Putin’in Baltacı-Katerina yorumu

Fuad Safarov 

Kaynak: https://medyagunlugu.com/

 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türk-Rus tarihinde asırlardır pek çok dedikoduya neden olan “Baltacı Mehmet Paşa-Katerina ilişkisi”ni farklı bir açıdan yorumladı.

Resmi Rossiya-1 kanalının Kremlin Özel muhabiri Pavel Zarubin’in sunduğu programda Kremlin Sarayı’ndaki görüşme için Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’i bekleyen Putin’in gözleri duvardaki bir nişana takıldı.

Aniden muhabire yaklaşan Putin, Yekaterina Salonu’nun duvarında bulunan nişanı eliyle işaret ederek, “Pavel şu nişanı görüyor musun? Adı ‘Sevgi ve Vatan’ için. I. Petro, Rus ordusunun Türk ordusunun ablukasından çıkmasının ardından Katerina’ya vermiş” dedi.

Putin, “Olay nasıl yaşanmış biliyor musun? Türkler Rus ordusunu ablukaya alınca kadınlar tüm değerli ziynet eşyalarını toplayarak Türk Paşa’ya rüşvet vermiş” diye ismini söylemeden Baltacı Mehmet Paşa’nın hikayesini anlattı.

Muhabir Zarubin, söz konusu nişanı alan ünlü isimler arasında eski Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin’in eşi Naina Yelstin’in de yer aldığını hatırlattı. Putin nişanın hayırsever, barışçı ve insani faaliyetlerde bulunan kadınlara verildiğini de belirtti.

Rusya lideri, 2003 yılında Soçi’de Türk gazetecilerle görüşmesi sırasında Baltacı-Katerina ilişkisiyle ilgili olarak yöneltilen bir soruyu şöyle yanıtlamıştı:

“Bizde bu olay başka türlü biliniyor. Rus ordusu kuşatma altındayken, Katerina kuşatmayı yönetene rüşvet vermiş. Tüm kadınların takılarını zorla toplatmış, kendi mücevherleriyle birlikte paşaya rüşvet olarak vermiş. Böylece Türk kuvvetleri Rus askerlerini savaşmadan serbest bırakmış. Bu olaydan sonra Petro, özel olarak kadın nişanı çıkarmış. Adını da ‘Kutsal Katerina’ koymuş. Petro Moskova’ya döndüğünde ilk eşini manastıra sürgüne gönderip, Katerina’yı kendisine eş olarak almış.” 

Türk kaynaklarına göre, Türk-Rus savaşı sırasında sadrazam olan Baltacı Mehmet Paşa, 9 Nisan 1711’de 200 bin kişilik bir orduyla Tuna’yı geçerek Eflak’a girdi. Osmanlı kuvvetleri, 18 Nisan’da başlayan ve 4 gün süren Prut savaşı çarpışmaları ile Kırım ordusunun da desteği ile Rus birliklerini Prut Nehri kıyısında bulunan bataklık arazideki Stanileşti kasabası yakınına sürdü ve çember içine aldı. Rus Çarı I. Petro, Moskova’ya bir mektup yazarak durumun zorluğunu ve ümitsizliğini anlattı. Bunun üzerine Rusya Başkomutanı Mareşal Şeremitiyev Baltacı Mehmet Paşa’dan barış istedi. Baltacı Mehmet Paşa komutanlarıyla yaptığı toplantıda konuyu görüştükten sonra Rus tarafının önerisini kabul etti. Ardından Prut Antlaşması imzalandı.

Baltacı Mehmet Paşa ile Çariçe Katerina arasında bir tür ilişki kurulduğuna dair zaman içinde geniş kapsamlı söylentiler, tartışmalar ve dedikodular oluştu. Ancak bunların doğru olmadığı Osmanlı Araştırmaları Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Ahmet Akgündüz’ün Rus ve Osmanlı belgelerini incelemesi sonucunda ortaya çıktı. Akgündüz’e göre, Sadrazam Baltacı Mehmed Paşa ile Çariçe Katerina’nın o sırada karşı karşıya gelmesi söz konusu olmadığı gibi Katerina’nın o sırada oralarda bulunduğunu gösteren bir kaynak da yok.

 

İlgili yazı: https://medyagunlugu.com/putinin-yazliginda-2-saat/