Rus halkının çoğunluğu Stalin'i haklı görüyor

Bugün Stalin’in 130’uncu doğum günü.

Rusya Federasyonu Komünist Partisi’nin, 21 Aralığı törenlerle kutlamaya hazırlandığı günlerde, Rusya Kamuoyu Araştırma Merkezi (VTSİOM) sosyologları, halkın Stalin hakkındaki düşüncelerini öğrenmek için yeni bir inceleme yaptı. Yapılan araştırmanın sonuçları, kimilerince “halkların lideri/babası” sayılan Stalin ve izlediği politikaları olumlu değerlendirenlerin sayısının, olumsuz değerlendirenlerden daha fazla olduğunu gösterdi.

VTSİOM, halkın Stalin hakkındaki görüşleri ile ilgili araştırmaları 1998 yılından beri yapıyor. Bu incelemelerin yapıldığı yıllardan beri, halkta birbirinden bütünüyle farklı iki düşünce gözlemleniyor. Halkın bir bölümü için Stalin, milyonlarca masum insanın ortadan kaldırılmasının suçlusu, katı yürekli, insanlıktan nasibini almamış bir despot. Diğerleri için ise, “Stalin’e mal edilen hata ve kusurlar”ın özel bir önemi yok, çünkü “en önemli olan Stalin’in önderliğinde Büyük Vatan Savaşının kazanılmış olması”. Her iki farklı düşünceyi paylaşanların oranı da %35.
Stalin’i “SSCB’yi kudret ve refaha eriştiren bilge bir kişi” olarak görenler, halkın %17’sini oluşturuyor. “Şiddetli bir sınıf mücadelesi ve dış tehdit olduğu dönemde, ülkede düzeni yalnızca katı bir yönetici sağlayabilir” düşüncesiyle Stalin’i savunanların oranı %15’ken, “Halkımız, bu tür bir lider olmadan hiçbir zaman yapamaz, eninde sonunda gelecek ve düzeni kuracaktır” diyenler halkın %11’ini oluşturuyor.

Bu istatistiksel sonuçların gösterdiği gibi, Stalin’in uygulamalarını olumlu görenlerin sayısı, onu bir despot olarak görenlerden daha fazla görünüyor.

VTSİOM genel müdürü Valeriy Fyodorov’un “Kommersant” gazetesine aktardığı bilgilere göre, Stalin ve izlediği politikalara olumlu yaklaşan çoğunluğu yaşlı nesil oluşturuyor. Orta yaşlı nesilin düşünceleri ise hemen hemen iki parçaya bölünüyor; bir kısmı “Stalin’in ülkeyi tahta sabanlı bir durumda aldığını ve onu nükleer roket kalkanlı bir duruma getirdiği”ni söyleyerek Stalin’in yanında yer alıyor; diğer kısmı ise, Stalin’in hiçbir yararlığının GULAG çalışma kamplarında olanları aklayamayacağını düşünüyor. Valeriy Fyodorov’un aktardığı bilgiye göre, genç nesil ise, Stalin’e tamamen kayıtsız kalıyor.

Halkın Stalin için düşündükleri konusunda yorumlarını sunan Moskova Devlet Üniversitesi, Tarih Fakültesi profesörü Nikolay Naumov, “Rus toplumunda Stalin’e duyulan nostaljik duygular, gerçek demokrasi ve gerçek sosyal eşitlik oluşuncaya kadar korunacaktır,” diyor. Tarih profesörünün değerlendirmesine göre, tarif edilen koşulların oluştuğu gün, toplum, Stalin’i “kanlı bir cellat” veya “etkili bir yönetici” olarak görenler biçiminde ikiye ayrılmayacak ve Stalin, herkes için yalnızca “tarih sahnesinin gördüğü en büyük oyunculardan biri” olacak. Bugünkü öğrencileri için Stalin’in yalnızca tarih olduğunu belirten Nikolay Naumov, eğer varlıklı ile yoksul arasındaki uçurum genişlemeye devam ederse, o zaman Stalin’e duyulan özlemin de artacağı görüşünde.