Tarihçilere göre Stalingrad Savaşı İkinci Dünya Savaşının gidişatında önemli bir dönüm noktası oldu.Volga kıyılarındaki bu savaş, 68 yıl önce, 2 Şubatta 300 bin kişilik Alman ordusunun yok edilmesiyle tamamlandı..
Hitler, Almanların Stalingrad savaşındaki yenilgisi nedeniyle savaş sırasında ilk kez olarak ülkede yas ilan etti. Sovyetler Birliği içinse bu gün şan ve şeref günü oldu.
Almanlar, Stalingrad’ın ele geçirilmesine büyük bir önem veriyordu. Zira büyük bir sanayi merkezi olan Stalingrad’da ağır tanklar üreten işletmeler dahil birçok sanayi işletmesi vardı. Kafkasya’da üretilen petrol hemen hemen tümüyle yolların kavşağı olan Stalingrad üzerinden Rusya’nın Merkez kesimine ulaştırılıyordu.
Stalingrad’ın düşmesi Sovyet ordusunun ve tüm ülkenin zayıflamasına neden olurdu. Bunun için kenti savunan askerler hiç geri çekilmeden savaşmak sloganı ortaya attı.
Her sokak, hatta her bina için şiddetli çatışmalar yapılıyordu. Kentin tren garı l3 kez elden değiştirdi.
Stalingrad muharebesine katılan Nikolay Tsarivşili anılarını anlatarak, askerlerle birlikte sivillilerin de düşmana karşı eylemlerde bulunduklarını söylüyor ve şöyle konuşuyor:
“Silahlı birliğimiz ilk başta traktör fabrikasını, daha sonra “ Barrikadı” denen işletmeyi savunuyordu..Bizimle beraber gönüllüler bulunuyordu. Bunlar cephe için mermiler yapıyorlardı. Almanların hücumları sırasında silahı ele alarak bizimle beraber düşmanı püskürtmeye çalışıyorlardı.”
1942 yılının yaz aylarında Stalingrad durmadan bombalandı. Şehir halkı, büyük can kayıplarına rağmen yılmadı. Kadınlarla çocukları kurtarma çabalıarına askerler de katıldı...
Eski deniz piyadesi Aleksey Stefanov ise şunları anlatıyor:
“Kentin halkı arasından 70 bin kişi bombardımanlarda yaşamını kaybetti. Askerler tahrip edilmiş evlerde kalan ,bodrumlarda saklanan kadınlarla çocukları kurtarmaya yardım ediyorlardı. Nehrin iki yakasını birbirene bağlayan köprünün yanıbaşındaki askeri hastanede tedavi gören yaralılar bile kadınlarla çocukları karşı yakaya ulaştırmaya yardım ediyor, bombardıman sırasında da bedenleriyle bunları koruyorlardı.”
Stalingrad’ı savunma savaşları sonbaharın son günlerine kadar sürdü.
1942 yılının Kasımında Sovyet silahlı birlikleri taaruza geçti. Bundan birkaç gün içinde düşmanın 300 bin kişilik ordusu çember içine alındı. Düşmanın çemberi yarmak çabalarının başarısız olduğunu kaydeden eski muharip Mihail Peregorodov şunları söylüyor :
“64. ve 62. Sovyet orduları kuşatılmış düşmanı yoketme eylemlerinde bulundu. Kasım ayından Ocak ayına kadar şiddetli savaşlar sürdü. Alman askerleri Hitler’in emrine uyarak teslim olmuyordu. Çaresiz bir durumda olduğunu anlayarak şiddetli direniş gösteriyordu. Ocakta düşman birlikleri ikiye bölündü. Paulüs başta, biri teslim olduktan birkaç gün sonra diğeri de teslim oldu. Bu, 2 Şubattaydı.”
200 gün ve gece sürmüş Stalingrad muharebesine her iki taraftan 2 milyon kadar asker, 26 bin top ve mayın. 2 bin uçak katıldı.
Sovyet silahlı birlikleri Stalingrad muharebesinde iki Alman, iki Romen ve bir İtalyan ordusunu darmadağın etti. Faşistler, ölü ,yaralı ve esir olarak 800 binden çok er ve subayı, büyük sayıda savaş aracı ve cephane kaybetti. Stalingrad muharebesindeki yenilginin faşist Almanya için onarılamaz sonuçları oldu.
Tarihte Stalingrad savaşının benzeri bir muharebe herhalde yoktur.
Stalingrad muharebesinin 68. yıldönümü öncesinde konuşan Vladimir Putin, İkinci dünya savaşının tarihçesini unutmuş ya da bunu tahrif etmek çabalarında bulunan kişilerin savaşı yaşamış olanların ve eski muhariplerirn anlattıklarını dinlemelerini ve savaş yıllarındaki dramatik gelişmeleri dürüstçe anlatan kitapları okumalarını tavsiye etti.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder