8 soruda Rus turistler

Samih Güven

Kaynak: https://samihguven.blogspot.com/

 

1.Rus turistlerin Türk turizmindeki yeri nedir?

Türkiye sınır giriş-çıkış istatistiklerine göre 2020 yılında Türkiye’yi 15,9 milyon yabancı ziyaret etmiş. Salgın koşulları nedeniyle bir önceki yıla kıyasla yüzde 69’luk bir azalma söz konusu olmuş. Geçen yıl en çok turist gelen ülke 2,1 milyon kişi ile Rusya. 

Turizmin normal seyrinde olduğu 2019 yılında Türkiye’ye gelen yabancı sayısı 51,7 milyon kişi. Ödemeler dengesi istatistiklerine göre de 2019 yılı içerisindeki seyahat gelirleri 29,8 milyar dolar.  

Aynı yıl ülkemizi en fazla ziyaret eden yabancılar ise 7 milyon kişi ile Ruslar. Yapılan anketlere göre her bir Rus turistin ortalama 600-700 dolar civarında harcama yaptığı tahmin ediliyor. 

2019 yılında Rus'ları 5 milyon ile Almanya, 2,7 milyon ile Bulgaristan, 2,5 milyon ile İngiltere, 2,1 milyon ile İran, 1,9 milyon ile Gürcistan izlemişti. Bulgaristan ve Gürcistan rakamlarında ise alış veriş saikini not etmek gerekiyor.

2019 yılında Rusların en fazla ziyaret ettiği ülkeler ise Türkiye, Abhazya, Finlandiya, Kazakistan, Ukrayna, Çin, Estonya, Almanya, İtalya, Gürcistan, Tayland, Polonya, İspanya gibi ülkeler.

2.Rusların tatil motivasyonları nelerdir?  

Rusya’daki iklim koşulları dikkate alındığında Rusların en önemli tatil motivasyonlarının güneş, kum, deniz, yani kıyı turizmi olduğu görülüyor. Bu açıdan öne çıkan ülkeler Türkiye, Yunanistan ve Tunus. Geçmiş yıllarda önemli ölçüde turist ağırlayan Mısır ise son yıllarda kapalı kalmıştı. Şimdi yeniden gündeme gelen Mısır’ın mevsimsel olarak Türkiye ile çakışmadığını dikkate almak gerekiyor. Rusların şehir ve kültür turizmi tercihleri açısından öne çıkan ülkeler ise özellikle İtalya ve İspanya.

 

3.Rusların Türkiye’ye gelme sebepleri nelerdir?

Öncelikle Türkiye’nin başarısının tesadüf olmadığını söylemek gerekiyor. İklim özellikleri yanı sıra  1980’lerden sonra yapılan büyük yatırımlar ile sektörün kendini sürekli olarak geliştirmesi, rekabet avantajları ve devlet tarafından verilen desteklerin önemli payı var.

Türkiye'nin sunmuş olduğu kalite, fiyat avantajı, hijyen, güvenlik gibi faktörler oldukça önemli. Ayrıca özellikle Rusya ve bölge ülkeleri açısından uçuşa yakınlık, vizesiz rejim, otellerin aile ve çocuklara yönelik imkanları, bir çok otel personelinin Rusça konuşması gibi faktörler de katkı yapıyor.

Diğer taraftan Rusların Antalya başta olmak üzere birçok şehirde ev aldığı, Türkiye’yi kendilerine yakın bulduğu ve rahat ettikleri, İstanbul’u sevdikleri ve ziyaret etmek istedikleri, ortak aile sayısının önemli bir seyahat dinamizmi yarattığı gibi hususları dikkate almak gerekiyor.

4.Herşey dahil sisteminin önemi nedir? 

Türkiye’de öteden beri tartışma konusu olan bir husus her şey dahil sistemi. Bu sisteme yönelik önemli eleştiriler, turistlerin otellerde kapalı kalması, bunun da şehir ve kültür turizmini ve esnafı olumsuz etkilemesi. Ancak bu hususun Türk turizm sektörünce değerlendirdiğini ve sektörünün tercihini bu yönde kullandığını, aksi taktirde bu kadar yüksek sayıda turist ağırlanmasının mümkün olamayacağı anlaşılıyor. Buna ilaveten özellikle Rus turistlerin bu sistemi tercih ettiği, ayrıca birçok otel ve tesisin kendini buna göre ayarladığı bir durumda geri dönüş o kadar kolay görünmüyor.

 

5.Rus turistlerin olumsuz gördüğü hususlar nelerdir?

Ruslarla ilgili yapılan bir araştırmaya göre (Rusya Federasyonu Pazar Araştırması - 2014 - Moskova Kültür ve Tanıtma Müşavirliği), Türkiye’nin sağladığı yukarıda sözü edilen avantajlar yanında zayıf yanlar olarak gösterilen bazı hususlar da söz konusu. Yapılan araştırmalarda Rusların verdiği yanıtlar çerçevesinde olumsuz olarak belirtilen hususlar arasında zaman zaman bir şey satma veya diğer nedenlerle ısrarcı yaklaşımlar, bazen de kimi otel çalışanlarının aşırı samimi davranışları gibi konular öne çıkıyor. İlginç başka bir şikayet ise turist kalabalığı. Genel bir özellik olarak turistler gittikleri ülkelerde kendi milletlerinden insanları yanlarında çok fazla görmek istemiyorlar nedense.

Fakat şunu söylemek gerekir ki, sektörün bu zayıf yanlarını da sürekli geliştirdiği, otel personelinin kış dönemlerinde eğitime tabi tutulduğu ve şehirlerde özellikle belediyeler ve esnaf tarafından tedbirler alındığını görüyoruz.

 

6.Rus yetkililer konuya nasıl bakıyor?

Rusya vatandaşlarının Türkiye ekonomisine önemli bir katkı yaptığı ve bunun da takdir edilmesi gerektiği düşünülüyor kanımca. Rusya bir yandan da son yıllarda kendi iç turizmini geliştirmeye çalışıyor ve Türk otellerini örnek alıyor. Özellikle Kırım ve Soçi gibi şehirler alternatif yerler haline getirilmeye çalışılıyor. Ancak iklim, fiyat ve kalite gibi hususlar dikkate alındığında bu yerlerin Antalya gibi şehirlere alternatif olması kolay değil. 

Rusya siyasi ilişkilerin kötüleştiği dönemlerde turist kartını masaya koyabiliyor. Bunun en iyi örneğinin Uçak Krizi sonrası 2016 yılında yaşandığını ve o yıl Türkiye’ye sonbahar aylarının etkisiyle sadece 866 bin Rus turist geldiğini hatırlayalım.

Rusya bu kartı zaman zaman hem siyasi mesaj vermek hem de kendi turizmini destek için bir araç olarak görebiliyor.

Ancak örneğin son olarak bir buçuk aylık uçuş yasağının 533 bin tur paketinin iptal olmasına ve her iki ülkede de çok sayıda tarafın olumsuz etkilemesine neden olması söz konusu.

7.Rus turistler her iki ekonomiye de nasıl katkı sağlıyor?

Burada görülmesi gereken bir husus Rus turistlerin ülkemize severek geldikleri. Ayrıca Rus turistler Türkiye ekonomisine katkı sağladığı kadar Rusya ekonomisine de yarar sağlıyor. Rusya’da faaliyet gösteren ve turist getirilmesine aracılık eden tur operatörleri genelde Türk sermayeli olsa da bunlar istihdam yaratıyor ve vergi ödüyor. Ayrıca çalıştıkları çok sayıda acente Rusya ekonomisine katkı sağlıyor. Bir diğer husus ise Türkiye’deki otellerin bir kısmında Rus sermayesi bulunması. Yine Türk otellerinde çalışan Rusya ve bölge ülkelerinden çalışanları da dikkate almak gerekiyor.

 

8.Türkiye nelere dikkat etmeli?

Türk turizminin dinamik yapısı, birçok ülkedeki reklam ve tanıtım faaliyetleri, sektörün kendini sürekli geliştirmesi oldukça önemli. Dünyadaki gelişmelerin sürekli takip edilmesi, arz-talep dengesizliği gibi sorunlara da çözüm üretilmesi önem taşıyor.

Sonuç olarak cennet Ege ve Akdeniz kıyılarına sahip olduğumuz için şanslıyız. Bunu en iyi şekilde değerlendirmeye çalışıyoruz. Ama doğal güzelliklerimizi de korumamız gerekiyor. Kültür ve şehir turizminin daha da gelişmesi ile dinamik yapısıyla Türk turizm sektörünün daha da ileriye gideceği açık. Aslında her şeye rağmen otel karlılıklarının sanıldığı kadar yüksek olmadığı ve sektörün bütün bu başarısının otel çalışanlarının, emekçilerin ellerinde yükseldiği hususlarını da unutmamak gerekiyor.

Türkiye’nin önemli bir turizm ülkesi olması, ayrıca komşularımızla ekonomik ve ticari ilişkilerimiz dikkate alındığında dış politikanın bu hassasiyet dikkate alınarak yürütülmesi hayati önemde. Türkiye’nin Atatürk döneminde uyguladığı çok yönlü barış siyasetini hatırlatmaya gerek bile yok. Son on yılda yapılan hatalar ve yaşanan ekonomik kayıplar ise derslerle dolu.

NOT: Bu yazı üç yıl önceki bir yazının güncellenmiş halidir.