Vikipedi,
özgür ansiklopedi
Rus Edebiyatı, 11. yüzyılda Ruslar'ın Hristiyanlık'ı
benimsemesinden sonra yazılan yapıtlarla başlar.
Doğu Slav toplulukları ilk kez 10. yüzyılın hemen
başında Kiev'de merkezi bir yönetim altında bir araya gelmişlerdi. Aynı
yüzyılın sonlarında Kiev prensi tarafından benimsenen Hristiyanlık'ın halkın
arasında yayılmasıyla okuryazarlık gelişebilme olanağı buldu. Bu yeni dinle
birlikte Rusya'ya Yunanca’ya da Slavca dinsel yapıtlar
girdi. Yunanca'dan çeviriler yapılmaya başlandı.
Rus edebiyatının Batı
edebiyatına entegrasyon süreci I. Petro’nun çarlığı döneminde
(1689-1725) başlar.
Rus edebiyatında öykü türünde başarılı ilk örnekler XVIII.
yüzyılın ikinci yarısında verilmiştir. Sentimentalist akımın en önemli temsilcisi
olan Nikolay Mihayloviç Karamzin (1766 - 1826) Batılı ölçütlerde yazdığı uzun
öykülerle Rus okurların dikkatini çeker. Tefrika halinde yayımlanan
bu öykülere okurların gösterdiği ilgi, düz yazı türlerini
yasaklayan klasisizm akımının temsilcilerini ürkütecek derecede
yoğundur. XIX. Yüzyıl genel olarak Rus edebiyatının Batı edebiyatlarına
entegrasyon sürecini tamamladığı dönemdir.
Rus edebiyatında poema (epik şiir) türünün ilk örneklerini
Puşkin vermiştir.
Gogol biçim açısından yaptığı en önemli denemesini Ölü
Canlar adlı eserinde gerçekleştirir. Ölü Canlar, Dante’nin İlahi
Komedya’sından yola çıkılarak kaleme alınmış ve grafiksel görüntü olarak düz
yazı biçiminde, içerik olarak da Rus öğelerle donatılmış çok başarılı bir poema
denemesidir.
Ayrıca İ. A. Bunin (1933), B. L.
Pasternak (1958), M. A. Şolohov (1965), A. İ.
Soljenitsın(1970), J. Brodski (1987) ve son olarak S.
Aleksiyeviç Nobel Edebiyat Ödülü sahibidirler.
Eski
Çağ Rus Edebiyatı
Folklor, Vakayinameler ve Destan türü eski çağ Rus edebiyatının
en önemli kaynaklarıdır.
Klâsik
Dönem Rus Edebiyatı
Kantemir (1708-1744) ve Lomonosov (1711-1765) şiir türünde,
Krilov (1768-1844) fabl türünde, Fonvizin (1744-1792) de komedya türünde bu
akımı Rusya'da temsil etmişlerdir.
Romantik
dönem Rus edebiyatı
Hemen hemen her edebî türde eser vermiş olan Puşkin,
en önemli romantik Rus sanatçısıdır. Puşkin, romantizmi Rus halkının yaşamından
yerel renkler alarak zenginleştirmiştir. En ünlü eseri Yüzbaşının
Kızı'dır.
Gerçekçi
dönem Rus edebiyatı
Realizm akımı Fransız edebiyatından sonra en
önemli sanatçılarını Rus edebiyatından yetiştirmiştir.
Nikolay Gogol özellikle yergi üslûbuyla toplumunun
kokuşmuş, bozulmuş yöntemlerini eleştirmiştir. En ünlü
romanları Müfettiş adlı oyun ile Ölü Canlar romanıdır.
Rus Edebiyatını doruk noktasına
çıkaran Dostoyevski ise toplumdan çok, birey olarak insanın ruh
dünyasını hem tabiî hem de sosyal çevresi içinde en ince ayrıntılarına kadar
sergiler. Psikolojik tahlilleri oldukça başarılıdır. Suç ve Ceza, Ezilenler, İnsancıklar , Kumarbaz,Yeraltından
Notlar ,Budala ve özellikle Karamazov Kardeşler ünlü
romanları arasındadır.
Bir başka önemli realist yazar Tolstoy, aristokrat
kesimi iyi ve kötü yanlarıyla eleştirmekle beraber ve çiftlik ağalarının
yaşamını romanlarında konu eder. Anna Karenina ile Savaş ve
Barış en bilinen romanlarıdır.
Anton Çehov daha
çok hikâye ve tiyatro türlerinden ürün vermiştir. En önemli
oyunları: Vişne Bahçesi, Vanya Dayı, Martı (oyun)'dır. Diğer
önemli Rus realist yazarlar arasında nihilizmi ve kuşak çatışmasını
konu aldığı Babalar ve Oğullar adlı eseri ile İvan
Turgenyev ve savunduğu sosyalizmi romanlarında (Ana) sıkça konu
eden Maksim Gorki sayılabilir.
20.
Yüzyıl Rus Edebiyatı
Fütürizmin Rus edebiyatındaki önemli
temsilcisi Mayakovski olmuştur.
Şiirde Pasternak; hikâye ve roman da
ise Zoşçenko, Nobel Ödülü kazandığı kitabı Don
Hikayeleri ile Şolohov ve bir mahkûmu anlatırken hapishaneleri
eleştiren yine Nobel Ödüllü İvan Denisoviç'in Bir Günü eseri
ile Soljenitsin önde gelen sanatçılar arasında yer alırlar.
Merhabalar,
YanıtlaSilRusya'nın "ulusal şâir"i ve modern Rus edebiyatının kurucusu olarak kabul edilen Aleksandr Sergeyeviç Puşkin'in Yüzbaşının Kızı adlı romanından hafızama kazınan 20 alıntıyı sizinle de paylaşmak istedim: http://www.ebrubektasoglu.com/yazi/aleksandr-sergeyevic-puskin-yuzbasinin-kizi-romanindan-20-etkileyici-alinti/
Güzel okumalar dilerim,
edebiyatla kalın. 🙏🏻