Lev Tolstoy'un kitaplarından uyarlanan en iyi 5 Sovyet filmi

Aleksandra Guzeva

Kaynak: https://www.rbth.com/

  

Dünyaca ünlü edebiyat klasikleri hala tüm dünyadaki film yönetmenlerinin hayal gücüne ilham veriyor.

Biz de sizin için SSCB'nde Tolstoy’un eserlerinden uyarlanarak çekilmiş zamana meydan okuyan sinema şaheserlerini seçtik.

1. ‘Savaş ve Barış’ (Yönetmen: Sergey Bondarçuk, 1967)

Destansı romanın büyük ekrana uyarlaması, kitabın kendisinden daha az büyük ölçekli olmadı. Dört bölümlük filmin çekimi yaklaşık altı yıl sürdü. Yönetmen, tarihi kostümlerin gerçekliğine çok dikkat etti. Ve savaş sahnelerinin çekimine yaklaşık 15.000 kişi katıldı.

Ve tabii ki filmde tüm kült Sovyet aktörleri rol aldı. Oleg Tabakov Nikolai Rostov olarak, Vyacheslav Tikhonov (popüler karakter Stierlitz'in gelecekteki yüzü) Prens Andrei Bolkonsky olarak, Vasily Lanovoi baştan çıkarıcı Anatole Kuragin olarak ve son olarak Lyudmila Savelyeva Natasha Rostova olarak. Yönetmenin kendisi de Pierre Bezukhov'u canlandırdı.

Film, SSCB'de gişede büyük başarı elde etti ve 1969'da 'En İyi Yabancı Film' dalında hem Oscar, hem de Altın Küre kazandı.

 

2. ‘Anna Karenina’ (Yönetmen Alexander Zarkhi, 1967)

Rus edebiyatının ve belki de dünya edebiyatının en iyi aşk hikayelerinden biri olarak kabul edilen ‘Anna Karenina’, en az üç düzine filmle büyük ekrana uyarlandı

Ancak, Rus izleyicilerin kalbini sonsuza dek işgal eden, ana “Sovyet Anna” olan aktris Tatiana Samoilova’ydı. Film vizyona girdiğinde, Samoilova, ‘The Cranes Are Flying’ (1957) filmindeki önceki çalışması sayesinde zaten büyük bir yıldızdı. Aynı yıl Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülünü kazandı ve Samoilova daha sonra jüri tarafından “en mütevazı ve çekici aktris” olarak not edildi.

Ekrandaki sevgilisi Vronsky, Sovyet sinemasının seks sembolü Vasily Lanovoi tarafından canlandırıldı. Gerçek hayatta ise Samoilova'nın eski kocası olması, ikilinin ekranlardaki uyumuna daha da büyük bir dram kattı.

 

3. ‘Diriliş’ (Yönetmen: Mikhail Schweitzer, 1960) 

Tolstoy, ‘Savaş ve Barış’ veya ‘Anna Karenina’yı değil, son romanı ‘Diriliş’i en iyi eseri olarak gördü. Bir subayın bir kızı baştan çıkarıp sonra terk etmesinin dramatik hikayesidir. Daha sonra, kızın hayatının mahvolduğunu öğrendikten sonra, tamamen değişmeye karar verir.

İlk ve tek Sovyet büyük ekran uyarlaması, hikayeyi orijinal metne çok yakın bir şekilde yeniden anlatan (aynı zamanda senaryo yazarı olarak da görev alan) Sergei Eisenstein'ın himayesindeki Mikhail Schweitzer tarafından yönetildi.

1962'de Locarno Film Festivali'nde, FIPRESCI Uluslararası Film Basın Federasyonu ödülü, başrol oyuncusu Tamara Semina'yı ‘En İyi Kadın Oyuncu’ olarak onurlandırdı.

.

4. ‘Yaşayan Ceset’ (Yönetmen Vladimir Vengerov, 1968)

Tolstoy’un tamamlanmamış oyunu gerçek olaylara dayanmaktadır: Fyodor Protasov adlı karakter, karısının başka bir adamla evlenebilmesi için kendini öldürmek ister. Ancak böyle bir adım atacak cesareti yoktur. Bunun yerine hayatını mahveder, içki içer, çingenelerle takılır ve “yaşayan bir ceset” olur. Karısı, onun öldüğünü düşünerek başka bir adamla evlenir. Ancak daha sonra, onu canlı gördüğü duruşmaya çağrılır…

Tolstoy’un oyunu, 1917 Bolşevik Devrimi’nden önce Stanislavski ve Nemirovich-Danchenko Moskova Sanat Tiyatrosu sahnesinde sahnelenmiştir. Ve SSCB’de yönetmen Vladimir Vengerov keskin olay örgüsünü ele almıştır. İnanılmaz psikolojik derinliğe sahip ana rolü, aktör Aleksey Batalov oynamıştır (tüm dünya onu ‘Vinçler Uçuyor’daki rolünden sonra tanımıştır). Ve filmde onun eşini muhteşem Alla Demidova canlandırdı.

 

5.‘Kreutzer Sonatı’ (Yönetmen: Mikhail Schweitzer ve Sofia Milkina, 1987)

Bu Tolstoy novellasında bir koca, karısını zina yaptığından şüphelenerek öldürür. Eser, aşırı açık sahneler ve Tolstoy'un evlilik kurumunu genel olarak sorgulayıp bunu yasal bir ahlaksızlık olarak görmesi nedeniyle çarlık sansürü tarafından yasaklanmıştır.

Ancak, herhangi bir yasak meyve gibi, hikaye de çok popüler oldu. Büyük ekrana birkaç kez uyarlandı (ilk girişimler devrimden önce Rusya'daydı). Ancak, en ünlü film uyarlamalarından biri yönetmen Mikhail Schweitzer tarafından eşi Sofia Milkina ile birlikte filme alındı. İlginç bir şekilde, yönetmen birçok klasik edebiyat şaheserinin, yukarıda belirtilen ‘Diriliş’in, Anton Çehov'un seçilmiş hikayelerinin, Aleksandr Puşkin'in ‘Küçük Trajediler’inin ve Nikolay Gogol'un ‘Ölü Canlar’ının sinemaya uyarlanması üzerinde çalıştı.

İki bölümden oluşan bu psikolojik dramada kıskanç koca rolünü usta oyuncu Oleg Yankovski, karısını ise güzel oyuncu İrina Selezneva canlandırdı.