Kaynak:
https://medyagunlugu.com/
Rusya 17 milyon kilometre kare yüzölçümü ile dünyanın en
büyük ülkesi. Nüfusu 144 milyon. Bir karşılaştırma yapmak gerekirse Türkiye'den
21 kat daha büyük bir ülke. En büyük şehirleri Moskova, St. Petersburg,
Novosibirsk, Yekaterinburg, Nijniy Novgorod, Samara ve Kazan. Nüfusun etnik
gruplara göre dağılımına bakıldığında %81 Rus, %3,7 Tatar, %1,4 Ukraynalı, %1,1
Başkurt, %1 Çuvaş ve diğer küçük gruplardan oluştuğu görülüyor.
Ülkenin böylesine büyük bir coğrafyaya yayılmasına, farklı
şehirlerde ve kırsalda farklı gelenek ve kültürel özellikler söz konusu
olmasına rağmen Rus kültürü dediğimizde öne çıkan birçok unsurdan söz edilmesi
mümkün.
Her şeyden önce geniş ve zengin bir tarihi geçmişe sahip
olan Rus kültürünün dünya kültürüne katkıları açısından bakıldığında bazı
bilimsel alan ve konular dışında öne çıkan en önemli alanların edebiyat, resim,
bale ve klasik müzik gibi alanlar olduğu görülüyor.
Rus halk kültürünün öne çıkan görsel folklorik figürlerinde
ise iklim, doğa, hayvan sembolleri, gelenekler, tarihsel olaylar ve dinsel
ögelerin etkili olduğu görülüyor. Bazı yazarlarca kültürel öğelerde etkili olan
en önemli sosyal unsurların vatan ve aile gibi kavramlar olduğu söyleniyor.
Hristiyanlık günlük yaşamın önemli bir unsuru olmuş tarih
boyunca. Bununla birlikte 70 yıl boyunca ülkeyi yöneten Komünist Partinin bakış
açısı ve söylemlerinin de kültür yaşantısına getirdiği etkileri dikkate almak
gerekiyor. Bu noktada Komünist Partinin özellikle din ve kadının rolüne bakışı
toplum hayatında bazı değişikliklere neden olmuş.
Bu nedenle, Kievan Rus dönemi, Çarlık ve imparatorluk
dönemi, Sovyet dönemi ve bugün farklı eğilim ve özelliklerin söz konusu
olduğunu söylemek mümkün. Bununla birlikte bugün Rusya ile özdeşleşen bazı
özelliklere bakıldığında aşağıdaki bazı sembol ve kavramların ön planda olduğu
söylenebilir:
Ayı:
Neden Rusya'nın sembolü? Bunun nedeni dünyanın güney
bölgelerinde vahşi hayatın kralının aslan olmasına rağmen kuzey ülkelerinde
ayının öne çıkmasıdır. Kuzey ormanlarında ondan daha güçlüsü yoktur. Bu nedenle
ayının bir sembol olarak seçildiği anlaşılıyor. Ayıya atfedilen değerler
dünyanın başka yerlerinde tembel, hantal, zalim gibi özellikler olabilmesine
rağmen Rusya'da ayı kavramına pozitif anlamlar yüklüdür. Ayı gücü, cesareti,
aklı ve zekayı temsil etmektedir. Bu nedenlerle, kahverengi Avrasya ayısı
Rusya'da geniş anlamda sempati gören bir figürdür. Bu sembolün çizgi filmlerde,
tiyatro oyunlarında sıkça kullanıldığı görülür. 1980 Moskova Olimpiyat
Oyunlarının maskotu olarak "Mişa" adındaki yavru ayı kullanılmıştır.
2000'li yılların başından itibaren Rusya'daki siyasi yaşama egemen olan
Birleşik Rusya Partisi'nin sembolü olarak da kullanılmaktadır.
Rus
edebiyatı:
Edebiyat Rusya'nın dünya kültür mirasına olan katkılarının
başında geliyor. Özellikle 19. yüzyılda yetiştirdiği Tolstoy, Dostoyevski,
Çehov, Turgenyev, Gogol, Puşkin gibi yazarlarla Rus edebiyatı Rus kültürünün en
önemli unsurlarından biri. Bu dönemde yazılan Savaş ve Barış, Suç ve Ceza,
Karamazov Kardeşler gibi romanlar dünyada bugüne kadar yazılmış en iyi romanlar
arasında gösteriliyor.
Bolşoy
tiyatrosu:
Rusya'nın kültürel öğelerinin başka bir alanı da bale,
opera ve klasik müzik. Halkın bu tarz gösterilere ilgisi büyük. Çaykovski,
Korsakov, Rahmaninov, Borodin, Glazunov gibi önemli besteciler bulunuyor. İşte
Bolşoy Tiyatrosu Rusya'nın bu özelliğinin sembolü konumunda. II. Katerina
tarafından yapılması istenilmiş ve Mimar Joseph Bove tarafından dizayn edilmiş.
Şu andaki bina 1821-1824 yılları arasında inşa edilmiş ve zaman içinde doğal
olarak bir çok defa yenilenmiş. İlk olarak 1856 yılında Çar II. Aleksandr
tarafından açılmış. Bolşoy tiyatrosu her dönem Rusya'nın ve Moskova'nın en
önemli sembollerinden biri olmuş ve sahne sanatlarına büyük katkılar sağlamış
bir mekan.
Rus
alfabesi:
Rus alfabesi Kiril kardeşler tarafından geliştirilmiş olup,
33 harften oluşuyor. Harflerin öğrenilmesi zor görünmekle birlikte Çince,
Japonca gibi alfabelere göre daha kolaydır. Her şeyden önce yazıldığı gibi
okunabilmektedir Rusça. Rus dilinde asıl zor olan gramer kullarının yoğunluğu
ve kelime sayısının hayli fazla olmasıdır. İyi öğrenilmesi emek ve zaman
gerektirmektedir. Rus alfabesindeki harfler aşağıda gösterilmektedir:
А, Б, В, Г, Д, Е, Ё, Ж, З, И, Й, К, Л, М, Н, О, П, Р, С, Т,
У, Ф, Х, Ц, Ч, Ш, Щ, Ъ, Ы, Ь, Э, Ю, Я
Daça:
Bu kelime günlük hayatta o kadar çok kullanılır ki,
Rusya'da ilk öğrenilen kelimelerden biridir. İmkanı olan hemen herkesin büyük
şehirlerin yakınlarında bahçesi olan müstakil evler edindiği görülür. Biraz
daha uzağa ve mütevazi özelliklere razı olan hemen herkes sahip olabilir bu
evlere.
Hafta sonu gidilip vakit geçirilen, tatil zamanlarında
kalınan bu evler şehir hayatının stresinden ve gürültüsünden uzaklaşmaya imkan
verir. Çoğu evde sauna da bulunur. Daçalar ilk olarak Çarlar tarafından
şehirlere yakın kırsal alanlarda hediye edilen mülkler olarak ortaya çıkmıştır.
Sovyet zamanında Komünist Parti elitlerine tahsis edilen ve kamu mülkiyetindeki
bu evler daha sonra özel mülk olarak kullanılmış ve yaygınlaşmıştır.
Babuşka:
Gün görmüş kadın, hatıraların ve geleneklerin vasisi ve
bekçisi, sözünü sakınmayan, güzel geleneksel yemekler pişiren, bazen çocuklara
bakan, bahçesinde sebze meyve yetiştiren ve çocuklarına gönderen büyükannedir
Babuşka. Bu kelime de Rusya'da günlük hayatta en çok karşılaşılan kelimelerden
biridir.
Borş
Çorbası:
Bu çorba Rus mutfağının en başta gelen yemeğidir. Temel
olarak kırmızı turp ve pancardan yapılmaktadır. Etli ve etsiz olarak
hazırlanabilmektedir. Rusya'da hemen her mekanda yapılır. Ancak lezzet
konusunda iyi bir fikir edinebilmek için orta-üst restoranları tercih etmek
yerinde olur.
Votka:
Rusya ile özdeşleşmiş bir içkidir. Geleneksel olarak
fermente edilmiş tahıllardan veya patatesten yapılmaktadır. Slav dillerindeki
vada (su) kelimesinden türetilmiştir. Vodka'nın ilk olarak 1405 yılında medikal
bir sıvı olarak kullanıldığı, Rusça sözlüklerde ise 19. yüzyıldan itibaren yer
almaya başladığı söyleniyor. Beluga, Ruskiy Standart, Baykal, Belaya Berozka,
Piyat Ozer, Telnyaska, Simirhof, Putinka, Kubanskaya, Moskovskaya, Stoliçnaya,
Narodnaya, gibi çok sayıda votka markası bulunuyor.
Matruşka:
Geleneksel kıyafetler giyinmiş Rus köylü kızını temsil eden
matruşkalar Rus kültürünü simgeleyen en önemli unsurlardan biri. İç içe koyulan
azalan bir ahşap bebek kümesi matruşka. Özellikle turistik amaçla üretilmekle
birlikte sembol olarak Rusya'yı temsil eden bir özelliğe sahiptirler.
Balalayka:
Bu enstrüman Rus folklorik müziğinin sembolüdür. Üçgen şeklinde ve üç telli olarak yapılmaktadır. Sesi mandolin tınısını andırır.
Semaver:
Soğuk kış günlerinde çay vazgeçilmez bir içkidir Rusya'da.
Çay için sıcak su kaynatılan geleneksel kabın adı semaverdir. Kabın şekli ve
adı Türkiye ve Azerbaycan'daki kullanım ile aynıdır.
Aziz
Vasil Katedrali:
Bu Katedral Kızıl Meydan'ın ve daha ötesi bütün Rusya'nın
sembolü konumunda. Korkunç İvan tarafından 1555-1561 yılları arasında Kazan ve
Astrahan hanlıklarına karşı kazanılan zaferleri kutlamak amacıyla yaptırılmış.
