bir binanın girişindeki banklar, eskiden sadece dinlenmek için bir yerden çok daha fazlasıydı. 

Avlunun sosyal bir kurumuydu; anlaşmazlıkların çözüldüğü, haberlerin paylaşıldığı, çocukların büyütüldüğü ve mahalle atmosferinin yaratıldığı bir yerdi.

Ayçiçeği çekirdeği çitneyen babuşkalar, bebek arabalı anneler, gitar çalan gençler ve işten dönen erkekler buralarda otururdu.

Her avlunun kendine ait bir "komşuluk enerjilerinin toplandığı bankı" vardı ve herkes onun ritmine göre yaşardı.

Günümüzde neredeyse hiç böyle banklar kalmadı.

Modern avlular daha sessiz, daha düzenli ve ama daha kişiliksiz hale geldi.

Ancak bu sade ahşap bankların ortadan kaybolması, yalnızca bir gelişme belirtisi olmaktan öteye geçti; bu durum tüm bir kültürel deneyimin kaybını simgeliyor.

 

Sovyet tipi sohbet mekanları nasıl ortaya çıktı?

Savaştan sonra, yüksek katlı konut projeleri yaygınlaşmaya başlayınca, insanların bir araya gelip sohbet edebilecekleri bir yerlerin ihtiyacı ortaya çıktı.

Rahat kafeler nadirdi ve her dairede televizyon yoktu.

Bu yüzden, her girişin yakınında iki tahta ve birkaç beton destekten oluşan basit bir banklar belirdi; ücretsiz birer açık hava kulübüydü bunlar adeta.

Siyasetten hava durumuna kadar her şey konuşuluyordu.

Çocuklar dondurma yiyordu, yaşlılar savaşı yad ediyorlardı, kadınlar yemek tarifleri paylaşıyorlardı ve gençler gitar çalıyorlardı, ta ki biri pencereden "Ne kadar daha çalacaksınız? Yeter artık, insanlar uyuyor!" diye bağırana kadar.

 

Mahkeme ya da "halk parlamentosu" olarak

Tüm ana mahkeme toplantıları bu kürsülerde yapılırdı.

Burada, kimin "çok yüksek sesle müzik dinlediği", "kimin çocuğunun kavga ettiği" ve "kimin çiçek tarhının boyanması gerektiği" gibi kararlar alınırdı.

Resmi toplantılara gerek yoktu; başörtülü ve cübbeli birkaç daimi "vekil" yeterliydi.

Hayatın sözlü kayıtlarının tutulduğu bir yerdi buraları.

İnternet ve sosyal medyadan önce, dükkân hem Facebook, hem gazete, hem de forum işlevi görüyordu.
Burada her şeyi öğrenebiliyordunuz: kim kiminle evlendi, kim boşandı, kim yeni mobilya aldı, kim taşındı.

Bazen bilgi radyodan daha hızlı yayılıyordu.

 

Neden kayboldular?

Bankların ortadan kalkması 2000'lerde başladı.

Bunun birkaç nedeni var.

Birincisi, yaşam tarzları değişiyor: İnsanlar evlerinde, işte veya internette daha fazla zaman geçiriyor.

İkincisi, yeni avlular çitlerle, video kameralarla ve yer altı otoparkıyla özel hale geldi.

Öyle gönlünüzce oturup vakit geçiremezsiniz: Güya her şey özenle tasarlanmış, planlanmış ve "sağlık açısından güvenli".

Dahası, yetkililer bankları bir çatışma kaynağı olarak görmeye başladı: gürültü, sigara ve alkol kokusuyla ilgili şikayetler çoğalmıştı.

Birçok yönetim şirketi "düzen uğruna" bankları kaldırmaya başladı.

Sonuç olarak, uzun zamandır komşular arasında sosyal bir bağ olan her şey yok oldu.

 

Onlarla birlikte kaybettiklerimiz

Bankların ortadan kalkmasıyla mahalle hayatı hissi kayboldu.

İnsanlar daha az selamlaşır oldu ve artık sokağın karşı tarafında kimin oturduğunu kimse bilmiyor.

Eskiden komşunuza anahtar bırakabilir veya ondan bebek bakıcılığı yapmasını isteyebilirdiniz; çünkü herkes birbirini adıyla tanırdı.

Şimdi avlular arabalarla dolu, ama insani bağlar ve en önemlisi sevgi yok.

Sovyet mekânı, dedikoduyla karışık da olsa bir güven mekanizmasıydı.

Dinlemeyi, empatiyi, tartışmayı ve uzlaşmayı öğretiyordu. 

Günümüzün şehirlerinde büyük bir eksiklik olan toplu yaşam duygusunu besliyordu.

Avlu hayatını yeniden geri getirmek mümkün mü?

Modern şehir plancıları, insanların oturup sohbet edebileceği küçük kamusal alanlar olan "sosyal alanların" geri getirilmesinin gerekliliğinden bahsediyor. 

Ancak şimdilerde bunlara modaya uygun bir şekilde "sosyal etkileşim alanları" deniyor. Ama özünde, girişteki aynı eski banklar, sadece metal ve ahşaptan yapılmışlar, Wi-Fi ve çiçek tarhı var.

Ama yine de belki de buna benzer şeyler olabilir, evlerin yakınındaki basit banklar, insanların birbirlerini bir ekran aracılığıyla değil, şahsen görebilecekleri yerler haline gelebilir.