Rus ruhu ne demektir?

Samih Güven

Kaynak: https://samihguven.blogspot.ru/

Rus ruhu (Русская душа-Russian soul) kavramı psikoloji, davranışlar, insan ve toplum yaşamının ahlaki boyutlarını da içine alan oldukça geniş bir kavramdır. Çoğu zaman Rus kimliğini, aidiyet duygusunu ve Rus insanının ortak karakter özelliklerini tanımlamak için kullanılır.

Bu kavram ilk olarak Rus kimliğini anlatmak üzere Gogol, Tolstoy ve Dostoyevski gibi yazarlar tarafından edebi eserlerde gündeme getirilmiştir.

Rus ruhunun önemli bir yönü geçmişle bağlantı kurmasıdır. Ortak tarihi geçmiş, yaşanan acılar ve mücadelenin ortak ifadesidir. Bu açıdan zorluklara karşı iyimserliği, köylülerin bilgeliğini ve gençliğin kurtarıcı gücünü gündeme getirmiştir ilk zamanlar.

Dostoyevski kavrama başka bir boyut eklemiştir. Batı düşüncesinin karşısında konumlandırmış, gelenekleri ve Ortodoks inancını ön plana almıştır.

Rus ruhu kavramının bir başka önemli boyutu da ulusal birlik idealine dayanmasıdır. Bu ideal, önemli Rus edebi klasiklerinde de desteğini bulmuştur. Nostalji ve kültürel öykü kavramın güçlü destek noktasını oluşturmaktadır. Bu kapsamda Rus ruhuna sahip olmak topluma aidiyet ve Rus ulusunu ve topraklarını sevmek demektir.

Bazı yazarlara göre, Rus ruhu aynı zamanda sıra dışı hayatta kalma yeteneğini, fiziksel, zihinsel ve ahlaki direncin yüksekliğini, bilgiye duyulan yüksek ihtiyacı ve otoriteye mesafeli olmayı simgelemektedir.

Batılı ruhu ve Rus ruhunu karşılaştıran değerlendirmelere göre ise Rusya’da duygusal bakış açısı günlük hayatta daha yüzeydedir. Batıda ise daha derinlerdedir, normlarla kapatılmış ve sınırlandırılmıştır. Bu yüzden batı ruhu Rus ruhuna göre rasyonelliği daha fazla öne alır. Ruslar toplumun ve çevrenin görüşlerine daha fazla odaklıdır. Sosyalleşme, konuşma, paylaşma daha yüksektir. Batı ruhu bireyselliği, Rus ruhu ise kolektiviteyi daha fazla gündeme getirir.

Bazı yazarlara göre, Rus ruhu kavramının en ilginç yönlerinden biri de Rus yaşam tarzına nüfuz eden çelişkileri uzlaştıran bir yönü olmasıdır. Örneğin yoksulluk, azla yetinme yoluyla manevi büyüme için bir araç haline gelebilir. Yabancılara karşı soğukluk, yüzeysel davranışçı düşünceler yerine gerçek ve derin kişilerarası ilişkiler için bir çaba anlamını taşıyabilir.

Bazılarına göre akılcı, rasyonel ve mantıksal olmaktan çok duygusal ve sezgi temelli bu bakış açısı batılılar için ilginç bir yöndür. Bazı Rus yazarlar batının yaklaşımını ve kibirli tavrını Rusların alaycılıkla karşıladığını ve bunun da Rus ruhunun bir parçasını olduğunu düşünür. Rus ruhunun bir başka yönü de zorluklara karşı geliştirilmiş olan espri anlayışının var olmasıdır.

Genel olarak Rus ruhu ortak Rus karakterini de ifade eder. Bunun içinde duygusallık, dürüstlük, dobralık, doğaya entegre yaşam biçimi, zorluklara dayanma gücü, sabır, arkadaşlarını dikkatle seçme ve fedakarlık gibi unsurlar vardır.

Aslında ne zaman bir şeyin ruhundan söz etsek o şeyi oluşturan parçaların anlamlı bir bütünlüğünden söz ediyoruz. Bu yüzden bahsedilen unsurların toplamıdır Rus ruhu.