Foto,
video: Aleksandr Kryajev
Makale: Yekaterina Novikova
Makale: Yekaterina Novikova
Kaynak:
https://tr.sputniknews.com/
Şifa
bulan, geleceği gören ve yağmur yağdıran şamanlar...
Son
yıllarda, Rusya Federasyonu'nun bir parçası olan ve Sibirya'nın güneyinde
bulunan Tuva Cumhuriyeti, hayatın anlamını bulmaya çalışan, bazı gizli bilgiler
edinmek isteyen ve bazen sadece ilginçlik, macera ve yeni izlenimler peşinde
koşanlar için cazibe merkezlerinden biri haline geldi. Bu bölge, dinlerin,
kültürlerin ve ilginç olayların buluşma yeri.
Moskova'dan Tuva'nın başkenti Kızıl'a ulaşmak neredeyse bir
gün alıyor. Turistler egzotik yerel lezzetleri denemek, doğanın tadını
çıkarmak, şamanları tanımak için burayı ziyaret ediyorlar. Araştırmacılar onlar
hakkında bilimsel çalışmalar yaparken, bazı hastalar da tavsiye için onlara
başvuruyor.
Tuvalılar, gururla Tuva'nın dünya şamanizminin başkenti
olduğunu söylüyor.
Tuva'nın resmi dini Budizm olmasına rağmen, yerel halkın
çoğu, şamanlara karşı çok saygılı ve çoğu kez onların yardımına başvuruyor.
Günümüzdeki Tuvalılar da, yıllar önce dedeleri ve nineleri gibi tavsiyeler
almak, bir sağlık sorununu gidermek ve geleceği öğrenmek için şamanlara
gidiyor.
Şamanlar müşterilerine, taş veya koyunun kürek
kemiklerinden fal bakıyor, şans, esenlik, hastalıkların kovulması, bir evin
veya arabanın kutsanması için çeşitli ritüeller sunuyor. Sunulan hizmetler için
net bir fiyat listesi de yok. Her müşteri imkânı olduğu kadar veriyor.
Kızıl'daki şaman toplumundan birinin bürosunu bulmak zor
değil. Yoldan geçen herhangi biri 'şaman kliniğine' nasıl gideceğinizi
söyleyecektir. Şamanların gelen misafirleri kabul ettikleri ahşaptan yapılmış
alçak evler küçük odalardan oluşuyor. Çalıştıkları masalarda tef, tokmak, ayna
ve taş gibi büyülü özellikleri olan çeşitli eşyalar görebilirsiniz. Giysileri,
kurdele ve nakış ile süslenmiştir. Hava, aromatik maddelerin yakıldığı kaptan
çıkan dumanla doludur. Şamanlar eşyalarına dokunulmasına izin vermezler ve
haklarında bilgi vermek istemezler. Şamanların kullandığı bazı 'araçlar' şöyle:
Kuzungu
aynası ve ayı pençesi
Şamanların vazgeçilmezlerinden biri kuzungu aynası.
Şamanlar bu ayna yardımıyla törenleri yürütüyor, şifa dağıtıyor ve fal bakıyor.
Ayı pençesi de tefe vurmak için tokmak olarak kullanılıyor. Tuva şamanları
ritüellerinde genellikle ayı ruhuna yöneliyorlar.
Şaman
tefi
Tefin üzerine, renkli bantlar (çalama), çan ve ziller ile
bağlanıyor. Teflerin kötü ruhları korkutup şamanın kendisini de koruduğuna
inanılıyor. Tefin üzerine hayvanlar, kuşlar, insan yüzleri çiziliyor. Bu
çizimler şamanın ruhunun birer yansımasıdır. Tef, kadının dişiliğini sembolize
ederken, tokmak da erkeğin erilliğini simgeliyor.
***
Tuvalılar her zaman şamanların yardımına başvurmuşlardır.
Zaten başka türlüsü de pek mümkün değil... Sözgelimi bir şaman çakıllar
üzerinden koyunun nerede olduğunu görüp size söyleyebiliyor.
Tuva'da
resmi olarak kayıtlı yedi şaman kuruluşu bulunuyor.
Tuva Milliyetleri Ajansı'nın Ekim 2017 verilerine göre,
resmi olarak kayıtlı yedi şaman kuruluşu bulunuyor. Bu örgütlerden biri olan
'Ayı Ruhu'nun en küçüğü 24 yaşında, çoğunluğu erkek 70 üyesi bulunuyor.
Etnolog ve antropolog Valentina Kharitonova, "Şamanizm,
gerçekliğin algılanması ve yorumlanmasıyla ilişkili evrensel insan
özelliklerine uzanan kökleri karmaşık bir olgudur" değerlendirmesini
yaptı.
Şifacılar genellikle 'şaman kliniklerinde' çalışır. Zira
şaman uygulamaları ile sıradan işleri birbirine karıştırmak kabul gören bir şey
değil.
Birçok şaman 'sivil' çalışmadan sonra emekli oluyor ve tüm
zamanlarını kliniğe ayırıyor. Kimileri geçmişte bir şoför, kimileri de traktör
sürücüsüydü. Örneğin, 'Ayı Ruhu'ndan bir şaman olan Nina Sarıglar, 17 yaşından
beri taşlarla geleceği tahmin edebilmesine rağmen, hayatı boyunca paramedik
olarak çalıştı. Başka bir şaman, doğduğundan beri özel bazı yeteneklere sahip
olduğunu hissettiğini söylüyor. Klinikte çalışmaya başlamadan önce çeşitli
işlerde çalışmayı denemiş. Traktör şoförlüğü, elektrikçilik,
çiftçilik-hayvancılık, orduda donanmada görev yapmış.
Şamanların anlattıklarına göre, sahip oldukları özel
yetenekler nesilden nesile aktarılıyor. Sadece öğrenmekle şifacı olunamıyor.
Sara Sarıg-Ool durumu "Kişi 'şaman hastalığı'na yakalanır, yetenekleri
ortaya çıkar. Ama deneyimli insanlar, onlar için anlaşılabilir işaretlerle,
birinin çocukluktan itibaren özel yeteneklere sahip olduğunu görebilirler"
sözleriyle açıkladı. Sara, şamanlığını köklerinden alan biri. Ailesinde, erkek
ve kız kardeşinde de aynı yetenekler var.
Ne
arabam ne atım ne karım ne de evim var. Benim evim toprak ve gökyüzü!
Şamanlara göre, eğer bir kişide şamanik yetenekler ortaya
çıkarsa, geçmiş yaşamına giden yolun kendisine kapanması gerekiyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder