'Plyuşkin' gerçek hayatta var mıydı?

 

Ölü Canlar, Nikolay Vasilyeviç Gogol‘un üç cilt olarak tasarlanan, ilk cildi 1842 yılında tamamlanan, ancak bitirilememiş romanıdır.

Ölü Canlar, 19. Asırda yaşayan Rus insanlarının bir eleştirisi niteliğini taşımaktadır.

Eserdeki sahtekarlıklar, dönemin Rus sosyal yaşamından esinlenilerek kurgulanmıştır. Vatanını çok seven Nikolay Vasilyeviç Gogol, ülkesindeki çarpıklıkları ortaya koyarak çözüme gidilmesini istemiştir bu eseriyle.

Gogol, eserde Rusya’daki günlük yaşamı en ince ayrıntısına kadar betimlemiştir. Dolayısıyla yazar, realist bir dille Rus ülkesindeki bayağılık ve ruhî boşluğu anlatmayı istemiştir.

Gogol, üç cilt olarak tasarladığı romanın ikinci ve üçüncü bölümlerini aşırı tepkiler sebebiyle yazmamıştır.

Ölü Canlar romanının kahramanları: 

Pavel İvanoviç Çiçikov: Romanın ana kahramanıdır. Dolandırıcılığı, maceraperestliği ile dikkati çekmektedir. Ancak insanların inandığı, sevdiği, sevimli bir kişidir.

Koroboçka Anne: Başka bir toprak sahibidir. İhtiyar, saf bir kadındır. Fakat malikâneyi bütün ustalığıyla yönetmektedir.

Manilov: Çiçikov’un çalıştığı toprak sahiplerinden biridir. Silik şahsiyetli, etkisiz, kendi hâlinde biridir.

Nozdryev: Toprak sahiplerinden bir diğeridir. Kumarbaz, sarhoş, yalancı ve kaba bir insandır.

Sobakeviç: Toprak sahibidir. Kaba, iri yapılı bir tiptir.

Stepan Aleksandroviç Plyuşkin: Aşırı derecede cimri diğer bir toprak sahibidir.

Selifah, Petruşka: Çiçikov’un hizmetçileridir.

 

Ölü Canlar romanının özeti:

Pavel Ivanoviç Çiçikov, Rusya’da kasaba kasaba dolaşıp feodal kanunlara göre toprak sahiplerinin malı olan köle köylüleri satın almaktadır. Ancak istediği köylüler çalışmayı iyi bilen ya da sağlıklı olanlar değil, tam aksine ölü olanlardır.

Zamanın yasalarına göre, toprak sahipleri topraklarının sınırları içinde yaşayan insanların sayısına göre vergi ödemesi gerekmektedir. Çiçikov Rusya’yı gezerek son nüfus sayımında ölenlerin (ölü canların) ölüm belgelerini satın alır. Toprak sahipleri, bu alışverişten memnundur.

Her iki tarafın da kârlı çıktığı bir durumdur bu.

Çiçikov bu belgeleri toplayarak mevcut olmayan mülkü rehine koyar ve karşılığında para alır.

Çiçikov bir kasabaya uğrar, oyununu burada uygulamaya karar verir.

Kasabanın ekonomik durumu, toprak sahiplerinin kimlik bilgileri, devlet memurlarının özellikleri ve ölü canların sayısını öğrenir.

Halk, onu önemli ve zengin bir kişi zanneder. Sevimliliği ile zenginlerin de kısa sürede güvenini kazanır. Varlıklı ailelerin evlerine davet edilir, onların yaşantısına şahit olur. Bu arada, pek çok ölü can belgesi toplar.

Herkes topladığı belgelerle onun Ukrayna’daki çiftliğinde çalışacak işçi aradığını zannetmektedir.

Bir süre sonra, her şey anlaşılır. Valinin balosunda sarhoş bir toprak sahibi Nozdryev her şeyi anlatır.

Bazıları, Çiçikov’un valinin kızı ile evlenmek istediği dedikodusunu ortaya atarlar. Bazıları ise onun casus olduğunu söyler.

Bütün dolandırıcılığı ortaya çıkan Çiçikov kasabadan kaçar ve başka bir macera için yola koyulur.

'Plyuşkin' gerçek hayatta var mıydı?

Nikolay Gogol'ün "Ölü Canlar" kitabının kahramanlarından, toprak sahibi Stepan Aleksandroviç Plyuşkin yaşamda ender rastlanılacak cimrilerdendi. Yağlı, yırtık pırtık bir elbise giyiyordu ve gördüğü her şeyi – eski paslı bir kova veya demir çivi dahil, bulduğu her şeyi - evinin içinde topluyordu.

Bazıları Nikolay Vasilyeviç Gogol'ün bu kahraman tipini ünlü tarihçi Mikhail Pogodin'den "kopyalandığına" ve hatta bu cimri kahramanın eşyalarını onun evine ve bahçesine benzettiğine inanıyor.

'Ölü Canlar' kahramanının prototipinin kim olabileceğine dair başka versiyonlar da var.

Bunlardan birine göre Puşkin, Gogol'e tüccar Plyuşkin'den bahsetmişti.

İddiaya göre Valday'dan geçerken adının yazılı olduğu bir tabela görmüştü ve bu gözlemini paylaşmıştı. Soyadı karaktere mükemmel bir şekilde uyuyordu ve bu yüzden ona yapışmıştı.  

Bu bir merak gibi görünebilir, başka bir şey değil. Ancak gerçek şu ki, 'Ölü Canlar'ın ilk cildinin yayınlanmasından birkaç yıl sonra, Valday mağazasının sahibinin, gerçek bir 'Plyuşkin' haline gelen bir oğlu oldu.

Fyodor Mihayloviç Plyuşkin, Rusya'daki en büyük özel koleksiyonlardan birini topladı. Kelimenin tam anlamıyla her şeyle ilgileniyordu: el yazmaları, ikonlar, madalyalar, resimler, Suvorov'un kişisel eşyaları, pullar. Önemsiz el sanatlarının gerçekten değerli eşyaların yanında durması onu rahatsız etmedi - kırk yıl içinde koleksiyon bir milyon parçaya ulaştı!

Koleksiyonu herkes görebilirdi - Plyuşkin, Pskov'daki evinde bir müze açtı. III. Aleksander, onu 200.000 rubleye alarak İmparatorluk Rus Müzesi'ne katmayı planladı. Ama bu asla olmadı. Fyodor Plyuşkin'in ölümünden hemen sonra koleksiyonu II. Nikolay tarafından 100.000 rubleye satın alındı. Bugün bu koleksiyon parçaları  Hermitage, Rus ve Etnografya Müzelerinde saklanıyor, bazı eşyalar ise hala Pskov'da.