Sovyetler Birliği Marşı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sovyetler Birliği Marşı (Гимн Советского Союза / Gimn Sovetskogo Soyuza), 15 Mart 1944`te Enternasyonal marşı yerine kabul edilmiştir. Sözler Sergey Mihalkov (Серге́й Влади́мирович Михалко́в) ve El-Registan (Эль-Региста́н) takma adıyla bilinen Gabriel Arkadiyeviç Ureklyan (Габриэ́ль Арка́дьевич Урекля́н) tarafından yazılmış, müzik Aleksandr Aleksandrov (1883-1946) tarafından bestelenmiştir. Sovyet askerlerinin, Enternasyonal`in uluslararası hareketi öven sözleri yerine Sovyetler Birliği`ne adanmış başka bir marş isteği üzerine ortaya çıktığı sanılır. Marşın aslı Bolşevik Partisi Marşı'na dayanır.

Marşın aslında Stalin`e atıfla bir dizesi bulunuyordu. Ölümünden ve Destalinizasyon sürecinden sonra marş 1977`ye kadar sözsüz olarak sadece enstrümantal çalınmıştır. 1977 yılında ise marşa yeni sözler yazılmıştır. Bu güftede Stalin ve II. Dünya Savaşı`na olan atıflar kaldırılmıştır. İsmi de "Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Devlet Marşı" (Госуда́рственный гимн Сою́за Сове́тских Социалисти́ческих Респу́блик; Gosudarstvenny Gimn Soyuza Sovetskih Sotsialistiçeskih Respublik) haline gelmiştir.

Sovyetler Birliği`nin 1991 yılında çökmesiyle Rusya yeni bir marşı ulusal marş olarak kabul etti. Ancak pek coşkulu olmayan Patrioticheskaya Pesnya marşı halk tarafından beğenilmedi. 2000 yılında eski Sovyetler Birliği marşının müziği komünist atıf içermeyen yeni sözlerle günümüzdeki Rusya Ulusal Marşı olarak kabul edildi.

2000 yılındaki ulusal marş tartışması sırasında Devlet Duması'ndaki Birlik grubu lideri Boris Grizlov, Aleksandrov'un Sovyet marşı için yazdığı müziğin Vasili Kalinnikov'un 1892 yılında yazdığı Bylina'ya benzediğini öne sürdü. Sovyetler Birliği Marşı'nın kullanılması taraftarları Marş değişikliği üzerine yapılan çeşitli tartışmalarda bunu belirttiler, ancak Aleksandrov'un kompozisyonunda bilinçli olarak Bylina parçalarını kullandığına dair somut bir kanıt bulunmamaktadır.

Aleksandrov'un 1943'teki yeni Sovyet marşı yarışmasına katılımından çok önce marşa çok benzeyen başka bir eser keşfedildi. Bestesi Jurij Piasećkijve sözleri Oleksander Tysovski'ye ait olan ve 1912 yılı civarına ait olan Ukrayna İzcilik (Plast) marşı ya da diğer adıyla Plastovy Obit'in (Пластовий Oбіт; Plast Yemini) Sovyet marşına büyük oranda benzediği ifade edildi. Müzik ve sözler çeşitli Plast el kitaplarında ve şarkı kitaplarında bulunur. Marşın sözlerinin ilk satırında "V pozhezhakh vsesvitnykh, u lunakh kryvavykh" yazmaktadır. Bu marş Plast örgütünün Ukrayna'daki bağımsızlık hareketlerine verdiği desteği içermektedir.

Dönemin Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olan Stalin, marştan övgüyle söz etti, ancak orkestrasyonu eleştirdi.Aleksandrov orkestra hakkındaki eleştirilere, yarışmaya katılan eserlerin orkestrasyonundan sorumlu olan Viktor Knuşevitski'yi suçlayarak yanıt verdi. Aleksandrov Bolşevik Parti Marşı'nı hazırlarken daha önce bestelediği Zhit stalo luchche (Hayat daha iyi oldu) adlı şarkının müziğinden bir kısım aldı. Bu eser Stalin'in 1935'te ilk kez kullandığı bir slogana dayanıyordu. Sovyet besteciler Dmitri Şostakoviç, Aram Haçaturyan, Iona Tuskiya gibi isimlerin eserlerinin de bulunduğu 200'den fazla eser devlet marşı yarışmasına sunuldu. Reddedilen eserlerden Haçaturyan ve Şostakoviç'in ortak eseri sonradan Kızıl Ordu Şarkısı oldu. Haçaturyan daha sonra Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Marşı'nı da besteledi. Ayrıca Aleksander'ın oğlu Boris Aleksandrov'un Devletimiz Çok Yaşa (Да здравствует наша держава) adlı reddedilen eseri daha sonra popüler hale geldi ve Transdinyester Marşı olarak kabul edildi.

Marşın 1944 sürümü

Союз нерушимый республик свободных
Сплотила навеки Великая Русь.
Да здравствует созданный волей народов
Единый, могучий Советский Союз! 

Славься, Отечество наше свободное, 

Дружбы народов надёжный оплот! 

Знамя советское, знамя народное 

Пусть от победы к победе ведёт!

Сквозь грозы сияло нам солнце свободы,
И Ленин великий нам путь озарил:
Нас вырастил Сталин - на верность народу,
На труд и на подвиги нас вдохновил!

Славься, Отечество наше свободное, 

Счастья народов надёжный оплот! 

Знамя советское, знамя народное 

Пусть от победы к победе ведёт!

Мы армию нашу растили в сраженьях.
Захватчиков подлых с дороги сметём!
Мы в битвах решаем судьбу поколений,
Мы к славе Отчизну свою поведём! 

Славься, Отечество наше свободное, 

Славы народов надёжный оплот! 

Знамя советское, знамя народное 

Пусть от победы к победе ведёт!

Türkçesi

Birleştik sonsuza dek emek ve kardeşlikle
Kudretli Cumhuriyetlerimiz bugüne ulaştı!
Büyük Sovyetler Birliği asırlarca yaşayacak
Kendini güvende hissetmektir bir halkın rüyası! 

Yaşasın insanların kudretli elleriyle kurulan Sovyet anayurdumuz!
Yaşasın birleşmiş ve özgür olan halkımız
Ateşle sınanan kardeşliğimizin gücü
Uzun süre ışıldayacaktır bayrağımız
Bütün insanlığın görebilmesi için tüm şanıyla 

Karanlık ve fırtınalı günlerde büyük Lenin bize yol gösterdi
Özgürlüğün üstündeki parlak güneşi gördü gözlerimiz
Ve Stalin, bizim liderimiz, güvenle halkın içindeki
Sevdiğimiz ülkeyi kurmamızı sağladı 

Yaşasın insanların kudretli elleriyle kurulan Sovyet anayurdumuz!
Yaşasın birleşmiş ve özgür olan halkımız
Ateşle sınanan kardeşliğimizin gücü
Uzun süre ışıldayacaktır bayrağımız
Bütün insanlığın görebilmesi için tüm şanıyla! 

Geleceğimiz için savaştık ve alt ettik işgalcileri
Ve getirdik Sovyet anayurdumuza ün defnelerini
Şanımız halkların yüreğinde ve akıllarında yaşayacak
Ve tüm nesiller onun ismini yüceltecek 

Yaşasın insanların kudretli elleriyle kurulan Sovyet anayurdumuz!
Yaşasın birleşmiş ve özgür olan halkımız
Ateşle sınanan kardeşliğimizin gücü
Uzun süre ışıldayacaktır bayrağımız
Bütün insanlığın görebilmesi için tüm şanıyla!