Moskova

Moskova

31 Mayıs 2019 Cuma

Nazım'ın 'ebedî komşuları'


Fuad Seferov, Moskova




Özlem duyduğu vatanından çok uzakta hayatını kaybeden büyük şair Nâzım Hikmet 3 Haziran'da ölümünün 56. yıl dönümünde Moskova’da anılacak.

Rusya'nın tarihi ve kültürel mekanlarından biri sayılan Novodeviçi Mezarlığındaki anma törenini her yıl olduğu gibi Rus-Türk İşadamları Birliği (RTİB) düzenliyor.

Novodeviçi, sadece Hikmet’in değil, Sovyetler Birliği ve Rusya'nın çok sayıda ünlü bilim, sanat, edebiyat ve siyaset isimlerinin mezarlarına da ev sahipliği yapıyor. Bir anlamda “turistik” mekan da sayılan mezarlık, 16. yüzyıldan kalma Novodeviçi (Genç kızlar) Manastırının bitişiğinde yer alıyor. Mezarlığın resmi kuruluş tarihi 1904 yılı olarak geçse de, manastırın avlusunda 16.yüzyılda Rus prenslerinin aile üyelerinin, 19. yüzyılda ise Rus aydın ve tüccarların da burada toprağa verildiği biliniyor.

Rusya İmparatorluğu yönetimi 1898 yılında manastıra bitişik alanda mezarlık kurmaya karar verdi. İvan Maşkov tarafından projesi çizilen mezarlığın 1904 yılında resmen açılmasının ardından günümüze kadar pek çok ünlü isim burada toprağa verildi. Yaklaşık 27 bin yattığı mezarlık bugün UNESCO Dünyası Mirası listesinde bulunuyor. Hatta, Moskova'ya gelen yerli ve yabancı turistler için Novodeviçi Mezarlığına özel geziler düzenleniyor. Mezar başlarındaki heykeller, aynı zamanda mimari açısından değerli sanat eserleri sayılıyor. Mezarlığın duvarlarında bazı isimlerin küllerinin bulunduğu vazolar da aslında birer mezar.

Burada Anton Çehov, Nikolay Gogol, Mihail Bulgakov, Fyodor Şalyapin, Nikita Kruşçev, Andrey Gromiko, Dmitri Şostakoviç, Sergey Prokofyev, David Ostrah, Georgi Çiçerin’in de aralarında bulunduğu yüzlerce ünlü isim yan yana yatıyor.
 
Hikmet’in "komşuları" arasında Rusya eski Devlet Başkanı Boris Yeltsin, SSCB'nin son lideri Mihail Gorbaçov'un eşi Raisa Gorbaçova, ünlü Sovyet komedyeni Yuri Nikulin ve 1990'lı yıllarda ülkenin siyasi hayatına damgasını vuran Rus general Aleksandr Lebed bulunuyor. Hikmet’in mezarının tam karşısında köpeğiyle oturan ünlü komedyen Nikulin (manşet fotoğrafı) ve Nazım ikilisi arasında geçen ilginç bir anekdot da var. Ünlü Sovyet sinema oyuncusu Nikulin, 1992 yılında bir gazetecinin “Mutluluk nedir” sorusuna “Mutluluğu en iyi Nazım Hikmet anlatmış. Mutluluk sabahları sevinçle işe gidip akşam aynı şekilde geri dönmektir" cevabını vermişti. Kader ölümden sonra ikisi birleştirdi. 1997 yılında hayatını kaybeden Nikulin, Moskova’daki Novodeviçi Mezarlığı'nda mutluluk tarifine alıntı yaptığı Hikmet'in mezarının tam karşısına defnedildi.

Rus yetkililer her ne kadar mezarlıkta artık yer kalmadığını söylese de, halkın sevdiği, saygı duyduğu sanatçılarla diğer ünlü isimler için mezarlığın kapıları mutlaka "açılıyor."

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in imzaladığı kararnameye göre, 2024 yılında Novodeviçi Manastırının 500. yıl dönümü kutlanacak. Dolayısıyla Nazım Hikmet dahil yaklaşık 27 bin mezar sahibi bir daha en üst düzeyde anılacak.

RTİB Nazım Hikmet Anma Komitesi Başkanı Ali Galip Savaşır, Medya Günlüğü'ne yaptığı açıklamada, Nazım'ın yattığı mezarlığın önemli bir kültürel değer olduğunu vurguladı. Savaşır, "Türkiye'de bazen mezarı gündeme getiriliyor. Bizler Nazım dostları olarak şairin burada kalmasından yanayız. Nazım’ı mezarında rahat bırakalım. Burası dünyanın kültürel değerli müzelerinden birisi. Nazım, dünya sanatı, edebiyatı, bilimi ve siyasetine damgasını vuran ünlülerle yan yana yatıyor. Üstelik bu mezarlığın en güzel yerinde. Mezarlığın tek meydanının en başucunda şairimizin güzel mezarı bulunması hepimizin için onur verici" dedi.  

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder