Rus malı Hollywood

 

Metin Uçar

 

 

Yanlış okumadınız. Meşhur Hollywood’u yaratanlar da Rusmuş! Nasıl mı? Bakın İrina Karabaç Internet sayfasında neler yazmış. Bu yazının arkasına bir küçük not da kendim düştüm. Okuyunca Hollywood’un Ruslar tarafından kurulmuş olduğuna inanacaksınız. Hollywood Los-Angeles’in bir mahallesi, ancak bugün ABD sinema endüstrisi ile özdeşleşmiş bir isim. Bu mahalleyi bildiğimiz Hollywood’a çevirenler arasında ise Rusya’nın Rıbinsk şehrinden iki kardeş bulunuyor: Nikolay ve İosif Şeynker. Kısaca bu başdöndürücü hikayeye dalalım, ne dersiniz?

Her şey Şeynker ailesinin başı Haim’in ABD’ye göç etmeye karar vermesi ile başlar. Haim merkezi Rıbinsk’te bulunan Volga Gemi Taşımacılık şirketinde çalışan bir memur idi. Çok sayıdaki çocuğu ile ailesine bakmak için yol arıyordu. O dönemler Rusya İmparatorluğu için çok zorlu geçmekteydi. Böylece 1893 yılında Şeynker ailesi ABD’ye göç eder. Yazımızın kahramanları Nikolay ve İosif kardeşler bu şekilde ABD’ne gelirler. Yeni aldıkları isimleri Nicholas Michael Schenck ve Joseph Michael Schenck olur. İş hayatına gazete satarak başlayan kardeşler daha sonra bir eczanede çalışırlar. Birkaç yıl sonra bu eczaneye ortak olurlar. Hayatın gidişhatını çok iyi hisseden bu iki kardeş eğlence endüstrisinin yakın zamanda çok iyi para getireceğine karar verirler. 1909 yılında Marcus Law ile ‘Palisades’ eğlence parkını ve birkaç sinema salonunu satın alırlar.

Joseph daha sonra film yapımcısı olmaya karar verir ve 1917’de yolları kardeşi ile ayrılır. Joseph, Hollywood’a yerleşerek Marcus Law ile sinema işletmeciliğine devam eder. Sinema zinciri gittikçe büyümektedir. Metro Pictures ve Goldwyn Pictures şirketleri de onlara aittir artık. Marcus Law’un ölümünden sonra şirketler Joseph’e kalır ve bundan sonra kardeşi Nicholas ile birlikte çalışmaya başlarlar. Şirketleri Metro-Goldwyn-Mayer kısa sürede Amerika’nın en tanınır markası haline gelir. Nicholas yöneticilik, Joseph ise film yapımcılığı ile uğraşmaktadır.

Hollywood’un altın çağı Schenck kardeşlerin yaptıkları filmlerle başlar. Rüzgar gibi geçti, Oz büyücüsü, Küçük kadınlar, Tom ve Jerry o zamana damgasını vuran filmler arasındadır. Loan Chaney, Joan Crawford, Jean Harlow, Clark Gable, Cahrlie Chaplin, Spencer Tracy, Caterine Hepburn, Judy Garland, Marilyn Monroe o dönemin yıldızları arasındadır. Schenck kardeşler Oscar ödüllerinin de kurucuları arasındadırlar. Schenck kardeşlerin akrabaları hala Rıbinsk şehrinde yaşamaktadır ve Çkalov sokak, 72 No’lu binanın duvarına kitlesel sinemanın temellerini atan kardeşlerin anısına, granit bir levha takılmıştır. İrina’nın anlatısı burada bitiyor.

Bu yazının hemen arkasına eklemek istediğim isim ise Konstantin Sergeyeviç Stanislavskiy. 1863 doğumlu Stanislavskiy tiyatro yönetmeni, aktör, tiyatro eğitimcisi, fiyatro reformatörü ve teorisyenidir. Tüm dünyada bilinen ve kendi adını taşıyan aktörlük sistemini yaratmıştır. Hollywood da dahil olmak üzere yıldız mertebesindeki hemen hemen tüm kadın ve erkek oyuncular bu sistemde eğitim almışlardır. Velhasıl Hollywood’u Hollywood yapanlar da Rusya’dan çıkmıştır.